Οι εξελίξεις των τελευταίων ωρών στην Μέση Ανατολή ανησυχούν την παγκόσμια κοινότητα. Και δικαίως. Η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν να διακόψουν τις σχέσεις τους με το Κατάρ, το οποίο κατηγορούν ότι υποστηρίζει την «τρομοκρατία», προκαλούν ένα είδος διπλωματικού σεισμού.
Ακολούθησαν η κυβέρνηση της Υεμένης και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης. Η κυβέρνηση αυτή, που έχει την έδρα της στην πόλη Μπάιντα στην ανατολική Λιβύη, δεν ασκεί μεγάλη εξουσία στο εσωτερικό της χώρας. Έχει δικό της κοινοβούλιο και έχει συμμαχήσει με τον ισχυρό στρατάρχη Χαλίφα, ενώ δεν αναγνωρίζει την υποστηριζόμενη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση στην Τρίπολη. Το Πακιστάν επεσήμανε ότι δεν έχει άμεσα σχέδια να διακόψει τις σχέσεις του με το Κατάρ. Το Πακιστάν, που έχει σημαντική σιιτική μειονότητα, είχε εμπλακεί στο παρελθόν στη διαμάχη μεταξύ της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας και του σιιτικού Ιράν.
Όλα αυτά, συμβαίνουν δεκαπέντε ημέρες μετά το ταξίδι του Ντόναλντ Τραμπ στην περιοχή, ο οποίος κάλεσε τις μουσουλμανικές χώρες να κινητοποιηθούν εναντίον του εξτρεμισμού. Το Κατάρ, το οποίο καυχάται ότι διαδραματίζει έναν περιφερειακό ρόλο και ότι επελέγη για να διοργανώσει το ποδοσφαιρικό Μουντιάλ 2022, αποκλείσθηκε επίσης από τον αραβικό στρατιωτικό συνασπισμό που πολεμάει φιλοϊρανούς αντάρτες στην Υεμένη.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον κάλεσε τις χώρες του Κόλπου να παραμείνουν ενωμένες, εκτιμώντας πάντως ότι η κρίση αυτή δεν θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια μάχη εναντίον «της τρομοκρατίας».
Παρόλα αυτά, πρόκειται για τη σοβαρότερη κρίση από τη δημουργία, το 1981, του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ). Τρεις από τις χώρες αυτές (Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Μπαχρέιν), καθώς και η Αίγυπτος, ανακοίνωσαν διαδοχικά σήμερα τα χαράματα τη ρήξη των διπλωματικών σχέσεών τους με το Κατάρ, το οποίο κατηγορούν ότι «υποστηρίζει την τρομοκρατία», περιλαμβανομένης της Αλ-Κάιντα, της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος και των Αδελφών Μουσουλμάνων.
Το επίσημο σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA μετέδωσε πως το Ριάντ διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις του και κλείνει τα χερσαία, εναέρια και θαλάσσια σύνορά του με το Κατάρ για να «προστατεύσει την εθνική ασφάλειά του από τους κινδύνους της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού».
«Η Σαουδική Αραβία έλαβε αυτό το αποφασιστικό μέτρο εξαιτίας σοβαρών καταχρήσεων εκ μέρους των αρχών της Ντόχα σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων ετών (…) για να υποκινήσουν την ανυπακοή και να βλάψουν την κυριαρχία της», δήλωσε ένας σαουδάραβας αξιωματούχος. «Το Κατάρ υποδέχεται διάφορες τρομοκρατικές οργανώσεις για να αποσταθεροποιήσει την περιοχή, όπως η αδελφότητα των Αδελφών Μουσουλμάνων, το ISIS και η Αλ-Κάιντα», κατήγγειλε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ντόχα υποστηρίζει επίσης «τις δραστηριότητες τρομοκρατικών οργανώσεων που υποστηρίζονται από το Ιράν στην επαρχία Κατίφ (ανατολική Σαουδική Αραβία)», όπου βρίσκεται συγκεντρωμένη η σιιτική μειονότητα του σαουδαραβικού βασιλείου, καθώς και στο Μπαχρέιν, που εδώ και χρόνια συγκλονίζεται από ταραχές που εκδηλώνονται από τους σιίτες που αποτελούν την πλειοψηφία στη χώρα αυτή. Το Ριάντ και η Τεχεράνη διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις τους τον Ιανουάριο 2016 μετά την εκτέλεση ενός επικεφαλής των σιιτών στη Σαουδική Αραβία.
Ο αραβικός στρατιωτικός συνασπισμός, ο οποίος εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια επεμβαίνει στην Υεμένη υπό σαουδαραβική διοίκηση, αποφάσισε επίσης να αποκλείσει το Κατάρ από τη συμμαχία αυτή. Σε ανακοίνωσή του, ο συνασπισμός αναφέρει πως το Κατάρ υποστηρίζει «την τρομοκρατία», αναφέροντας κυρίως την Αλ-Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος, αλλά και τους φιλοϊρανούς αντάρτες Χούτι της Υεμένης. Στο Κάιρο, η Αίγυπτος ανακοίνωσε επίσης τη διακοπή των σχέσεών της με το Κατάρ.
Το Κάιρο «αποφάσισε να βάλει τέλος στις διπλωματικές σχέσεις του με το κράτος του Κατάρ το οποίο επιμένει να υιοθετεί μια συμπεριφορά εχθρική έναντι της Αιγύπτου», ανακοίνωσε το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών. Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι κλείνουν τα «εναέρια και θαλάσσια» σύνορα με το Κατάρ. Το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διέκοψαν επίσης τις σχέσεις με την Ντόχα. Η αεροπορική εταιρεία Etihad του Αμπού Ντάμπι ανακοίνωσε πως διακόπτει από αύριο το πρωί και «μέχρι νεωτέρας» όλες τις πτήσεις της προς και από το Κατάρ.
Επίσης, η αεροπορική εταιρεία του Κατάρ Qatar Airways ανακοίνωσε σήμερα στην επίσημη ιστοσελίδα της πως αναστέλλει όλες τις πτήσεις προς τη Σαουδική Αραβία. Νωρίτερα η εταιρεία πτήσεων χαμηλού κόστους flydubai, που έχει την έδρα της στο Ντουμπάι, είχε ανακοινώσει από την πλευρά της πως αναστέλλει από αύριο όλες τις πτήσεις προς και από την Ντόχα. Η Saudi Arabia Airlines (Saudia) ανακοίνωσε επίσης στον επίσημο λογαριασμό της στο Twitter ότι διακόπτει όλες της τις πτήσεις προς το Κατάρ.
Διπλωμάτες του Κατάρ έχουν προθεσμία 48 ωρών για να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους στις χώρες του Κόλπου. Οι πολίτες του Κατάρ έχουν προθεσμία 14 ημερών για να εγκαταλείψουν τη Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και το Μπαχρέιν ενώ οι πολίτες αυτών των τριών χωρών απαγορεύεται να μεταβαίνουν στο Κατάρ.
Οι εξελίξεις αυτές σημειώνονται ενώ οι αρχές του Κατάρ υποστήριξαν την περασμένη εβδομάδα πως έπεσαν θύματα «χάκερ», οι οποίοι δημοσιοποίησαν στον ιστότοπο του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων QNA ψευδείς δηλώσεις που αποδόθηκαν στον εμίρη σεΐχη Ταμίμ μπεν Χαμάντ αλ-Θάνι.
Οι δηλώσεις περιείχαν αρνητικά σχόλια για τις σχέσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ και το Κατάρ, που είναι όμως στενός σύμμαχος των ΗΠΑ. Το Κατάρ διαμαρτυρήθηκε ότι είναι θύμα μιας εχθρικής εκστρατείας, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, αναφορικά με την υποστήριξη που υποτίθεται ότι παρέχει στις ισλαμιστικές οργανώσεις.
Η τελευταία ανοικτή κρίση στον Κόλπο χρονολογείται από το 2014, όταν τρεις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Αραβία, Μπαχρέιν και Εμιράτα) είχαν ανακαλέσει τους πρεσβευτές τους στην Ντόχα για να διαμαρτυρηθούν για την υποστήριξη που φέρεται ότι παρείχε το Κατάρ στους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Ισχυρό ράλι σημειώνει σήμερα το πετρέλαιο με άνοδο της τάξης του 1%, λόγω των εντάσεων στη Μέση Ανατολή, όπου κορυφαίος εξαγωγέας πετρελαίου, η Σαουδική Αραβία, αλλά και άλλα αραβικά κράτη διέκοψαν τους δεσμούς με το Κατάρ.
Να σημειωθεί ότι το Κατάρ είναι από τις μικρότερες του ΟΠΕΚ στην παραγωγή πετρελαίου, περίπου 600.000 βαρέλια ημερησίως. Η Σαουδική Αραβία παράγει 10 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως!
Πριν από λίγο, τα συμβόλαια αργού πετρελαίου Brent σημείωναν άνοδο κατά 48 σεντς, ή 1%, στα 50,43 δολάρια το βαρέλι, ενώ τα συμβόλαια αργού στις ΗΠΑ διαπραγματεύονται στα 48,14 δολάρια το βαρέλι, αυξημένα κατά 48 σεντς ή 1%.