Τελικά ο κύκλος της μεταπολίτευσης, που ένας θλιβερός με όνομα τον έκλεινε αμήχανα περίπου κάθε εβδομάδα για πολλά χρόνια, έκλεισε αμετάκλητα. Μια νέα επέτειος, του Αλέξη, κατασκευάστηκε βασισμένη σε ένα τραγικό γεγονός. Το παιδάκι έφυγε, όμως φτιάξαμε, όπως άλλωστε και τότε για το Νοέμβρη του 1973, ένα αφήγημα, ηρωικό και πένθιμο, για τη νέα εκδοχή της νεότητας. Σημειολογική παρένθεση. Τότε Νοέμβρης. Τώρα Αλέξης. Τώρα πρόσωπο, τότε χρόνος και χώρος.
Τότε το έγραφαν οι τότε πενηνταεξηντάρηδες. Οι γενιές όπως λέμε του 30, της Αντίστασης, του εμφυλίου, της ήττας και των διωγμών ή της τραγικής νίκης, της μη αντίστασης στη χούντα. Όλα αυτά χώρεσαν λυτρωτικά στη «μεγάλη γιορτή» που με- κατά βάση αθέλητους- πρωταγωνιστές τους τότε εικοσάρηδες έβαλε ταφόπλακα στην «πίκρα» και έδωσε το σύνθημα της μεγάλης ανάκαμψης, πολιτικής και οικονομικής του 1974-2007. Το Πολυτεχνείο ήταν η αισιόδοξη εκδοχή περί νεότητας που επικράτησε. Αφορά σε όλη την κοινωνία και όχι στους ηλικιακά νέους. Ξεκάθαρα αριστερόστροφη, γεμάτη βεβαιότητες, γόνιμη τελετουργία ρήξης, κοινωνικοποίησης των νέων αλλά και απελπιστικά άκαμπτη, παραδοσιακή, σύντομα τελικά ξεπερασμένη. Παρ όλα αυτά μας συνόδευσε κάπου 35 χρόνια, υφιστάμενη μεν την φθορά του χρόνου , αλλά παραμένοντας τελικά ανθεκτική- έστω και φολκλορικά- στις απόπειρες αποκαθήλωσής της.
Τώρα πάλι γιατί αυτή είναι πάντα η δουλειά, η μοίρα των πενηνταεξηντάρηδων, την νέα επέτειο, του Αλέξη, που επιτέλους και δυστυχώς αναδύθηκε, την γράφουν, με κάποια «τελετουργική έκπληξη», αφύπνιση, οι τότε εικοσάρηδες. Και την παράγουν γιατί αυτή είναι η μοίρα τους πάλι, οι τώρα δεκαπεντεεικοσάρηδες. Είναι επέτειος θλιβερή, που όχι τυχαία, πηγάζει από ατομικό γεγονός τραγικό.
Απαισιόδοξη, αμήχανη, τρομάζει γιατί μοιάζει αδιέξοδη. Με λίγα λόγια γιατί όλοι πιστεύουμε βάσιμα πως το σήμερα και κυρίως το αύριο θάναι χειρότερο από το χθες. .Ιδιαίτερα φτωχή πολιτισμική ατμόσφαιρα, εξοστρακισμός της ηθικής της εργασίας, αδυναμία να αντέξουμε, να κυβερνήσουμε τις σαρωτικές γεωπολιτικές και τεχνολογικές αλλαγές που άρχισαν το 89.
Δεν έχουμε, δεν έχω, δεν έχεις τίποτα άλλο να προτείνουμε , να προτείνω , να προτείνεις Κι έτσι στο κενό -με την προβιά των μίντια- τρωκτικά και «νεολάγνοι» σκηνοθετούν για τους νέους , δηλαδή τους «νέους πρωταγωνιστές» έννοιες κενές όπως το «σύστημα», στου οποίου την καταθλιπτική κυριαρχία αντιστέκονται, με μια φτωχή ιδεολογία της σύγκρουσης. Τι να πουν ; Πως είναι μελλοντικοί τρόφιμοι του ΟΑΕΔ;
Ο καιρός τώρα που γράφω είναι έξω μελαγχολικός. Σαν την νέα επέτειο, την καινούργια εκδοχή της νεότητας, τον κύκλο που φοβάμαι πως άνοιξε, της μελαγχολίας και της αβεβαιότητας. Που μας ζητάει, αλλά μπορούμε άραγε, να συνδυάσουμε τα ολικά και τα μεγάλα με μια σειρά άγνωστες λέξεις, μια καθημερινή ηθική της δράσης, της απόλαυσης, δηλαδή της απώλειας, της εκχώρησης, της συνδιαχείρισης, της αυτονομίας και της συμμετοχής. Χωρίς τα αμορτισέρ της ακλόνητης οικογένειας και της ισχυρής πολιτικής ταυτότητας. Με μια χώρα, δηλαδή εμάς, σε πολλαπλή χρεοκοπία. Κι οι νέοι να τα κάνουν συντρίμμια, αφού όλοι και όλα μοιάζουν θρύψαλα.
Που πάμε; Ξέρεις ; αν κάτι ναι, σε παρακαλώ πες το γιατί μόνος μου δεν μπορώ πια, γιατί το δελτίο των 8 δεν σημαίνει μαζί, γιατί παρ’ όλα αυτά εγώ θέλω κι αλλάζω, δεν επιβιώνω απλώς, σκέφτομαι πάντα πολύ αλλά τώρα προσπαθώ και να αισθάνομαι, δηλαδή δεν το βάζω κάτω. Για να γίνει σύντομα κι αυτός ο κύκλος γόνιμος και για να ζήσω εγώ καλά και το σήμερα.
Και παίρνω δανεικά τα λόγια άλλου:
Φτάσαμε στα ανείπωτα, μην πετάξεις τίποτα μας μεταμορφώνει μια πνοή.
Κλείνει τώρα ο κύκλος κι είναι ο θάνατος πολύς,
Θάνατος στη μέση της ζωής.
Και πονάω για σένα που ήρθε η ώρα να το δεις.
Δόξα είναι η ευθύνη της δικής μας αλλαγής.
Γιάννης Αναστασάκος