Ένα ζεστό καλοκαιρινό απόγευμα, ένας νεαρός ρώσος συναντάει τον άγνωστο «σύνδεσμό» του, μόλις έξι τετράγωνα μακριά από τον Λευκό Οίκο, στην Ουάσιγκτον. Αφού ανταλλάξουν τις απαιτούμενες κωδικές φράσεις θα περάσουν στο «παρασύνθημα». Ο άγνωστος θα δώσει στον Ρώσο μια τυλιγμένη εφημερίδα που μέσα της περιέχει έναν φάκελο με 5.000 δολάρια. Ο νεαρός Ρώσος, ονόματι Μιχαήλ Σεμένκο, παίρνει τον φάκελο και φεύγει σιωπηλός, χωρίς να ξέρει ότι πρόκειται για παγίδα και ότι ο άνδρας με τον οποίον μόλις είχε αυτή τη σύντομη συνομιλία είναι ένας μυστικός αμερικανός πράκτορας. Θυμίζει ψυχροπολεμικό μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ. Αλλά δεν είναι.
Η παραπάνω σκηνή εκτυλίχτηκε πραγματικά τον περασμένο Σάββατο στην Ουάσιγκτον. Λίγες ώρες αργότερα, το FΒΙ προχώρησε στην εξάρθρωση ενός ενδεκαμελούς ρωσικού δικτύου κατασκόπων, έπειτα από συντονισμένες επιχειρήσεις σε πόλεις όπως το Αρλινγκτον, το Νιου Τζέρσεϊ, η Νέα Υόρκη και η Βοστώνη.
Οι συλληφθέντες είναι ο κ. Σεμένκο, ένα ζευγάρι με τα ψευδώνυμα Ρίτσαρντ και Σίνθια Μέρφι, η περουβιανή δημοσιογράφος Βίκι Παλάεζ και ο άνδρας της Χουάν Λαζάρο, η Αννα Τσάπμαν, το ζευγάρι των Μάικλ Ζότολι και Πατρίτσια Μιλς, καθώς και οι Ντόναλντ Χίθφιλντ και Τρέισι Λι Αν Φόλεϊ. Οι άνθρωποι αυτοί της «διπλανής πόρτας» ζούσαν κάνοντας «το δεύτερο αρχαιότερο επάγγελμα του κόσμου», όπως αποκαλείται το σινάφι τους στην κατασκοπευτική αργκό.
Η δράση του κ. Σεμένκο και της πανέμορφης κυρίας Τσάπμαν, των μοναδικών που διατηρούν το πραγματικό τους ρωσικό όνομα, λέγεται ότι συντονιζόταν από τον Καναδό Ρόμπερτ Κρίστοφερ Μέτσος, το ενδέκατο μέλος του δικτύου, ο οποίος συνελήφθη προχθές στην Κύπρο, στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Λάρνακας.
Μέρος της αποστολής των κατηγορουμένων ήταν να ζουν ως ήσυχα παντρεμένα ζευγάρια στα προάστια αμερικανικών μεγαλουπόλεων, κάνοντας ακόμη και παιδιά, τα οποία δεν γνώριζαν την πραγματική ταυτότητα των γονιών τους. Οι φερόμενοι ως πράκτορες επικοινωνούσαν μεταξύ τους ή με τον κ. Μέτσος γράφοντας μηνύματα με αόρατη μελάνη ή στέλνοντας κρυπτογραφημένα μηνύματα στα βραχέα ραδιοκύματα.
Οι πράκτορες είχαν εκπαιδευτεί από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες SVR και δρούσαν με την ιδιότητα ΝΟC (Νon Οfficial Cover), που σημαίνει ότι αναλάμβαναν αποστολές χωρίς την επίσημη διπλωματική κάλυψη. Αποστολή του δικτύου, το οποίο ονομαζόταν «Πρόγραμμα Παράνομοι» (Ιllegals Ρrogram), ήταν η συλλογή πληροφοριών για την αμυντική πολιτική των ΗΠΑ, τη συνθήκη μείωσης των πυρηνικών όπλων, το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και το παρασκήνιο των συνεντεύξεων για πρόσληψη προσωπικού στη CΙΑ. Το FΒΙ έφτασε στα ίχνη του δικτύου αποκρυπτογραφώντας ένα κωδικοποιημένο μήνυμα το οποίο εστάλη σε μέλη του κυκλώματος και έλεγε να «αναπτύξουν δεσμούς σε κύκλους διαμόρφωσης πολιτικής στις ΗΠΑ και να στείλουν πληροφορίες στη Μόσχα». Καθένας από τους κατηγορουμένους αντιμετωπίζει τώρα ποινές πενταετούς φυλάκισης για παράνομη δράση ως πράκτορας άλλης κυβέρνησης και επιπλέον 20ετή ποινή κάθειρξης για ξέπλυμα χρήματος.
Η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι πρόκειται για ένα παλιομοδίτικο σχέδιο της ρωσικής κυβέρνησης, στα πρότυπα παλαιών ψυχροπολεμικών τακτικών, και θεωρεί ότι παρόμοιο πρόγραμμα έχει τεθεί σε εφαρμογή και σε άλλες χώρες.
Αννα Τσάπμαν, η πάμπλουτη ζωντοχήρα: Η προσφάτως διαζευγμένη 28χρονη κοκκινομάλλα (φωτογραφία της πάνω με φόντο τη Νέα Υόρκη) πήγαινε σε μεγάλα διπλωματικά γκαλά και νεοϋορκέζικα πάρτι και με όπλο τη γοητεία της αποσπούσε πληροφορίες και μυστικά από ανώτατους αμερικανούς αξιωματούχους. Η κυρία Τσάπμαν διαμένει μόνιμα στο Μανχάταν και διατηρεί, μέσω του online γραφείου της ευρέσεως ακινήτων, προσωπική περιούσια που υπολογίζεται σε 2,5 εκατ. ευρώ.
Η γκάφα των Κυπρίων
Αργά χθες το βράδυ, ο συλληφθείς ως κατάσκοπος στο αεροδρόμιο της Λάρνακας Ρόμπερτ Κρίστοφερ Μέτσος εξαφανίστηκε από το ξενοδοχείο όπου διέμενε προσωρινά. Ο κ. Μέτσος είχε πληρώσει την εγγύηση και είχε αφεθεί ελεύθερος με περιοριστικούς όρους και την υποχρέωση να δίνει το «παρών» στο αστυνομικό τμήμα της κυπριακής πόλης. Αυτό όμως δεν συνέβη ποτέ! Κύπριοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι ο κατηγορούμενος ενδέχεται να έχει διαφύγει στην τουρκοκυπριακή πλευρά του νησιού ή ακόμη και να έχει ήδη περάσει με φεριμπότ στη Λαττάκεια της Συρίας.