Η λειτουργία του είναι πιλοτική και θα διαρκέσει έως το τέλος του 2011. Θα εγκαινιαστεί τον Ιούλιο αλλά η πλήρης λειτουργία του θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο. Αυτό ανακοίνωσε ο αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού, Αρίας Φερνάντεζ.
Στη συνέχεια, ο Οργανισμός θα αποτιμήσει τη συμβολή της λειτουργίας του γραφείου και θα αποφασίσει τι θα γίνει περαιτέρω. Θα υπηρετήσουν 13 ειδικοί από διάφορα κράτη της Ε.Ε. και ο επικεφαλής του γραφείου θα είναι Φινλανδός.
Αρμοδιότητα του Frontex είναι καταρχήν η επιτήρηση και ο έλεγχος των συνόρων. Κατά δεύτερον, ο Οργανισμός προχωρά σε συστηματικές αναλύσεις εκτίμησης κινδύνου, στις οποίες ερευνώνται οι δρόμοι που ακολουθούν κάθε χρόνο οι άνθρωποι που προσπαθούν να μπουν στην Ευρώπη και ανάλογα με τις χώρες που επισημαίνονται ως «πύλες» προτείνεται στα κράτη-μέλη συνεργασία.
Κατά τρίτον, παράγει εκπαιδευτικό υλικό για αστυνομικές Ακαδημίες και εκπαιδεύει ειδικούς. Οργανώνει πτήσεις επαναπατρισμού και προωθεί τη σύναψη συμφωνιών επαναπροώθησης με ενδιάμεσα κράτη και κράτη προέλευσης. Πέμπτον, σε περιπτώσεις ανθρωπιστικών κρίσεων -όταν η ροή ανθρώπων που προσπαθούν να μπουν στην Ευρώπη είναι μεγάλη- ενεργοποιεί τις ομάδες άμεσης επέμβασης για την απομάκρυνση των ανθρώπων από την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Το 2009 σε σχέση με το 2008 μειώθηκαν όλοι οι δείκτες που αφορούν την παράνομη είσοδο και παραμονή ανθρώπων από τρίτες χώρες στην Ε.Ε. Συγκεκριμένα, οι συλλήψεις για παράνομη είσοδο (που αφορά όσους συλλαμβάνονται την ώρα που προσπαθούν να μπουν στην Ευρώπη και σχετίζεται κυρίως με τις συλλήψεις στις θαλάσσιες οδούς) μειώθηκαν κατά 33%, από 166.000 σε 106.000.
Οι αρνήσεις εισόδου στην Ε.Ε. (αφορά κυρίως τις συλλήψεις στα χερσαία σύνορα) μειώθηκαν κατά 7%, από 121.000 σε 113.000. Οι συλλήψεις παράνομα διαμενόντων στην Ε.Ε. (που αφορά όσους έφθασαν στην Ε.Ε. με αεροπλάνο διά της νομίμου οδού με προσωρινές βίζες, αλλά παρέμειναν μετά τη λήξη της βίζας) σημείωσαν μείωση 16%, από 54.000 σε 45.000 συλλήψεις. Τέλος, οι συλλήψεις αιτούντων άσυλο (των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίφθηκαν και στη συνέχεια κυκλοφορούσαν παράνομοι στην Ευρώπη) μειώθηκαν κατά 19%, από 19.000 σε 16.000 συλλήψεις.
Και ενώ ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που κυκλοφορούν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα στην Ευρώπη φαίνεται να μειώνεται, το ποσοστό όσων εισέρχονται από την Ελλάδα αυξάνεται. Συγκεκριμένα, όπως σημείωσε ο Αρίας Φερνάντεζ, ενώ το 2008 από την Ελλάδα είχε εισέλθει το 75% των αλλοδαπών που μπήκαν παράνομα στην Ε.Ε., το 2009 το ποσοστό όσων μπήκαν από την Ελλάδα αυξήθηκε στο 88%. Αυτό δε σημαίνει ότι αυξήθηκε ο αριθμός όσων μπαίνουν από την Ελλάδα. Σημαίνει ότι όλες οι άλλες δίοδοι έχουν ερμητικά κλείσει και όλοι προσπαθούν πλέον να μπουν από την Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά ειδικά τα στοιχεία για Ελλάδα, από τα χερσαία σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας, το 2008 συνελήφθηκαν 14.000 άνθρωποι, ενώ το 2009 συνελήφθησαν 10.000. Στα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας, το 2008 συνελήφθησαν 56.000 άνθρωποι και το 2009 συνελήφθησαν 49.000.
Το α’ τετράμηνο του 2010 στα χερσαία σύνορα συνελήφθησαν 3.500 άνθρωποι και στα θαλάσσια 2.900. Τη στροφή από τις θαλάσσιες στις χερσαίες οδούς εισόδου στην Ε.Ε. αποδεικνύουν και στοιχεία του υπ. Προστασίας του Πολίτη. Σύμφωνα με αυτά, το α’ τετράμηνο του 2010, στο Β. Αιγαίο ο αριθμός των συλλήψεων μειώθηκε κατά 50% (από 3.986 σε 1.955), στο Νότιο Αιγαίο μειώθηκαν κατά 65% (από 2.818 σε 981). Στα χερσαία σύνορα οι συλλήψεις και συγκεκριμένα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη αυξήθηκαν κατά 167% (από 2.416 σε 6.459). Αντίστοιχα, στην Ήπειρο ενώ πέρσι είχαν συλληφθεί το α’ τετράμηνο 5.616, φέτος την αντίστοιχη περίοδο συνελήφθησαν 7.889.