Ηταν µερικές ηµέρες πριν από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στο Περού όταν σε µια συνέντευξή του στο CNN ο Μάριο Βάργκας Λιόσα χτυπούσε ξύλο για να µην περάσουν στον δεύτερο γύρο δύο υποψήφιοι που ο ίδιος απεχθανόταν.
Το «ξόρκι» δεν έκανε το χατίρι στον νοµπελίστα. Στις εκλογές της Κυριακής, τον προεδρικό θώκο διεκδικούν δύο πρόσωπα που φλερτάρουν µε τον λαϊκισµό και εµπνέουν περισσότερη ανησυχία παρά ελπίδα.
«Υπάρχουν κάτι “παλικαράδες” που απειλούν την κόρη µου επειδή υποστηρίζω την υποψηφιότητα του Ουµάλα. Απειλούν εκείνη και τα τρία εγγόνια µου στο τηλέφωνο και τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Το κλίµα θυµίζει την εποχή της δικτατορίας του Φουτζιµόρι» είχε δηλώσει στην περουβιανή τηλεόραση.
Ο φηµισµένος συγγραφέας θα πρέπει να χτυπήσει ακόµη µια φορά ξύλο – και να ελπίζει ότι αυτή τη φορά θα πιάσει. Οι δηµοσκοπήσεις δίνουν προβάδισµα στην Φουτζιµόρι και κάνουν πολλούς να αναρωτιούνται εάν η 35χρονη Κέικο θα υιοθετήσει τις αυταρχικές πρακτικές του πατέρα της.
Ενα δεύτερο ερώτηµα είναι εάν θα βγάλει τον «Κινέζο» από τη φυλακή. Πολλοί στο Περού είναι σίγουροι γι’ αυτό. Σύµφωνα µε την εφηµερίδα «Ιντιπέντεντ», ο Φουτζιµόρι µετέχει στην προεκλογική εκστρατεία από τη φυλακή του, της οποίας εξάλλου είναι ο µοναδικός τρόφιµος. Οι άνθρωποι που τον φυλάσσουν δεν είναι δεσµοφύλακες αλλά οπαδοί του.
Ο Βάργκας Λιόσα υποστηρίζει ότι η 35χρονη Κέικο έχει τους ίδιους συµβούλους που είχε ο πατέρας της – «φυσικά εκτός από εκείνους που βρίσκονται στη φυλακή για τους φόνους και τις κλοπές που διέπραξαν». Την Κυριακή, η Ιστορίαστο Περού θα µπορούσε να επαναληφθεί µε έναν ιδιαίτερο τρόπο.
Το ένα είναι η Κέικο Φουτζιµόρι, κόρη του πρώην προέδρου Αλµπέρτο Φουτζιµόρι, ο οποίος εκτίει σήµερα ποινή κάθειρξης 25 ετών για διαφθορά και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Οι Περουβιανοί δεν έχουν ευχάριστες αναµνήσεις από τη διακυβέρνηση του «Κινέζου», όπως είναι το παρατσούκλι του παρά την ιαπωνική του καταγωγή.
Αντίπαλός της είναι ο Ογιάντα Ουµάλα. Πρώην αξιωµατικός και µε µια απόπειρα πραξικοπήµατος στο ενεργητικό του, ο Ουµάλα φιλοδόξησε πριν από πέντε χρόνιανα γίνει ο Τσάβεςτου Περού. Η αποτυχία του 2006 τον υποχρέωσε να ξεχάσει τις τσαβικού τύπου κορόνες και να υιοθετήσει ένα πιο µετριοπαθές προφίλ. Αν και έχουν αλλάξει πολλά στο Περού από την εποχή που κυβερνούσε ο Φουτζιµόρι και έσπερνε τον τρόµο το «Φωτεινό Μονοπάτι» του Αµπιµαέλ Γκουσµάν, το πολιτικό κλίµα τηρεί την παράδοση της Λατινικής Αµερικής. Εχοντας να επιλέξει ανάµεσα στα δύο κακά, ο Μάριο Βάργκας Λιόσα ανακοίνωσε τη στήριξή του στον Ουµάλα ζητώντας από τους ψηφοφόρους να καταδικάσουν την κόρη τού πρώην αντιπάλου του στις εκλογές του 2000. Την περασµένη εβδοµάδα κατήγγειλε ότι ο ίδιος και η οικογένειά του δέχονται απειλές από υποστηρικτές της Φουτζιμόρι.
Οι εκλογές της Κυριακής θεωρούνται από τις πιο ενδιαφέρουσες των τελευταίων ετών στην Λατινική Αμερική. Οπως σηµειώνουν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιµς», θα δείξουν εάν η οικονοµική και πολιτική πρόοδος είναι µη αντιστρέψιµη στην ήπειρο ή αν θα επιστρέψουν οι παλιές µέρες του αυταρχισµού, του λαϊκισµού και του οικονοµικού χάους. Τα τελευταία χρόνια, το Περού έχει ανεβεί στο άρµα των χωρών που µε οδηγό τη Βραζιλία κατευθύνει ολόκληρη την ήπειρο σε µια νέα δυναµική.
Η οικονοµία τρέχει µε εντυπωσιακούς ρυθµούς ανάπτυξης, τα ποσοστά της φτώχειας µειώνονται, η µεσαία τάξη διευρύνεται. Το πρότυπο δεν είναι η Βενεζουέλα αλλά η Βραζιλία. Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα απέδειξε ότι είναι δυνατόν να συνδυαστούν δύο στοιχεία που κάποτε έµοιαζαν να ασυµβίβαστα στη Λατινική Αµερική: η χαρισµατική ηγεσία, ο σεβασµός στη δηµοκρατία και η οικονοµία της αγοράς. «∆εν είµαστε τρελοί να διώξουµε τους ξένους επενδυτές από τη χώρα» βεβαίωνε σύµβουλος του Ογιάντα Ουµάλα.
Το Περού, ωστόσο, έχει απέναντί του µια µεγάλη πρόκληση. Και αυτή είναι η κοινωνική ανισότητα. Μοντέρνα εστιατόρια και σύγχρονα γραφεία είναι περικυκλωµένα από παραγκουπόλεις, το 20% του πληθυσµού δεν έχει πρόσβαση σε πόσιµο νερό και πολλά ορεινά χωριά δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύµα.
Από την εφημερίδα “Τα Νέα”