Σύμφωνα με την Ελευθεροτυπία, υπάρχουν ορισμένα SOS για την τακτοποίηση που αν τα ακολουθήσουμε θα γλιτώσουμε ταλαιπωρία, ίσως και χρήματα. Αυτά αφορούν τα εξής:
1.Πόσα πληρώνουμε;
Η πρώτη επιβάρυνση είναι το παράβολο που πρέπει να πληρωθεί πριν από την υποβολή της πρώτης δήλωσης. Το ύψος του είναι 500 ευρώ για αυθαίρετα με επιφάνεια ως και 50 τετραγωνικά που αυξάνουν στα 100 τετραγωνικά αν πρόκειται για την κύρια και μοναδική κατοικία.
Το ποσό που θα πληρώσουμε συμψηφίζεται με το πρόστιμο. Αυτό υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά και την τιμή ζώνης πολλαπλασιαζόμενο με το 0,15. Το τελικό πρόστιμο θα βγει αφού συνυπολογιστούν και άλλοι παράγοντες, όπως το αν είναι εντός ή εκτός σχεδίου, την ύπαρξη οικοδομικής άδειας κ.α.
2.Πώς καταβάλουμε το πρόστιμο;
Η πρώτη δόση καταβάλλεται ως τις 22 Δεκεμβρίου. Από εκεί και πέρα ο ιδιοκτήτης μπορεί να πληρώσει εφάπαξ με έκπτωση 20% ή σε 36 δόσεις, ανά μήνα ή ανά τρίμηνο. Για κάθε καθυστερημένη καταβολή επιβάλλεται ποινή 1% πάνω.
3.Η αμοιβή του μηχανικού
Η αμοιβή διαμορφώνεται με ελεύθερη διαπραγμάτευση και καλό θα είναι ο ιδιοκτήτης να κάνει μία έρευνα αγοράς. Εξαρτάται επίσης από την επιφάνεια και τις μελέτες που πρέπει να γίνουν αλλά και από το αν η οικοδομική άδεια έχει χαθεί και πρέπει να γίνει ανασύσταση του φακέλου.
4.Το πρόστιμο τιμής ζώνης
Οι τιμές ζώνης είναι αναρτημένες στο Διαδίκτυο. Στην ηπειρωτική Ελλάδα, σε Κρήτη και Εύβοια, λαμβάνεται υπόψη η ελάχιστη τιμή που ισχύει στην περιφερειακή ενότητα και εφόσον δεν υπερβαίνει τα 2.200 ευρώ. Το ίδιο συμβαίνει και για τα νησιά, αλλά χωρίς πλαφόν.
5.Πρέπει να τακτοποιήσουμε;
Οι ειδικοί απαντούν ότι δεν αποκλείεται μία νέα τακτοποίηση εντός των ερχόμενων ετών, ωστόσο αν δεν το τακτοποιήσουμε κινδυνεύουμε από τους ελέγχους που θα κάνουν οι πολεοδομίες. Το πιο σημαντικό είναι ότι το ακίνητο δεν θα μπορεί να μεταβιβαστεί καθώς για η όποια πράξη θα πρέπει να συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση ιδιοκτήτη και μηχανικού ότι δεν υπάρχουν παραβάσεις.
6.Αν το κληρονομήσουμε
Αν κληρονομήσουμε ακίνητο με αυθαιρεσίες και αποδεχτούμε την κληρονομία επωμιζόμαστε ό,τι φέρνει αυτή μαζί της. Άρα αν ο γονιός δεν πληρώσει επιβαρύνεται το παιδί που θα κληρονομήσει.
7.Απώλεια του φακέλου
Αν έχουμε χάσει το φάκελο προχωρούσε σε ανασύσταση φακέλου. Είναι μία διαδικασία ανάλογη με την έκδοση οικοδομικής άδειας και κοστίζει επίσης.
8.Δήλωση εκ νέου;
Αν το ακίνητο έχει δηλωθεί στο παρελθόν δεν προχωρούμε σε νέα τακτοποίηση.
9.Πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης
Αν η Πολεοδομία μας έχει επιβάλλει τα παραπάνω πρόστιμα, πρέπει να ενταχθούμε στον νέο νόμο για να αποφύγουμε το ετήσιο πρόστιμο διατήρησης. Πληρώνουμε όμως μόνο τη διαφορά.
10.Σε πρόγραμμα ένταξης
Αν η περιοχή μας βρίσκεται σε πρόγραμμα ένταξης στο σχέδιο, τότε θα πρέπει να ενταχθούμε στη διαδικασία. Αν τελικά ενταχθεί η περιοχή στο σχέδιο τότε έχουμε δύο επιλογές. Να βγάλουμε οικοδομική άδεια κανονικά ή να κάνουμε χρήση του νόμου 4014/2011 και να το τακτοποιήσουμε για 30 χρόνια.
11.Σε παραδοσιακό οικισμό
Με τον νέο νόμο ανοίγει ένα παράθυρο για αυθαιρεσίες που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, μετά από την έγκριση αρμόδιας επιτροπής.
12.Παροχή ρεύματος
Το ακίνητο μπορεί να συνδεθεί με την παροχή της ΔΕΗ όταν υποβάλλουμε στην Επιχείρηση και στην αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία την δήλωση τακτοποίησης με καταβεβλημένη την πρώτη δόση. Το ίδιο ισχύει και για την παροχή νερού.
13.Πότε κατασκευάστηκε
Καθορίζεται με υπεύθυνη δήλωση που υποβάλλει ο ιδιοκτήτης και συνοδεύεται από δημόσια έγγραφα ή αεροφωτογραφίες. Αν δεν υπάρχουν τα παραπάνω μπορούν να προσκομιστούν ιδιωτικά έγγραφα βέβαιης χρονολογίας που προβλέπονται στο άρθρο 446 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
14. Κλειστός ημιυπαίθριος
Αν έχουμε κλείσει το ημιυπαίθριο μπορούμε να ενταχθούμε στο νόμο για τα αυθαίρετα, ακόμη κι αν έχει γίνει εξόφληση. Το ποσό συμψηφίζεται και η διαδικασία αυτή συμφέρει αν με τον νέο νόμο προκύπτει μικρότερο πρόστιμο ή αν η παρανομία έγινε μετά τις 2.7.2009 και δεν καλύπτεται από τον σχετικό νόμο.
15. Πώληση ακινήτου
Το ακίνητο μπορεί να πωληθεί κανονικά με την κατάθεση της αρχικής δήλωσης και με βεβαίωση μηχανικού ότι τα υπολειπόμενα στοιχεία θα υποβληθούν ως τις 31 Μαρτίου 2012.