Η αντίστροφη μέτρηση άρχισε για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στην Ιταλία την ερχόμενη Κυριακή 4 Δεκεμβρίου, με τους επενδυτές να ανησυχούν έντονα για το μέλλον της χώρας στην Ευρωζώνη.
Οι πολίτες θα κληθούν να απαντήσουν με “ναι” ή “όχι” στην αναθεώρηση του Συντάγματος που ψήφισε το ιταλικό Κοινοβούλιο την άνοιξη του 2016. Το νομοσχέδιο αυτό δεν συγκέντρωσε την πλειοψηφία των δύο τρίτων των μελών της Βουλής και της Γερουσίας. Στην περίπτωση αυτήν, προβλέπεται διεξαγωγή συνταγματικού δημοψηφίσματος αν υποβληθεί σχετική αίτηση από το ένα πέμπτο των μελών οποιουδήποτε από τα δύο νομοθετικά σώματα ή 500.000 εκλογέων.
Το πρόβλημα είναι ότι ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι συνέδεσε την τύχη της κυβέρνησής του με την έγκριση του αναθεωρητικού νομοσχεδίου ζητώντας ένα είδος ψήφου εμπιστοσύνης από το εκλογικό σώμα.
Ετσι, αν επικρατήσει το «όχι» ο Ρέντσι θα αναγκαστεί μάλλον να παραιτηθεί και η Ιταλία θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές.
Η αναθεώρηση αφορά κυρίως τον θεσμό της Γερουσίας, έτσι ώστε η κυβέρνηση στο εξής να χρειάζεται μόνο την εμπιστοσύνη της Βουλής και όχι και της Γερουσίας, της οποίας περιορίζονται επιπλέον σημαντικά και οι νομοθετικές αρμοδιότητες. Προβλέπει επίσης τον προληπτικό δικαστικό έλεγχο συνταγματικότητας των εκλογικών νόμων.
Δείτε τι είπε στην εκπομπή “Live News” του Νίκου Ευαγγελάτου, στο Epsilon, ο οικονομολόγος και αναλυτής διεθνών αγορών, Κωνσταντίνος Γκράβας.
1. Γιατί ανησυχούν οι αγορές;
Μία ήττα του Ρέντσι- ο οποίος αρχικά υποσχόταν να παραιτηθεί αν το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που επιθυμεί- μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές και ενίσχυση του Κινήματος των 5 Αστέρων, το οποίο με τη σειρά του έχει δεσμευθεί για δημοψήφισμα για το αν η Ιταλία θα παραμείνει στην ευρωζώνη. Κάποιοι επενδυτές προβλέπουν το τέλος της νομισματικής ένωσης. «Πιστεύουμε ότι η ΕΕ θα διαλυθεί και ότι η Ιταλία θα βγει από την ευρωζώνη», δήλωσε ο Τζιμ Σμίεγκελ, της SEI Investments Co.
2. Πόσο κατά του ευρώ είναι το Κίνημα των 5 Αστέρων;
Το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα κάνει καμπάνια για δημοψήφισμα για έξοδο από το ευρώ. Ο Λουίτζι Ντι Μάιο του Κινήματος δήλωσε ότι αν πάρουν την εξουσία, θα πιέσουν για να γίνει αυτό.
3. Γιατί οι φόβοι των επενδυτών αντιμετωπίζονται ως υπερβολικοί;
Επειδή μία έξοδος από το ευρώ θα πάρει χρόνο και θα απαιτήσει περίπλοκες διαπραγματεύσεις, όπως έχει φανεί και από την περίπτωση της Βρετανίας. «Είναι πραγματικά υπερβολική η άποψη ότι η Ιταλία θα φύγει από το ευρώ μία ημέρα μετά από το δημοψήφισμα, ή ακόμη και λίγο καιρό αργότερα», δήλωσε ο Αντόνιο Βιλαφράνκα, αναλυτής ευρωπαϊκών ζητημάτων στο Ιταλικό Ινστιτούτο Διεθνών Πολιτικών Σπουδών. Ακόμη κι αν προκηρυχθούν εκλογές και τις κερδίσει το Κίνημα των 5 Αστέρων, θα δυσκολευθεί να βρει συμμάχους για να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, πρόσθεσε ο ίδιος. Υπάρχουν νομικά εμπόδια στην έξοδο από το ΕΕ.
4. Ποια είναι τα νομικά εμπόδια;
Το ιταλικό Σύνταγμα απαγορεύει την κατάργηση διεθνών συνθηκών δια της λαϊκής ψήφου, οπότε θα απαιτηθεί συνταγματική τροποποίηση πριν καν προκηρυχθεί ένα δημοψήφισμα (για την έξοδο από το ευρώ). Για αυτό χρειάζονται τα 2/3 των ψήφων και των δύο σωμάτων της ιταλικής βουλής και πιθανόν ένα ακόμη δημοψήφισμα πριν να γίνει εκείνο που θα καθορίσει το αν η χώρα θα παραμείνει στο ευρώ. Αλλά ακόμη κι αν οι Ιταλοί ψηφίσουν υπέρ της αποχώρησης, το Συνταγματικό Δικαστήριο μπορεί να «μπλοκάρει» το αποτέλεσμα.
5. Πόσο άσχημη μπορεί να είναι η αντίδραση των αγορών;
Ακόμη και η πολιτική πρόθεση της εξόδου μπορεί να προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της JP Morgan, που προειδοποιούν για φυγή κεφαλαίων και αναταραχές στις αγορές, που δείχνουν νευρικότητα ακόμη και πριν από το δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου.
6. Θέλουν οι Ιταλοί να βγουν από το ευρώ;
Δημοσκόπηση που δημοσίευσε στις 21 Νοεμβρίου η La Stampa έδειξε ότι μόνο το 15,2% είναι υπέρ της εξόδου, με το 67,4% να τάσσεται υπέρ του ευρώ.
7. Οπότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας;
Το σίγουρο είναι ότι αν ο Ρέντσι χάσει το δημοψήφισμα, αυτό θα σημαίνει πολιτική και οικονομική αναταραχή.
ΠΗΓΗ: BLOOMBERG