“Το δικαστήριο αποφαίνεται ότι η ανακήρυξη ανεξαρτησίας της 17ης Φεβρουαρίου του 2008 δεν παραβίασε το διεθνές δίκαιο”, δήλωσε ο Χισάσι Οουάντα, πρόεδρος του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
Η Σερβία, πάντως, δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, το οποίο θεωρεί επαρχία της. Το Βελιγράδι προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για να αποφανθεί. Ωστόσο, συνολικά 69 χώρες, εκ των οποίων οι ΗΠΑ και 22 από τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναγνωρίσει το ανεξάρτητο Κόσοβο.
Η απόφαση της Χάγης είναι πιθανό να οδηγήσει περισσότερες χώρες να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία του Κοσόβου, όπως και να φέρει την Πρίστινα εγγύτερα σε μια ένταξη στον ΟΗΕ. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που υποστηρίζουν πως ίσως να έχει συνέπειες για τα αυτονομιστικά κινήματα σε όλον τον κόσμο, όπως επίσης για τις στάσιμες διαπραγματεύσεις του Βελιγραδίου με την ΕΕ.
Η αντίδραση του Κοσόβου
Ικανοποίηση και… σαμπάνιες στην Πρίστινα για την απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης. “Η απόφαση αίρει τελικά όλες τις αμφιβολίες που θα μπορούσαν να έχουν οι χώρες που δεν αναγνωρίζουν ακόμα τη Δημοκρατία του Κοσόβου”, τόνισε ο κοσοβάρος πρόεδρος, Φατμίρ Σεϊντίου χαρακτηρίζοντας την σημερινή ημέρα “ευλογημένη για τη Δημοκρατία του Κοσόβου και όλων των πολιτών της”.
Κάλεσε όλες τις χώρες που δεν έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο. Και κυρίως, κάλεσε τη Σερβία να το κάνει. “Καλούμε τη Δημοκρατία της Σερβίας και στην περίπτωση αυτή τον πρόεδρο Μπόρις Τάντιτς και την κυβέρνησή του να εγκαταλείψουν την προσέγγιση που είχαν μέχρι τώρα. Ο κοινός δρόμος για τις δύο χώρες (Σερβία και Κόσοβο), καθώς και για άλλες χώρες της περιοχής, οδηγεί προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ”, είπε ακόμη ο κοσοβάρος πρόεδρος.
Η αντίδραση της Σερβίας
Εκ διαμέτρου αντίθετο το σκηνικό στο Βελιγράδι, όπου επικράτησαν προβληματισμός και δυσαρέσκεια. Ο πρόεδρος της Σερβίας Μπόρις Τάντιτς σε τηλεοπτικό διάγγελμα χαρακτήρισε «πολύ βαριά για τη Σερβία» την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και επανέλαβε ότι η χώρα του «δεν θα αλλάξει την πολιτική της και δεν θα αναγνωρίσει ποτέ την ανεξαρτησία του Κοσόβου».
“Εμείς ποτέ δεν θα αναγνωρίσoυμε τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου” δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Βουκ Γέρεμιτς και απηύθυνε ένα μήνυμα στους πολίτες της χώρας του: “Είναι ζωτικής σημασίας το ότι οι πολίτες μας δεν απαντούν σε ενδεχόμενες προκλήσεις. Είναι σημαντικό να διατηρήσουμε την ηρεμία μας, να είμαστε επίμονοι, αποφασιστικοί και ενωμένοι για τη συνέχιση αυτού του αγώνα”.
Ο αρχηγός του μεγαλύτερου Κόμματος της αντιπολίτευσης, του Σερβικού Προοδευτικού Κόμματος, Τόμισλαβ Νίκολιτς χαρακτήρισε «βαριά ήττα της Σερβίας» την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και ζήτησε συνάντηση των πολιτικών αρχηγών.
Στο βόρειο τμήμα της πόλης Μιτρόβιτσα στο Κόσοβο πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση διαμαρτυρίας των Σέρβων όπου εκφράστηκε η αποφασιστικότητα να μην γίνει αποδεκτή η ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου. Η συγκέντρωση ολοκληρώθηκε χωρίς επεισόδια.
Διεθνείς αντιδράσεις
Ήδη, πριν ανακοινωθεί καλά καλά η απόφαση της Χάγης, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε τηλεφωνήσει στον πρόεδρο της Σερβίας, Μπόρις Τάντιτς για να επιβεβαιώσει την πλήρη υποστήριξη της Ουάσινγκτον σε ένα δημοκρατικό, πολυεθνικό Κόσοβο.
Κατά τη συνομιλία που είχαν οι δυο άνδρες, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος επεσήμανε τη σταθερή προσήλωση των ΗΠΑ στην εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα του Κοσόβου και κάλεσε την κυβέρνηση της Σερβίας να εργαστεί εποικοδομητικά για την επίλυση των πρακτικών ζητημάτων με το Κόσοβο.
Από την πλευρά της, η Χίλαρι Κλίντον κάλεσε όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας, να αναγνωρίσουν το Κόσοβο. “Απευθύνουμε έκκληση προς όλα τα κράτη να υπερβούν το ζήτημα του καθεστώτος του Κοσόβου, και να δεσμευτούν με εποικοδομητικό τρόπο για την υποστήριξη της ειρήνης και της σταθερότητας στα Βαλκάνια, και καλούμε όλα τα κράτη που δεν το έχουν ακόμη πράξει, να αναγνωρίσουν το Κόσοβο”, αναφέρει η αμερικανίδα ΥΠΕΞ σε ανακοίνωσή της.
“Ιστορική” χαρακτήρισε την απόφαση της Χάγης ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Σαλί Μπερίσα, τονίζοντας ότι θα συμβάλει στη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στα Βαλκάνια και πρόσθεσε ότι βοηθάει στην δημιουργία νέας προοπτικής στις σχέσεις Αλβανών και Σέρβων. Ο ίδιος ανέφερε ότι δύο σημαντικοί λαοί της περιοχής μοιράζονται κοινά ευρωπαϊκά ιδανικά, παρά τις διαφορές του παρελθόντος.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσμουσεν έκριβε ότι η απόφαση δε θα επηρεάσει τις δραστηριότητες της αποστολής στο Κόσοβο. Ο κ. Ράσμουσεν ανέφερε ότι η KFOR θα συνεχίσει κανονικά το έργο της με στόχο τη διατήρηση της σταθερότητας στο Κόσοβο, προς όφελος όλων των κοινοτήτων στην περιοχή.
Στη Μόσχα το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι η γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου δεν αλλάζει σε τίποτα τη θέση της Ρωσίας, που είναι εχθρική προς την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου. “Είναι σημαντικό ότι το Δικαστήριο έχει δώσει τη γνώμη του μόνο σχετικά με τη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, τονίζοντας κυρίως ότι δεν εξέτασε στο σύνολο του το ζήτημα του δικαιώματος του Κοσόβου για μονομερή χωρισμό από τη Σερβία”, αναφέρει το ρωσικό υπουργείο.
Στο Βερολίνο ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκουίντο Βεστερβέλε κάλεσε το Βελιγράδι και την Πρίστινα να κινηθούν προς “το ευρωπαϊκό τους μέλλον”, μετά τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου. “Ζητώ από τους πολιτικούς ηγέτες στο Βελιγράδι και την Πρίστινα να κοιτάξουν προς το ευρωπαϊκό τους μέλλον και να αντιμετωπίσουν εποικοδομητικά και ρεαλιστικά τις υποθέσεις της καθημερινής τους συγκατοίκησης προς το συμφέρον του πληθυσμού των χωρών τους. Τώρα απαιτούνται η πολιτική και ο διάλογος”, είπε ο Βεστερβέλε και πρόσθεσε ότι “το μέλλον της Σερβίας και του Κοσόβου βρίσκεται στους κόλπους της ΕΕ”.