Δύο μήνες μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Σόκρατες, οι Πορτογάλοι ψηφίζουν την Κυριακή, χωρίς ψευδαισθήσεις, για να αποφασίσουν ποιοι ανάμεσα στους απερχόμενους σοσιαλιστές και τους φιλελεύθερους κεντρώους, θα επιφορτιστούν με την εφαρμογή ενός δύσκολου προγράμματος οικονομικής στήριξης που έχει ως στόχο την έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση.
Τέσσερις ημέρες πριν από την ψηφοφορία, περί το εν τέταρτον των ψηφοφόρων δηλώνουν ακόμη αναποφάσιστοι και εμφανίζονται διχασμένοι ανάμεσα στην απόρριψη του πολύ αντιδημοφιλούς Ζοζέ Σόκρατες και στον φόβο μίας κεντρο-δεξιάς κυβέρνησης, η οποία υποσχέθηκε ότι θα προχωρήσει περισσότερο από την τρόικα (ΕΕ, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), κυρίως στους τομείς των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά επίσης και των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και στον δημόσιο τομέα.
Έπειτα από δέκα ημέρες προεκλογικής εκστρατείας, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD) του Πέντρο Πάσος Κοέλιο εμφανίζεται ως φαβορί, με 35,8% της πρόθεσης ψήφου, έναντι 32,2 για το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Ζοζέ Σόκρατες, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Το CDS-PP, το μειοψηφούν κόμμα της δεξιάς, το οποίο έχει εκφράσει την υποστήριξή του προς τους στόχους του προγράμματος οικονομικής στήριξης, παραμένει στην τρίτη θέση, επιτρέποντας στην πορτογαλική δεξιά να ελπίζει σε μία κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Πέντρο Πάσος Κοέλιο, 46 ετών, διεκτραγώδησε το διακύβευμα των εκλογών δηλώνοντας ότι σε περίπτωση νίκης των σοσιαλιστών, η Πορτογαλία μπορεί να βρεθεί “σε διάστημα έξι μηνών” στην “τραγική” κατάσταση της Ελλάδας.
“Η κυβέρνηση αυτή έχει ήδη αποτύχει”, υπενθύμισε ο ηγέτης του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, που κατηγορεί τον Ζοζέ Σόκρατες ότι “είπε ψέματα στους Πορτογάλους για την πραγματική κατάσταση της χώρας” και “οδήγησε τη χώρα στην χρεοκοπία”.
Αντίθετα με την Ιρλανδία και την Ελλάδα, στην Πορτογαλία, όλα τα κόμματα, με την εξαίρεση της παραδοσιακής αριστεράς που απειλείται με σημαντικές απώλειες, έχουν δεσμευθεί να σεβασθούν αυστηρά τους όρους του σχεδίου διάσωσης, στο οποίο κατέληξαν στις αρχές Μαΐου οι διαπραγματεύσεις με αντάλλαγμα τη χορήγηση δανείου ύψους 78 δισεκατομμυρίων ευρώ σε διάστημα τριών ετών.
Η συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη επιτρέψει στην Πορτογαλία να λάβει 12,6 δισεκατομμύρια ευρώ για την εξυπηρέτηση επικείμενης λήξης ομολόγων στα μέσα Ιουνίου.
Σε αντάλλαγμα, η μελλοντική κυβέρνηση, η οποία θα αναλάβει τα καθήκοντά της στα τέλη Ιουνίου έως τις αρχές Ιουλίου, θα πρέπει να μειώσει το δημόσιο έλλειμμα από το 9,1% του ΑΕΠ τον περασμένο χρόνο στο 5,9% αυτόν τον χρόνο και να φθάσει στο 3% μέχρι το 2013.
Για το 2011, ο κύριος κορμός των μέτρων λιτότητας (μείωση μισθών, αύξηση των φόρων και κατάργηση των επιδομάτων) έχει ήδη τεθεί σε ισχύ από την απερχόμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση, αλλά είναι προγραμματισμένη η εφαρμογή και άλλων μέτρων για το 2012 και το 2013 στους τομείς των συντάξεων και των επιδομάτων ανεργίας.
Παράλληλα, αναμένεται η εφαρμογή σημαντικών μεταρρυθμίσεων για την επανεκκίνηση της οικονομίας που βρίσκεται σε ύφεση και η οποία χαρακτηρίζεται χαμηλής ανταγωνιστικότητας και σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από το κράτος.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Ζοζέ Σόκρατες δεν έχει σταματήσει να υπενθυμίζει ότι “αγωνίσθηκε με όλες του τις δυνάμεις για να αποφύγει την εξωτερική παρέμβαση, η οποία, κατά τη γνώμη του, θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, εάν η κεντρο-δεξιά αντιπολίτευση δεν είχε απορρίψει, στις αρχές Μαρτίου, το νέο πρόγραμμα λιτότητας της κυβέρνησής του, προκαλώντας την παραίτησή της.
“Προκάλεσαν αυτήν την πολιτική κρίση για να προσκαλέσουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και να εφαρμόσουν ευκολότερα ένα ακραία φιλελεύθερο πρόγραμμα”, επαναλάμβανε ο απερχόμενος πρωθυπουργός, κατηγορώντας την πορτογαλική κεντρο-δεξιά ότι επιδιώκει την ιδιωτικοποίηση της υγείας, της εκπαίδευσης και την καταστροφή του κοινωνικού κράτους.
Σκυμμένη από το παράθυρό της για να παρακολουθήσει τη φάλαγγα των αυτοκινήτων των σοσιαλιστών που περνά από το χωριό της, η Μαρία Σεσίλια ντα Σίλβα “δεν ξέρει ποιον να πιστέψει”.
“Έχω αμφιβολίες για τα προγράμματά τους και, καθώς δεν έχω διαβάσει το πρόγραμμα της τρόικας, διστάζω…δεν ξέρω ποιος από τους δύο θα κάνει το καλύτερο για τη χώρα που βρίσκεται σε τόσο κακή κατάσταση”, λέει η 76χρονη συνταξιούχος.
“Και άλλωστε, δεν καταλαβαίνω γιατί καταφέρονται τόσο ο ένας εναντίον του άλλου, τη στιγμή που όλοι υπέγραψαν το ίδιο πράγμα”.