Το πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση έγινε την Παρασκευή με τη δημοσίευση στην ιστοσελίδα της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της γνωμάτευσης που έχει αποστείλει στο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με την οποία εγκρίνει την αναπροσαρμογή των τιμολογίων της ΔΕΗ μαζί με τη μείωση των κατηγοριών τους από 32 σήμερα σε 13 όπως έχει ζητήσει η τελευταία, χωρίς ωστόσο να εισηγείται νούμερα. Την εισήγησή της για τα επίπεδα στα οποία πρέπει να διαμορφωθούν τα νέα τιμολόγια της ΔΕΗ θα την αποστείλει στο υπουργείο το αργότερο στις αρχές Ιουλίου.
Σύμφωνα με “Τα Νέα” από εκεί και πέρα, αν οι αυξήσεις θα γίνουν σε μία, δύο ή τρεις δόσεις εντός του 2010 είναι θέμα της κυβέρνησης. Εκείνο που δεν είναι στα χέρια της, όπως παλαιότερα, είναι πότε θα ισχύσουν οι αναπροσαρμογές, καθώς δεν έχει τη δυνατότητα να τις μεταθέσει χρονικά- ακόμη κι αν το επιθυμεί- για λόγους κοινωνικής πολιτικής.
Τον πρώτο λόγο έχει πλέον η τρόικα. Στο παράρτημα του Μνημονίου της 3ης Μαΐου που αναλύει τις διαρθρωτικές παρεμβάσεις για το 2010 ανά κατηγορία και ανά τρίμηνο προσαρμογής, στις οποίες δεσμεύεται να προχωρήσει η κυβέρνηση, ένας από τους όρους για την εκταμίευση της τρίτης δόσης του δανείου είναι ότι μέχρι το τέλος του 3ου τριμήνου του 2010 (Σεπτέμβριος) «θα εκδώσει υπουργική απόφαση για τον εξορθολογισμό των τιμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας», όπως επίσης «Προεδρικό Διάταγμα για την απελευθέρωση της χονδρικής αγοράς ενέργειας».
Εξορθολογισμός των τιμών του ρεύματος συνεπάγεται μεγάλες αυξήσεις στην πλειονότητα των οικιακών πελατών, αλλά και στους αγρότες, δύο κατηγορίες τιμολογίων που επί χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις διατηρούσαν για κοινωνικούς λόγους σε επίπεδα κάτω του κόστους, με τη ΔΕΗ να «επιδοτεί» τις ζημιές αυτές μέσω των πολύ ακριβών εμπορικών τιμολογίων.
Το χειρότερο των σεναρίων είναι να μη δοθεί στην κυβέρνηση η ευχέρεια να εξορθολογίσει τις τιμές σε βάθος 2-3 ετών, όπως ήταν το αρχικό σενάριο προ Μνημονίου, αλλά να καλύψει το χάσμα αυτό μέσα σε μερικούς μήνες. Για παράδειγμα, να υποχρεωθεί να αυξήσει τα οικιακά τιμολόγια 20%-30% εντός του 2011. Σε μια τέτοια περίπτωση, μια εισήγηση που έχει γίνει- σύμφωνα με τις πληροφορίες- προς την ηγεσία του υπουργείου είναι να διαπραγματευθεί μια μεταβατική περίοδο, τουλάχιστον ενός έτους για τα οικιακά και τουλάχιστον δύο ετών για τα αγροτικά.
Να «σπάσει» δηλαδή τις αυξήσεις των οικιακών σε τρίμηνα το 2010 και να «μοιράσει» τις ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις που θα πρέπει να γίνουν στο αγροτικό σε 24 μήνες.
Η ΡΑΕ με την εισήγησή της την Παρασκευή «συνιστά την άμεση, εντός του 2010, εφαρμογή της πρώτης φάσης μείωσης του εμπορικού τιμολογίου, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναπροσαρμογής των τιμολογίων στα τέλη Ιουνίου».