Τρεις ημέρες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, στις 15 Ιουλίου, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδωσε την πρώτη του συνέντευξη στο CNN.
Ο Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναφοράς της θανατικής ποινής, αγνοώντας τα… καμπανάκια από Ευρώπη και ΗΠΑ.
“Υπάρχει σαφές έγκλημα προδοσίας… Αλλά, φυσικά, θα ληφθεί κοινοβουλευτική απόφαση για να αναλάβουμε δράση με τη μορφή συνταγματικού μέτρου, συνεπώς οι ηγέτες θα πρέπει να συζητήσουν και αν δεχθούν να συζητήσουν, εγώ ως πρόεδρος θα εγκρίνω όποια απόφαση λάβει το κοινοβούλιο”.
Σήμερα ο εκπρόσωπος της Άγκελα Μέρκελ, Στέφεν Ζάιμπερτ, δήλωσε πως “η επαναφορά της θανατικής ποινής θα σήμαινε το τέλος της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγιερ, τόνισε πως: “Η επαναφορά της θανατικής ποινής θα εμποδίσει την επιτυχία των διαπραγματεύσεων για ένταξη στην ΕΕ”. Παράλληλα σημείωσε πως η Γερμανία αναμένει από την Τουρκία να αντιμετωπίσει όσους είναι υπεύθυνοι για το αποτυχημένο πραξικόπημα σύμφωνα με το κράτος δικαίου.
Νωρίτερα, σήμερα, ανάλογη προειδοποίηση στην Τουρκία απηύθυνε και η επικεφαλής της διπλωματίας της Ε.Ε., Φεντερίκα Μογκερίνι, τονίζοντας ότι καμία χώρα στην οποία ισχύει ή θα ισχύσει η θανατική ποινή δεν μπορεί να φιλοδοξεί ότι θα ενταχθεί στην Ένωση.
Οι ΗΠΑ μέσω του υπουργού Εξωτερικών, Τζον Κέρι, έστειλαν μήνυμα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πως στην περίπτωση που επαναφέρει τη θανατική ποινή, η Τουρκία κινδυνεύει να χάσει τη θέση της στο ΝΑΤΟ. “Καλούμε την Τουρκία να σεβαστεί τους δημοκρατικούς θεσμούς και τους νόμους. Το ΝΑΤΟ απαιτεί τον σεβασμό στη δημοκρατία”.
“Στεκόμαστε στο πλευρό της εκλεγμένης ηγεσίας στην Τουρκία όπως τόνισα και εγώ ο ίδιος αλλά και ο πρόεδρος Ομπάμα, από τις πρώτες κιόλας ώρες που βρίσκονταν σε εξέλιξη τα γεγονότα αλλά καλούμε την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει την ηρεμία και τη σταθερότητα σε ολόκληρη τη χώρα. Καλούμε επίσης την κυβέρνηση της Τουρκίας να σεβαστεί τους δημοκρατικούς θεσμούς και το κράτος δικαίου”, είπε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών.
“Θα προσφέρουμε τη βοήθειά μας ώστε να βρεθούν οι πραξικοπηματίες ενώπιον της Δικαιοσύνης και υποστηρίζουμε τον σεβασμό των δημοκρατικών κανόνων”, πρόσθεσε ενώ αναφέρθηκε και στις δηλώσεις του Τούρκου ομολόγου του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μέσω των οποίων τον διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση θα σεβαστεί τους νόμους και τη Δημοκρατία.
“Προφανώς πολλοί άνθρωποι έχουν συλληφθεί και μάλιστα συνελήφθησαν πολύ γρήγορα», δήλωσε ο Κέρι. «Το επίπεδο της επαγρύπνησης και ελέγχων θα είναι καθοριστικό τις επόμενες ημέρες. Ας ελπίσουμε ότι θα μπορέσουμε να εργαστούμε με εποικοδομητικό τρόπο που θα αποτρέψει οποιαδήποτε οπισθοδρόμηση”, τόνισε.
Σε ερώτηση του δημοσιογράφου, τι θα έκανε αν οι ΗΠΑ αρνούνταν να εκδώσουν τον Γκιουλέν, ο πρόεδρος της Τουρκίας είπε πως “έχουμε αμοιβαία συμφωνία για έκδοση εγκληματιών. Έτσι τώρα, ζητάμε την έκδοση κάποιου, είσαι ο στρατηγικός εταίρος που υπακούω, συμμορφώνομαι με αυτό, αλλά εσύ δεν κάνεις το ίδιο. Φυσικά, θα πρέπει να υπάρχει αμοιβαιότητα σε τέτοιες περιπτώσεις…”.
Μπορεί ο Φετουλάχ Γκιουλέν να ζει εδώ και χρόνια απομονωμένος σε μια μικρή πόλη των ΗΠΑ, όμως ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βλέπει σ’ αυτόν τον ορκισμένο εχθρό του τον αληθινό υπεύθυνο για την απόπειρα πραξικοπήματος που τη νύκτα της Παρασκευής προς το Σάββατο συγκλόνισε την Τουρκία.
Μόλις έφθασε στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, ο τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε τον ιμάμη και το κίνημά του ότι βρίσκονται πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα με το οποίο επιχειρήθηκε η ανατροπή του. Ο ενδιαφερόμενος το διαψεύδει.
Ηλικίας 75 ετων, ο μουσουλμάνος ιεροκήρυκας ζει από το 1999 απομονωμένος στα Ποκόνος, μια ορεινή και δασώδη περιοχή της Πενσιλβάνια στις βορειοανατολικές ΗΠΑ.
Όμως είναι επικεφαλής ενός ισχυρού κινήματος στην Τουρκία, το οποίο έχει ένα τεράστιο δίκτυο σχολείων (στην Τουρκία, αλλά και παντού στον κόσμο), μη κυβερνητικών οργανώσεων και επιχειρήσεων με την ονομασία Χιζμέτ (Υπηρεσία στα τουρκικά) και διαθέτει μεγάλη επιρροή στα μέσα ενημέρωσης, την αστυνομία και το δικαστικό σώμα.
Το Χιζμέτ λειτουργεί κάπως σαν τους αμερικανούς μορμόνους: “αλληλοβοηθούνται στις επιχειρήσεις, έχουν μια ιεραποστολική νοοτροπία και μεγάλη αίσθηση των επιχειρήσεων”, εξηγουσε το 2014 ο Σαμ Μπράναν του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS).
Το άλλο κοινό σημείο με τους μορμόνους είναι αυτό στο οποίο οφείλεται η οικονομική ισχύς του Χιζμέτ, ότι όλοι οι συμπαθούντες προσφέρουν τον χρόνο τους ή το χρήμα τους στην οργάνωση: από τους φοιτητές μέχρι τις μητέρες οικογενειών, και ασφαλώς οι πλούσιοι επιχειρηματίες.
Οι δύο άνδρες είχαν υπάρξει σύμμαχοι, όταν ο Ερντογάν είχε επωφεληθεί από το δίκτυο του Γκιουλέν για να εμπεδώσει την εξουσία του. Όμως ο Γκιουλέν έγινε “ο υπ’ αριθμόν ένα εχθρός του λαού” για τον ισχυρό άνδρα της Τουρκίας μετά το σκάνδαλο διαφθοράς στα τέλη του 2013 που έπληξε τον στενό κύκλο του προέδρου.
Ο Ερντογάν κατηγορεί έκτοτε τον ιμάμη ότι έχει εγκαθιδρύσει ένα “παράλληλο κράτος” με στόχο να τον ανατρέψει, κάτι που οι “γκιουλενιστές” αρνούνται.
Ο ιεροκήρυκας είναι εγκατεστημένος στις ΗΠΑ από το 1999, πολύ πριν κατηγορηθεί για προδοσία στη γενέτειρά του. Στο βουκολικό τοπίο που περιβάλλει τη μικρή πόλη Σέιλορσμπεργκ όπου κατοικεί, διάγει βιό ερημίτη και δεν εμφανίζεται δημόσια παρά πολύ σπάνια, ενώ δίνει λίγες συνεντεύξεις στον Τύπο.
Είναι εγκατεστημένος σ’ ένα μεγάλο συγκρότημα που μοιάζει με ξενοδοχείο, το Golden Generation Worship and Retreat Center.
Το κίνημα του Φετουλάχ Γκιουλέν προτείνει ένα μίγμα μυστικισμού των σούφι και αρμονίας μεταξύ των ανθρώπων με βάση το ισλάμ.
Η διδασκαλία του για ένα ισλάμ ανοιχτό στην εκπαίδευση και τις επιστήμες, καθώς και στον διαθρησκευτικό διάλογο τού έχει εξαφαλίσει εκατομμύρια οπαδούς, αλλά και την καχυποψία των υποστηρικτών του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους στην Τουρκία.
Η αντίδραση του Ερντογάν μετά τη ρήξη τους ήταν πολύ ισχυρή. Προχώρησε σε εκκαθαρίσεις εκατοντάδων αξιωματικών, περιλαμβανομένων και στρατηγών, στον στρατό, έκλεισε σχολεία που διαχειριζόταν το Χιζμέτ και απέλυσε χιλιάδες αστυνομικούς. Επιτέθηκε επίσης στα μέσα ενημέρωσης που υποψιάζεται ότι τρέφουν συμπάθεια για τον Γκιουλέν.
ΠΗΓΗ: CNN