Ο Αμερικανός πρόεδρος, στην ομιλία του κατά τη Σύνοδο για την πυρηνική ασφάλεια που φιλοξενήθηκε στην Ουάσινγκτον, αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο ενδεχόμενο να αποκτήσουν τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως η Αλ Κάιντα πυρηνικά.
«Σήμερα δεν είναι μόνον μία απλή ευκαιρία για λόγους, αλλά συνάμα και για πράξεις. Όχι απλώς για υποσχέσεις, αλλά και για πραγματικές προόδους για την ασφάλεια των συμπατριωτών μας», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος ανοίγοντας τις εργασίες της δεύτερης και τελευταίας ημέρας της συνόδου και πρόσθεσε πως οι τρομοκράτες δύνανται να εξολοθρεύσουν χιλιάδες ανθρώπους με ραδιενεργές βόμβες του μεγέθους ενός μήλου.
«Τρομοκρατικά δίκτυα όπως η Αλ Κάιντα έχουν προσπαθήσει να αποκτήσουν τα απαραίτητα ραδιενεργά υλικά για την κατασκευή ενός πυρηνικού όπλου, και εάν ποτέ το καταφέρουν είναι βέβαιο πως θα το χρησιμοποιήσουν», προειδοποίησε, προσθέτοντας πως «ο κίνδυνος της πυρηνικής τρομοκρατίας είναι ένας από τους μεγαλύτερους για την ασφάλεια ολάκερου του κόσμου».
Κάλεσε δε τους 50 ηγέτες κρατών που μετέχουν στη Σύνοδο να υιοθετήσουν ένα «συγκεκριμένο» σχέδιο για να εγγυηθούν την ασφάλεια των πυρηνικών υλικών εντός μίας τετραετίας, στα πλαίσια ενός ευρύτερου χρονοδιαγράμματος για έναν κόσμο απαλλαγμένο από πυρηνικά. Εξάλλου, ο Μπαράκ Ομπάμα αντιμετωπίζει την αναθέρμανση της Συνθήκης Μη Διάδοσης των Πυρηνικών (ΝΡΤ) ως πρώτης τάξεως ευκαιρία να θεωρηθούν υπόλογα κράτη, όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα, για την παραβίασή της.
Πριν την έναρξη των εργασιών της δεύτερης ημέρας της Συνόδου, οι συμμετέχοντες τήρησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Πολωνού προέδρου Λεχ Κατσίνσκι και των άλλων θυμάτων του αεροπορικού δυστυχήματος στη Ρωσία.
Την αντίθεση της Κίνας στη διάδοση των πυρηνικών όπλων και την υποστήριξή της στις διεθνείς προσπάθειες για την ενίσχυση της πυρηνικής ασφάλειας εξέφρασε από την πλευρά του ο Κινέζος πρόεδρος, Χου Ζιντάο. Όπως έγινε γνωστό από αμερικανικές πηγές, ο ηγέτης της Κίνας συμφώνησε να εργαστεί για τη δημιουργία ψηφίσματος του ΟΗΕ, που θα ενισχύει τις διεθνείς κυρώσεις κατά του Ιράν.
Στο μεταξύ, ο Νοτιοκορεάτης πρόεδρος, Λι Μιούνγκ-μπακ, έστειλε μήνυμα προς τη Βόρεια Κορέα πως αν δεσμευτεί να εγκαταλείψει το πυρηνικό της πρόγραμμα, θα προσκληθεί στην επόμενη Σύνοδο, που θα φιλοξενηθεί στη Σεούλ το 2012. Κάλεσε δε την Πιονγιάνγκ να επιστρέψει στις εξαμερείς συνομιλίες (με ΗΠΑ, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Κίνα, Ρωσία). Ως αντάλλαγμα για το «πάγωμα» του πυρηνικού της προγράμματος, στη Βόρεια Κορέα δεν προσφέρεται μόνο η πρόσκληση στην επόμενη Σύνοδο, αλλά η παροχή μεγάλης οικονομικής βοήθειας και οι εγγυήσεις για την ασφάλειά της.
Κοινό ανακοινωθέν
Οι συμμετέχοντες στην πρώτη Σύνοδο κορυφής για την πυρηνική ασφάλεια δεσμεύθηκαν να διασφαλίσουν μέσα σε τέσσερα χρόνια «όλα τα ευάλωτα πυρηνικά υλικά», σύμφωνα με κοινή τους ανακοίνωση.
«Χαιρετίζουμε και συμμετέχουμε στην έκκληση του προέδρου Ομπάμα για διασφάλιση μέσα σε τέσσερα χρόνια όλων των ευάλωτων πυρηνικών υλικών προκειμένου να βελτιώσουμε την πυρηνική ασφάλεια» ανέφεραν οι επικεφαλής των κρατών και των διεθνών οργανισμών που βρίσκονται στη Ουάσιγκτον.
«Οι συμμετέχοντες δεσμεύονται να ενισχύσουν την πυρηνική ασφάλεια και να μειώσουν την απειλή της πυρηνικής τρομοκρατίας και πιστεύουν στις αρμόδιες εθνικές δράσεις και στη σταθερή και αποτελεσματική διεθνή συνεργασία» προσθέτει η ανακοίνωση.
Τα κράτη ακόμη υποσχέθηκαν να εμποδίσουν μη κρατικούς παράγοντες από την απόκτηση των πληροφοριών και της τεχνολογίας που απαιτείται για τη χρήση τέτοιων υλικών για κακόβουλους σκοπούς, αλλά και για την περαιτέρω συνεργασία τους κατά της διακίνησης πυρηνικών, αλλά μέσα στο πλαίσιο του σεβασμού του δικαίου των κρατών.
Τέλος, εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), υπογραμμίζοντας τον ζωτικό ρόλο της και δεσμεύθηκαν να της παρέχουν τους απαραίτητους πόρους και την εξειδίκευση για τη συνέχιση του έργου της.
Συναντήσεις Κλίντον για τα πυρηνικά του Ιράν
Συναντήσεις με τους εκπροσώπους των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Κίνα, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία) καθώς και της Γερμανίας είχε η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον. Στο επίκεντρο βρέθηκαν το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Κυβερνητική πηγή της Γερμανίας έκρινε ότι διαπίστωσε θετικά σημάδια από την πλευρά της Ρωσίας και της Κίνας ότι θα υποστηρίξουν τις κυρώσεις εναντίον του Ιράν. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, πρόοδος στο θέμα των κυρώσεων θα φανεί τις επόμενες εβδομάδες.
Πρόοδος σημειώθηκε και όσον αφορά στις αντιδράσεις της Τουρκίας. Η Χίλαρι Κλίντον συναντήθηκε, στο πλαίσιο της Συνόδου για τα πυρηνικά, με τον Τούρκο ομόλογό της Αχμέντ Νταβούτογλου και συζήτησαν το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στην Τεχεράνη. Άλλωστε, η Τουρκία είναι ένα από τα 10 μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου οι ΗΠΑ θα παρουσιάσουν σχέδιο απόφασης για το Ιράν.