Οι προμηθευτές των νοσοκομείων παραμένουν απλήρωτοι έως και δύο χρόνια, μονάδες εντατικής θεραπείας κλείνουν, οι γιατροί στην Καταλονία καλούνται να δεχθούν μειώσεις μισθών κι επιδομάτων, καθώς σε διαφορετική περίπτωση 1.500 ειδικευόμενοι θα πάρουν την άγουσα για τα σπίτια τους.
“Δεν έχουμε πληρωθεί, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε γι’ αυτό. Χρειαζόμαστε τις (κρατικές) συμβάσεις, έτσι απλά θα περιμένουμε”, δηλώνει εκπρόσωπος ιδιωτικής εταιρίας που παρέχει υπηρεσίες καθαριότητας σε νοσοκομεία, ζητώντας να μην δημοσιοποιηθεί η επωνυμία της λόγω του φόβου της αρνητικής δημοσιότητας.
Η εταιρία, στην οποία οφείλονται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από τις αρχές στην περιφέρεια Καστίλη-Λα Μάντσα, νότια της Μαδρίτης, είναι μια από τις δεκάδες που παρέχουν από γάζες και άλλα αναλώσιμα ως ειδικό εξοπλισμό και πασχίζουν να πληρώσουν τους εργαζομένους τους καθώς οι περιφέρειες στην Ισπανία καθυστερούν τις πληρωμές εν μέσω της προσπάθειάς τους να μειώσουν τα ελλείμματά τους.
Οι περικοπές δαπανών από μέρους των ισπανικών περιφερειών αποτελούν μια σαφή ένδειξη των παρόντων και των μελλοντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ισπανία στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να τιμήσει τις –φιλόδοξες– δεσμεύσεις της για την μείωση του ελλείμματος και του χρέους της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση εν μέσω ύφεσης.
Τα μεγάλα κόμματα περιορίζονται σε αόριστες τοποθετήσεις για το ζήτημα της δημόσιας υγείας εν όψει των εκλογών της 20ής Νοεμβρίου, αλλά ακόμα και οι πιο παθιασμένοι υπέρμαχοι του σημερινού συστήματος παραδέχονται ότι χρειάζεται μείωση του κόστους και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Η συντηρητική αντιπολίτευση της Ισπανίας, το Λαϊκό Κόμμα (PP), που αναμένεται να κερδίσει τον Νοέμβριο, εκτιμάται ότι θα προχωρήσει σε περικοπές στα προγράμματα υγείας και πρόνοιας που οι Σοσιαλιστές (PSOE) είχαν αποφύγει να περιστείλουν. Το PSOE έχει πλέον τη θέση ότι μπορεί να μειωθεί το κόστος του συστήματος υγείας χωρίς να τρωθούν οι υπηρεσίες που παρέχει. Για παράδειγμα, οι ασφαλιστικές εταιρίες θα μπορούσαν να καλύπτουν το κόστος της νοσηλείας των θυμάτων αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων και οι ξένες χώρες να καλύπτουν το κόστος της νοσηλείας υπηκόων τους στα ισπανικά νοσηλευτικά ιδρύματα.
Η πολυεθνική φαρμακευτική εταιρία Roche υποστηρίζει ότι η περιοχή της Καστίλης και της Λεόν δεν της έχει καταβάλει τα οφειλόμενα επί 900 ημέρες, κάτι που εγείρει φόβους ότι ενδέχεται να αναστείλει τις παραδόσεις φαρμάκων και σκευασμάτων σε ορισμένα νοσοκομεία, όπως έχει κάνει και στην περίπτωση της Ελλάδας.
Η κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας μεταφέρει κάθε χρόνο μέρος των φορολογικών εσόδων στις 17 αυτόνομες περιφέρειες, οι οποίες διαχειρίζονται τα νοσοκομεία, τις κλινικές και τα σχολεία.
Όμως οι αυτονομίες αναγκάζονται να κάνουν δραστικές περικοπές καθώς είχαν σωρεύσει χρέη στην διάρκεια της “φούσκας” των ακινήτων, το σκάσιμο της οποίας το 2008 προκάλεσε ύφεση στη χώρα και προκάλεσε περαιτέρω αύξηση της ανεργίας, που φθάνει σήμερα το 20%.
Καθώς οι περικοπές επεκτείνονται, το ποσό που χρωστούν σε εταιρίες που διαθέτουν υπηρεσίες και προϊόντα στον τομέα της υγείας έχει αυξηθεί κατά 42% και ξεπερνά τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ μέσα σε ένα χρόνο, σύμφωνα με τη Fenin, το σύνδεσμο των επιχειρήσεων τεχνολογίας υγείας.
Η εταιρία συμβούλων AT Kearney υπολογίζει ότι το μακροπρόθεσμο χρέος του ισπανικού συστήματος υγείας ανέρχεται σε 15 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που χαρακτηρίζει ιδιαίτερα μεγάλο, πολύ περισσότερο που το κόστος δανεισμού της Ισπανίας έχει αυξηθεί σημαντικά εν μέσω των κρίσεων χρέους στην ευρωζώνη.
Η κυβέρνηση στην Καταλονία έκλεισε ορισμένες κλινικές και μονάδες εντατικής θεραπείας τους τελευταίους μήνες και έχει προειδοποιήσει ότι θα απολύσει 1.500 ειδικευόμενους στον τομέα εάν οι γιατροί αρνηθούν να δεχθούν μειώσεις σε μισθούς και επιδόματα.
Ειδικευόμενοι γιατροί διαδήλωσαν στα τέλη του Σεπτεμβρίου στη Βαρκελόνη, ενώ και οι συνδικαλιστικές ενώσεις που εκπροσωπούν τους γιατρούς προειδοποίησαν ότι θα προκηρύξουν απεργιακές κινητοποιήσεις. Ωστόσο πολλοί γιατροί φοβούνται να συμμετάσχουν σε κινητοποιήσεις διότι ίσως κινδυνεύσουν να χάσουν την δουλειά τους ενώ ένας στους πέντε Ισπανούς είναι άνεργος.
Οι πιέσεις στον προϋπολογισμό δεν θα σταματήσουν. Η οικονομία της Ισπανίας υπολογίζεται ότι δεν μπορεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας ωσότου η ανάπτυξη να φθάσει το 2% το χρόνο, γεγονός που σημαίνει πως η τεράστια ανεργία θα συνεχιστεί, μειώνοντας δραστικά τα φορολογικά έσοδα του κράτους.
Επιπλέον, όπως και σε πολλές άλλες ανεπτυγμένες χώρες, το σύστημα υγείας της Ισπανίας “επιβαρύνεται” από τον ηλικιωμένο πληθυσμό που παίρνει μεγάλες συντάξεις από το δημόσιο.
Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σε άλλες χώρες με δημόσια συστήματα υγείας, οι διαμαρτυρίες για καθυστερήσεις και προβλήματα στις υπηρεσίες που παρέχονται είναι σπάνιες στην Ισπανία. Όμως το τελευταίο διάστημα οι ασθενείς στην Καταλονία αναγκάζονται να περιμένουν και γιατροί προειδοποιούν ότι η ποιότητα της φροντίδας θα μειωθεί.
Η κυβέρνηση του Χοσέ Λουίς Ροδρίγκεθ Θαπατέρο αντιμετωπίζει σχεδόν βέβαιη ήττα στις εκλογές μετά την εφαρμογή ενός ευρύτατου προγράμματος περικοπών. Τον Αύγουστο ενέκρινε ένα νομοσχέδιο για την εξοικονόμηση 2 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο από τις δαπάνες για φάρμακα. Οι φαρμακευτικές εταιρίες καταδίκασαν το μέτρο–που καθιστά υποχρεωτικό για τους γιατρούς να συνταγογραφούν φθηνότερα αντίγραφα φαρμάκων αντί για πατενταρισμένα.
Το Λαϊκό Κόμμα λέει ότι το σύστημα υγείας χρειάζεται μεταρρύθμιση, αλλά δεν προσδιορίζει το πώς. Οικονομολόγοι σε συντηρητικά ινστιτούτα έρευνας έχουν προτείνει το Λαϊκό Κόμμα να προωθήσει την ιδέα της αύξησης της συμμετοχής των ασφαλισμένων, ώστε να αποθαρρύνεται η “υπερβολική” χρήση του. Σχεδόν το 60% των γιατρών τάσσεται υπέρ του μέτρου, σύμφωνα με μια μελέτη μιας ισπανικής ένωσης γιατρών.
Η ανάπτυξη του συστήματος υγείας στην Ισπανία έχει επιβραδυνθεί και οι δαπάνες του έχουν πλέον προσεγγίσει τον μέσο όρο των ανεπτυγμένων κρατών, φθάνοντας το 9,5% του ΑΕΠ το 2009, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ. Το μεγαλύτερο ποσοστό του κόστους καλύπτει το κράτος. Το σύστημα θεωρείται τόσο καλό και φθηνό που οι πολίτες χρησιμοποιούν την ιδιωτική ασφάλισή τους για συνηθισμένα μικρά προβλήματα υγείας αλλά πηγαίνουν σε δημόσια νοσοκομεία εάν αντιμετωπίζουν σοβαρές ασθένειες ή έκτακτα προβλήματα υγείας.
Πολλοί θεωρούν τα ιδιωτικά νοσοκομεία ανεπαρκή. Η Σίλβια Σανθ, μια δασκάλα 31 ετών με διαβήτη τύπου 1, λέει πως σχεδιάζει να γεννήσει σε δημόσια κλινική διότι έχασε το πρώτο της παιδί σε ιδιωτικό νοσοκομείο μόλις ένα μήνα πριν τη γέννα. Οι ξένοι στην Καταλονία έχουν δωρεάν και άριστης ποιότητας περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία.