Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα και σε όλη την Ελλάδα κατεβαίνουν « σε δρόμους σε πλατείες με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει…» κατά το Άξιον Εστί.
Όταν τα έγραφαν ο Σαββόπουλος κι ο Ελύτης δεν υπήρχε Facebook. Ούτε καν τηλεόραση.
Είναι αστεία επανάληψη μακρινών Αιγυπτίων μέσω Ισπανίας γειτόνων; Θα ξεφουσκώσει στη «γελοιότητα» της απομίμησης;
Είναι το ανάποδο; Αρχίζει κάτι καινούριο χωρίς συνήθεις επικό-λυρικές αναφορές, χωρίς σημαίες γνωστές, με χαοτική διαδικτυακή συνοχή; Αυτή τη φορά η Αραβική επέλαση δεν σταμάτησε από τον Μαρτέλ στα Πυρηναία;
Καμία απάντηση! Όμως μερικές θερμές σκέψεις για τα Μέσα, την Ευρώπη και τα σημάδια νέας Εποχής.
Η Ευρώπη πρώτα. Για πρώτη φορά ένα δίλημμα Ευρωπαϊκής πολιτικής διχάζει την Ήπειρο, ανεξαρτήτως εθνικότητας.
Εμφανίζεται ως αντίθεση Βορρά-Νότου. Αν δηλαδή ο «πλούσιος» Βορράς (Γερμανία, Ολλανδία κλπ) θα συντρέχει το «φτωχό» Νότο.
Σε εθνική διάσταση το ζήτημα είναι γνωστό, χιλιετίες τουλάχιστον, με πρόσφατη εκδήλωση τη Λίγκα του βορρά στην Ιταλία, και με γνωστότερη Μεσαιωνική αναφορά το σφαγιασμό των Ουγενότων στη Γαλλία.
Για την Ελλάδα, όσο άτολμα κι αν ακούγεται, οι διαχρονικοί Αθηναίοι «χαμουτζήδες» και οι «Βούλγαροι» Σαλονικιοί έχουν αναφορές στο ίδιο ζήτημα.
Και δυο χιλιάδες χρόνια πριν, οι Μακεδόνες του Αλέξανδρου κι οι Αθηναίοι του Δημοσθένη.
Όμως επαναλαμβάνω, πρώτη φορά η Ευρώπη των Βρυξελλών και των κομιτάτων αντιμετωπίζει ένα ζήτημα στις κοινωνίες, όχι μόνο στις επιτροπές. Είναι τεμπέληδες οι Έλληνες; Είναι φασίστες οι Γερμανοί; Θα σας τρέφουμε; Θα σας ανεχόμαστε;
Ο πολεμικός αυτός διάλογος απλά τοποθετεί το θέμα. Οι διεργασίες αρχίζουν. Επιτέλους!
Αν δηλαδή αύριο είχαμε Ευρωεκλογές η Ευρώπη θα διχαζόταν από ένα κοινό, ναι για πρώτη φορά κοινό, δίλημμα. Επιτέλους!
Και σε δεύτερη μοίρα, πάλι επιτέλους, θα έμπαινε αδιάφορα το τι έκανε το ΠΑΣΟΚ, ο Σαμαράς και οι Πολωνοί ή Βούλγαροι ή Λετονοί ομόλογοι τους. Η Ευρώπη, «των λαών», δηλαδή των κοινών υπερεθνικών αντιθέσεων, συγκρούσεων, συνθέσεων αρχίζει. Αρχίζει η πολιτική! Και οι ωδίνες της που δεν θα είναι καθόλου αναίμακτες.
Τώρα δεν μπορεί πια να μην εξηγήσεις στους μεν και στους δε πως, εδώ και χρόνια είμαστε δεμένοι, είμαστε μαζί και πως δεν μας πληρώνουν ούτε τους ανεχόμαστε. Οι αμιγώς εθνικές ρητορικές τελειώνουν. Ή το διαλύουμε μαζί ή το χτίζουμε όλοι.
Μάθημα σε Ευρωκράτες. Η μεγάλη διαφορά έναντι της Αμερικής είναι οι εθνικές κοινωνίες πολιτών. Με τα υπέρ και τα κατά τους που συζητιούνται. Όμως σίγουρα με τη θεμελιώδη αυτή διαφορά που επιβάλλει άλλη διαχείριση, άλλες πολιτικές για τις ίδιες ενδεχομένως στρατηγικές επιλογές.
Απλά μιλώντας, μνημόνια σιδερένιας πειθαρχίας σε χρεοκοπημένες κοινωνίες πολιτών δεν μπορούν να αποδώσουν. Για τους ανθρώπους των χωρών όχι για τους δανειστές.
Δεν μπορούν γιατί η χρεοκοπία, δεν είναι απλά οικονομική. Είναι κύρια η αδυναμία των ηγεσιών να αναπαραχθούν, να συντονισθούν με τους κοινωνικούς ρυθμούς και να συντονίσουν σε ένα κοινό βηματισμό. Γι αυτό πέφτουν τα φάσκελα από το Σύνταγμα προς τη Βουλή.
Προσοχή ηγεσίες που παράγουν όχι ίδιο βηματισμό, ούτε ίσο. Αυτά είναι παλιά και αποδεδειγμένα χρεοκοπημένα. Σε ένα κοινό βηματισμό, πολύμορφο, με διακριτούς τονισμούς, ξεχωριστά βήματα, αλλά χορογραφικά ενιαίο αναφέρομαι. Σε αυτή την πολιτική, της ένωσης των δικτύων των ανθρώπων, την δια-δικτυακή.
Στα οργανικά συστήματα η αλλαγή αρχίζει από τις ρίζες. Από τα κάτω. Όχι με την έννοια της επιστροφής στο παρελθόν. Αλλά με το σχήμα της διάδοσης, του ριζώματος δηλαδή της ανάπτυξης μέσω διακλαδώσεων, με τον αυτόνομο αγώνα επιβίωσης του κάθε ριζικού κλώνου, του κάθε ριζικού υποσυστήματος. Ο κορμός και τα φύλλα έρχονται αργότερα. Μετά-ριζικά.
Ο κάθε ριζικός κλώνος είναι ένα δίκτυο. Το ριζικό σύστημα ένα ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ.
Από τα κάτω και χαοτικά λοιπόν. Γιατί η επιβίωση είναι από τη φύση της στιγμιαία χαοτική. Η οργάνωση είναι διαδικασία ξεκαθαρίσματος, όταν πια οι ρίζες γίνονται σύστημα.
Γι αυτό στην κοινωνία οι τωρινές δομές, κόμματα και λοιπά μοιάζουν παλαιικές. Όχι άχρηστες, αλλά ατελέσφορες να χωρέσουν τις ζωτικές ανάγκες, να τις εκφράσουν και να τις προωθήσουν. Είναι σύστημα όταν χρειαζόμαστε νέες ρίζες.
Γι αυτό κι ακούγονται στο Σύνταγμα εθνικός ύμνος και ψωμί-παιδεία- ελευθερία. Γιατί είναι οι βασικές κοινές αναφορές στιγμών υπέρβασης των καθεστωτικών συμβάσεων, οι ανατρεπτικές, χαοτικές παραπομπές του συλλογικού υποσυνείδητου.
Η κάθε εποχή θέλει και γεννά, αναδεικνύει και διαμορφώνεται ταυτόχρονα από το Μέσο της. Αμφιβάλλει κανείς πως σήμερα, το Μέσο αυτό είναι το Διαδίκτυο και πως η τηλεόραση θα περάσει σε δεύτερη μοίρα;
Στις κοινωνίες χαλαρής έως ανύπαρκτης κοινωνικής συνοχής, όπου οι μεγάλες κοινές αφηγήσεις ερμηνείας της ζωής και του κόσμου, οι ιδεολογίες όπως λέγαμε, έχουν τόσο υποχωρήσει, δεν μπορεί να είναι πρωτεύον και λειτουργικό ένα Μέσο αυταρχικής, πυραμιδικής, μοναδικής κατεύθυνσης.
Δηλαδή η τηλεόραση, που λίγοι εκπέμπουν και πολλοί βλέπουν δεν παράγει ούτε τροφοδοτεί πρωτογενώς τη δικτύωση. Προσπαθεί απλά να ομογενοποιήσει, να δημιουργήσει ίδιο εικονικό, φαντασιακό βίωμα στους θαμώνες της. Η ενοποιητική της λειτουργία είναι απαραίτητη και η συμμετοχή της στη διάδοση αναμφισβήτητη. Έτσι χάρι στην τηλεόραση οι Έλληνες βλέπουν την Ισπανία και οι Σύριοι την Αίγυπτο.
Η τηλεόραση ασχολείται με το να μείνουν Έλληνες και με το να ενσωματώσει στην «Ελληνικότητα» τις πλατείες. Τις σπέρνει σαν ιδέες , δεν μπορεί όμως ούτε να τις γεννήσει ούτε να τους μιλήσει.
Απλά λοιπόν επειδή είμαστε σε περίοδο ανατροπών και μετάβασης έχουμε ταυτόχρονα δυο κυρίαρχα Μέσα.
Συνυπάρχουν το καθεστωτικό, η τηλεόραση, και το κινηματικό, το Διαδίκτυο.
Η ζωή γεννιέται στο Διαδίκτυο, εξασφαλίζεται στην τηλεόραση.
Οι ρίζες που λέγαμε αναπτύσσονται στο Ιντερνέτ. Όσες επιβιώσουν, θα αναφερθούν στην τηλεόραση γιατί έτσι εξασφαλίζονται, συμμετέχουν και τροφοδοτούν, ανήκουν στο «σύστημα».
Αυτό το τελευταίο περί συμμετοχής στο «σύστημα» ας τόχουν πάντα στο μυαλό τους όσοι κατεβαίνουν στις κάθε λογής πλατείες. Γιατί και η σημερινή φολκλορική καρικατούρα του Πολυτεχνείου ξεκίνησε αλλιώς.
Δεν πρόκειται για στεναγμό πίκρας αλλά για απαίτηση συνείδησης, στοχαστικής επάρκειας, αποστασιοποίησης ακόμη και τη στιγμή που παράγεις την Ιστορία, που κυριαρχείσαι από τη συμμετοχή στα δρώμενα.
Επιτέλους αρχίζουν τα δύσκολα και τα ενδιαφέροντα. Αλλιώς θα σαπίσουμε, αδιέξοδοι κι αμίλητοι, αδιάδραστοι, στη «συναίνεση» και στους βραδινούς «θιάσους» των 8, στις τρόικες και στα ΚΚΕ.