Από την άλλη, η οικονομική ύφεση πλήττει πρώτιστα τις ήδη ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες του πληθυσμού μεταξύ των οποίων και μεγάλο αριθμό γυναικών. Σύμφωνα με τις παραπάνω διαπιστώσεις δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι ποικίλες μορφές βίας με κύρια έκφραση αυτή μέσα στην οικογένεια, ενδέχεται να αποκτήσουν ανησυχητική δυναμική.
Τα καλά νέα είναι ότι σήμερα, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε παλαιότερα, η ενδοοικογενειακή βία έχει πάψει να είναι ένα ζήτημα εγκλωβισμένο στα όρια της ιδιωτικής σφαίρας, στα «του οίκου», και έχει μετασχηματιστεί σε ζήτημα δημοσίου ενδιαφέροντος. Και σε αυτό έχει συμβάλει αναμφίβολα η επίμονη προσπάθεια οργανώσεων, οργανισμών και κινημάτων για την ευαισθητοποίηση των γυναικών και την υποστήριξη των θυμάτων βίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα σε περίπου μια δεκαετία, μας λέει το Ευρωβαρόμετρο, το ποσοστό των Ελλήνων που άκουσαν ή έμαθαν για την ενδοοικογενειακή βία από τον φιλικό τους κύκλο αυξήθηκε κατά 30% ενώ το ποσοστό όσων γνωρίζουν για το θέμα μέσα από τον οικογενειακό, στενό ή ευρύτερο, κύκλο μειώθηκε κατά 40%. Το στοιχείο αυτό βέβαια δεν πρέπει να μας οδηγεί σε βιαστικά συμπεράσματα: φαίνεται ότι υπάρχει ακόμη αδυναμία αναγνώρισης του φαινομένου μέσα στην οικογένεια ή ακόμη και εξωτερίκευσής του.
Είναι βέβαιο ότι η δημόσια συζήτηση για το πρόβλημα είναι χρήσιμη διότι κατ’ αρχάς βοηθάει στη κατάρριψη συγκεκριμένων στερεοτύπων. Πόσοι άραγε γνωρίζουν ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι «κατάρα» των μη προνομιούχων, των φτωχών ή των λιγότερων μορφωμένων αλλά, αντιθέτως, δε γνωρίζει κοινωνικά ή οικονομικά στεγανά; Ή ότι το μια στις τρεις γυναίκες – θύματα βίας παντρεύτηκε το δράστη ενώ είχε δείγματα βίαιης συμπεριφοράς του πριν το γάμο; Ή, ακόμα, ότι δύο στις τρεις γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας βρίσκονται σε αυτήν τη σχέση περισσότερο από δέκα χρόνια, ότι δηλαδή οι σχέσεις κακοποίησης είναι συνήθως μακροχρόνιες; Βλέπουμε λοιπόν ότι ακόμη και σήμερα ο μη κοινωνικός στιγματισμός της βίας μέσα στην οικογένεια την κάνει συχνά αποδεκτή, δικαιολογώντας τον θύτη και ενοχοποιώντας το θύμα. Και αυτό οδηγεί στον φαύλο κύκλο της ανοχής.
Ας είμαστε ειλικρινείς: παρά την πρόοδο των τελευταίων χρόνων υπάρχει ακόμα δρόμος να διανυθεί. Τα οχυρά των στερεοτύπων που αναμασώνται μέσα από την οικογένεια, το σχολείο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν παραδίδονται εύκολα. Όσες γυναίκες δεν τολμούν να καταγγείλουν πρέπει να ενθαρρυνθούν για να το κάνουν. Εκείνες δε που το τολμούν πρέπει να υποστηριχθούν από επαρκείς χώρους υποδοχής και κατάλληλη ψυχοκοινωνική υποστήριξη.
Ένα τέτοιο δίκτυο πρέπει να φθάσει στην πρωτεύουσα και του πιο απομακρυσμένου νομού της χώρας. Η βία μέσα στην οικογένεια είναι ένα πρόβλημα της «διπλανής πόρτας» όχι με την έννοια της απόστασης ασφαλείας αλλά με αυτή της καθημερινότητάς του. Γι’ αυτό και χρειάζεται κάθε ένας από εμάς να συνειδητοποιήσει ότι η ανοχή στον φαύλο κύκλο της σιωπής είναι συνενοχή.
Ευγενία Τσουμάνη
Βουλευτής Επικρατείας ΝΔ
Πρώην ΓΓ Ισότητας