Οι Ηνωμένες Πολιτείες κάλεσαν την Δευτέρα την Τουρκία να στηρίξει το προτεινόμενο αμυντικό πυραυλικό σύστημα του ΝΑΤΟ και να λάβει μέτρα για να περιορίσει την αυξανόμενη αντίθεση του αμερικανικού Κογκρέσου στις μελλοντικές πωλήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα, τον ερχόμενο μήνα, η Τουρκία θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα υποστηρίξει την πυραυλική ασπίδα για την οποία εκφράζονται φόβοι ότι μπορεί να στοχεύει το Ιράν, μια χώρα με την οποία η Άγκυρα διατηρεί στενές σχέσεις.
Νωρίτερα η Τουρκία είχε εκφράσει κάποιες επιφυλάξεις για το συγκεκριμένο αμυντικό σύστημα λέγοντας ότι θα ήθελε να πληροφορηθεί ορισμένες τεχνικές λεπτομέρειες και ότι η πυραυλική ασπίδα δεν θα πρέπει να παρουσιαστεί ως άμυνα απέναντι στο Ιράν.
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Γκέιτς, μιλώντας σε εκδήλωση στην Ουάσινγκτον για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, παραδέχτηκε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες με την Άγκυρα για την πιθανή “τεχνική και επιχειρησιακή” συμβολή της Τουρκίας στην πυραυλική ασπίδα. Ο Αμερικανός υπουργός διέψευσε ωστόσο τις δημοσιογραφικές πληροφορίες που ανέφεραν ότι η Ουάσινγκτον πιέζει την Άγκυρα να συμμετάσχει στο αμυντικό σύστημα. Εικαζόταν ότι η Τουρκία επρόκειτο να φιλοξενήσει στο έδαφός της ένα σύστημα γνωστό ως ραντάρ X-Band.
“Δεν πιέζουμε την Τουρκία να συμβάλλει. Αναμένουμε όμως από την Τουρκία να στηρίξει στη σύνοδο της Λισαβόνας την υιοθέτηση εκ μέρους του ΝΑΤΟ” του σχεδίου εγκατάστασης του πυραυλικού συστήματος, είπε ο Γκέιτς.
Εξάλλου, ο υφυπουργός Άμυνας Αλεξάντερ Βέρσμποου, χωρίς να κατονομάσει ευθέως το πυραυλικό σύστημα, κάλεσε την Άγκυρα να “επιδείξει δημοσίως” ότι γίνεται πρόοδος στις διμερείες και νατοϊκές συμμαχικές σχέσεις. Προειδοποίησε μάλιστα ότι το κλίμα στο Κογκρέσο, που επιβλέπει τις πωλήσεις όπλων εκ μέρους των ΗΠΑ, είναι εχθρικό μετά την άρνηση της Άγκυρας να υπερψηφίσει τις κυρώσεις σε βάρος του Ιράν και λόγω της μετωπικής σύγκρουσης της Τουρκίας με το Ισραήλ με αφορμή την ισραηλινή επιδρομή στο στολίσκο που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας, τον περασμένο Μάιο.
“Δυστυχώς, οι δηλώσεις και οι ενέργειες της Τουρκίας, την περασμένη άνοιξη, αναφορικά με το Ισραήλ και το Ιράν, συνέβαλαν στη δημιουργία ενός πολιτικού κλίματος όπου ίσως να είναι δύσκολο να προωθηθούν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, ορισμένα σημαντικά σχέδια που στηρίζει η κυβέρνηση”, είπε ο Βέρσμποου.
Αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας, που ζήτησε να μην κατονομαστεί, διευκρίνισε αργότερα ότι τα σχέδια στα οποία αναφερόταν ο υφυπουργός ήταν η πώληση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Τουρκία.
Από την Άγκυρα, αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε στο πρακτορείο Ρόιτερς: “Δεν κλίνουμε προς την ιδέα να προσδιορίσουμε ως απειλές χώρες όπως το Ιράν, τη Συρία και τη Ρωσία”.
Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Βετσντί Γκιονούλ, έχει πει ότι η Άγκυρα ζητά να υπάρξει μια συμφωνία σε τεχνικά θέματα, όπως το πώς η νατοϊκή ασπίδα θα επηρεάσει το τουρκικό πυραυλικό σύστημα και αν θα καλύπτει ολόκληρη τη χώρα. Μιλώντας στην ίδια εκδήλωση με τον Γκέιτς, ο Τούρκος υπουργός είπε ότι καλωσορίζει την προσέγγιση των ΗΠΑ για το πυραυλικό σύστημα “το οποίο κατά την άποψή μας θα έπρεπε να αναπτυχθεί εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ”. Πρόσθεσε όμως ότι η νατοϊκή ασπίδα θα πρέπει να είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει “όλων των ειδών τις απειλές από βαλλιστικούς πυραύλους”.
Ο ειδικός σε τουρκικά θέματα Στίβεν Φλάναγκαν, του Κέντρου Στρατηγικών Διεθνών Μελετών, μιας “δεξαμενής σκέψης” που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, είπε ότι οι δηλώσεις του Γκιονούλ αποτελούν μια ένδειξη ότι η Άγκυρα δεν έχει ακόμη πειστεί πλήρως. “Αυτός που δεν θέλουν να βγει από τη Λισαβόνα είναι ένα πρωτοσέλιδο που να λέει ότι το ΝΑΤΟ συμφωνεί στο αντι-ιρανικό πυραυλικό σύστημα”, σημείωσε.