Όλα ξεκίνησαν όταν στα μέσα Ιουλίου δόθηκε στους ξυλοναυπηγούς των ταρσανάδων των Σπετσών ένα τελεσίγραφο από το Λιμενικό Σώμα: να διακόψουν τις εργασίες τους και μέσα σε 30 μέρες να αδειάσουν τον χώρο στον οποίο εργάζονται επί 300 χρόνια. Ο λόγος είναι ότι δεν υπάρχουν οι απαραίτητες άδειες.
Η κινητοποίηση των ξυλοναυπηγών ήταν άμεση και σε πολλά επίπεδα αφού πήραν με το μέρος τους όχι μόνο θεσμικούς παράγοντες αλλά και τους απλούς κατοίκους του νησιού. Κάλεσαν το Δημοτικό Συμβούλιο να ακυρωθεί το τελεσίγραφο και να δρομολογηθεί η σωτηρία των καρνάγιων ενώ ενημέρωσαν τον νομάρχη Πειραιά Γιάννη Μίχα, τους βουλευτές και τους συναρμόδιους φορείς, προκειμένου να βρεθεί λύση.
Με επιστολή του ο κ. Μίχας προς το Λιμεναρχείο Σπετσών, το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο και τον Δήμο Σπετσών ζητούσε να μεριμνήσουν για τη συνέχιση της λειτουργίας τους, με παράλληλη διατήρηση του χαρακτήρα και της ιστορικής τους σημασίας αλλά και με σεβασμό στο περιβάλλον, προχωρώντας, εάν κριθεί αναγκαίο, και στις κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις για την ειδική περίπτωσή τους. Η επιστολή αυτή κοινοποιήθηκε και στους υπουργούς Οικονομικών, Προστασίας του Πολίτη και Πολιτισμού.
Για το θέμα κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θοδωρής Δρίτσας τονίζοντας ότι “τα σπετσιώτικα καρνάγια δεν ανήκουν μόνο στους παραδοσιακούς ναυπηγούς που τα δουλεύουν από γενιά σε γενιά 300 χρόνια τώρα, αλλά ανήκουν στη ζωντανή ιστορία του νησιού, στη ζωντανή εθνική ιστορία της Ελλάδας και έχουν συμβάλει στην εθνική ανεξαρτησία και στη συγκρότηση του σύγχρονου ελληνικού κράτους”.
«Εδώ και τριάμισι χρόνια δεν μπορεί η περιφέρεια να μας κάνει ανανέωση των συμβάσεων. Δεν ήρθαμε ξαφνικά αυθαίρετα αλλά λειτουργούμε πολλά χρόνια με τις συμβάσεις μας», τονίζει στο NewsIt ο Νεκτάριος Κλείσας, ένας από τους ανθρώπους που εργάζεται σε ένα από τα καρνάγια στο Παλιό Λιμάνι. Η κινητοποίηση τους τούς εξασφάλισε μία ετήσια ανανέωση με την οποία δεν τους νομιμοποιούν αλλά τους κάνουν σύμβαση για απλή χρήση αιγιαλού. Κάθε χρόνο δηλαδή ανανεώνουν και δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να πάρει κάποιος άλλος το χώρο για να τον λειτουργήσει για παράδειγμα για τραπεζοκαθίσματα ή για παραλία.
Τα καρνάγια είναι οικογενειακές επιχειρήσεις όπου η τέχνη του ξυλοναυπηγού μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Τουλάχιστον 9 οικογένειες ζουν από τα έσοδα των παραδοσιακών ναυπηγείων. Όπως μας εξηγεί ο Νεκτάριος Κλείσας οι δουλειές δεν είναι πάνε πολύ καλά γιατί οι περισσότεροι επιλέγουν πλαστικά καράβια καθώς είναι πιο φτηνά και το κόστος συντήρησης είναι μικρότερο. Παλαιότερα οι Σπέτσες ήταν μία πολύ καλή βιομηχανία αλλά σταδιακά με την είσοδο των γιότ συρρικνώθηκε η παραγωγή.
«Εμείς ζητάμε να μας κάνουν μία νομοθετική ρύθμιση να φύγουμε από αυτό που λέμε απλή χρήση. Η απλή χρήση σημαίνει χρησιμοποίησέ το αλλά παρτο το βράδυ και φύγε, να το πάω που; Σπίτι μου να το πάω, σε χωράφι; Θέλουμε λοιπόν μία νομοθετική ρύθμιση για να εγκατασταθούμε εδώ μονίμως και όχι τζάμπα. Πληρώνουμε κανονικά, είμαστε νόμιμοι. Οι συμβάσεις μας πάντα πληρωνόντουσαν», αναφέρει ο ίδιος.
Λύθηκε το πρόβλημα;
Η 6η Αυγούστου που έληγε το τελεσίγραφο πέρασε, ο Δήμαρχος και ο Νομάρχης ανακάλεσαν, ωστόσο το θέμα δεν λύθηκε ακόμη. Το μεροκάματο, η επιβίωση και η παράδοση των ξυλοναυπηγών βρίσκονται «εν αναμονή οδηγιών από τα προϊστάμενα κλιμάκια της Υπηρεσίας.» «Πιστεύουμε να βρεθεί λύση γιατί αν δεν γίνει εμείς θα προχωρήσουμε και παραπάνω. Θα προχωρήσουμε πολύ δυναμικά. Μας έχουν υποσχεθεί ότι θα το λύσουν κι εμείς περιμένουμε. Αν δεν γίνει θα ξεσηκώσουμε όλο το νησί που είναι μαζί μας και όχι μόνο. Υπάρχουν και πολύ επώνυμοι επάνω στο νησί που θέλουν να κρατήσουν τα καρνάγια. Έχουμε αφήσει ένα περιθώριο μέχρι τον Οκτώβρη και αναλόγως με το τι θα μας απαντήσουν θα δούμε τι θα γίνει», τονίζει στο NewsIt ο κος Κλείσας.
Η ιστορική αξία
Κάθε επισκέπτης του νησιού θα κάνει σίγουρα μια βόλτα στο Παλιό Λιμάνι των Σπετσών. Πέρα από τα γραφικά αρχοντικά των μεγαλοκαπεταναίων, θα συναντήσει τον χώρο όπου ναυπηγήθηκαν οι θαυμαστές βρικογολέτες, τα καράβια που συνέβαλαν αποφασιστικά στην ανεξαρτησία της χώρας κατά την επανάσταση του 1821.
Οι Σπέτσες υπήρξαν το δεύτερο ναυπηγικό κέντρο της Ελλάδας και προσέφεραν στον Απελευθερωτικό Αγώνα περισσότερα από εξήντα ετοιμοπόλεμα πλοία. Στην εποχή μας, παραμένουν ένα από τα λίγα μέρη, όπου συνεχίζεται η παραδοσιακή αυτή τέχνη.
Σκαριά δεμένα στους μόλους αλλά και άλλα στο στάδιο της κατασκευής, σε κάθε καρνάγιο του νησιού. Από ταπεινά ψαροκάικα μέχρι πολυτελή τρεχαντήρια αναψυχής περιλαμβάνει η λίστα με την θαυμαστή παραγωγή των 9 καρνάγιων, τα οποία “συμβιώνουν ειρηνικά” με τα ουζερί και τα εστιατόρια.
«Εμείς δεν θέλουμε να κλείσουν τα καρνάγια μας να γίνουν εστιατόρια ή κάτι άλλο. Εμείς τα θέλουμε όπως είναι, θέλουμε να μείνουν και σαν μουσεία. Δεν είναι σύγχρονα ναυπηγεία. Θέλουμε να μείνουν παραδοσιακά όπως είναι , με την παράγκα μας, με τις κορδέλες μας, με τα βάζια μας να τραβάμε επάνω στις γλίστρες και να δουλεύουμε πάνω εκεί», υποστηρίζει ο κος Κλείσας. Και συνεχίζει: «Θέλουμε να έχουμε και δουλειά και να μας βοηθήσει και το κράτος να υπάρχει κάτι σαν «θεματικό πάρκο». Να έρχεται ο επισκέπτης και να λέει: πάω να δω τα καρνάγια των Σπετσών!»
Ο ίδιος μας περιγράφει ότι στον χώρο αυτό φτιάχτηκαν ιστορικά καράβια όπως ο Αγαμέμνονας της Μπουμπουλίνας: «Αυτά είναι ιστορία δεν μπορούμε να τα ξεχάσουμε. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι η Ακρόπολη είναι Ακρόπολη και τον Παρθενώνα. Έτσι, είναι και τα καρνάγια. Δεν μπορούν να κλείσουν σε μία ημέρα επειδή κάπνισε κάποιου ή τον ενόχλησε επειδή θέλει να κάνει ένα εστιατόριο.»
