Ο κατηγορούμενος ως αρχιτέκτονας των επιθέσεων Χάλιντ Σέιχ Μοχάμεντ και άλλοι τέσσερις συγκατηγορούμενοί του εμφανίσθηκαν ενώπιον του στρατοδίκη, του συνταγματάρχη δικαστικού Τζέιμς Πολ.
Το δικαστήριο αρχικά θα εξετάσει μία σειρά από αιτήματα, μεταξύ αυτών και προσφυγές όπως αυτή της Αμερικανικής Ένωσης για τα Κοινωνικά Δικαιώματα (ACLU), η οποία μέμφεται το γεγονός ότι οι δίκες αυτές τελούνται «σε ένα κατ’ εξαίρεση δικαιικό σύστημα» και πως έχει παρέλθει πολύς καιρός για να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Η Ένωση υποστηρίζει πως οι στρατιωτικές επιτροπές θα κηλιδωθούν από την υπόνοια της μη δίκαιης δίκης και προσθέτει πως η υπόθεση δεν θα έπρεπε να αποσπαστεί από τη δικαιοδοσία των ομοσπονδιακών δικαστηρίων: «οι στρατιωτικές επιτροπές έχουν συσταθεί για να επιτύχουν εύκολες καταδίκες και να αποσιωπήσουν την πραγματικότητα για τους βασανισμούς», τονίζει η ACLU στην ανακοίνωσή της.
«Ο αμερικανικός λαός ήδη ανέμενε πολύ καιρό να αποδοθεί δικαιοσύνη για τις επιθέσεις της 11/9 και η διοικητική χρήση των στρατιωτικών επιτροπών συνεπάγεται πως η δικαιοσύνη ουδέποτε θα αποδοθεί πραγματικά, στα μάτια του έθνους μας και του υπολοίπου κόσμου».
Η προηγούμενη ακροαματική διαδικασία, τον Μάιο, είχε διακοπεί όταν οι κατηγορούμενοι είχαν αγνοήσει επιδεικτικά τον Πολ, αρνούμενοι να φορέσουν ακουστικά για να παρακολουθούν τη διερμηνεία της διαδικασίας στα Αραβικά. Σε ένα σημείο, ένας από τους κατηγορούμενους, ο Ράμζι Μπιναλσίμπχ είχε διακόψει τη δίκη γονατίζοντας για να προσευχηθεί. Στη σημερινή ακροαματική διαδικασία, ο δικαστής διευκρίνισε εκ των προτέρων πως θα υπάρξει ένα διάλειμμα ώστε να μπορέσουν στη διάρκειά του να προσευχηθούν οι κατηγορούμενοι.
Ειδικοί εκτιμούν πως πέρα από την παρελκυστική τακτική των κατηγορουμένων και των συνηγόρων σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει στη δίκη το ζήτημα των βασανιστηρίων και της παραβίασης των δικαιωμάτων τους. Ο Μοχάμεντ είχε συλληφθεί το 2003 στο Πακιστάν και κρατήθηκε σε μυστική φυλακή της CIA, στην οποία–όπως εν τέλει παραδέχθηκε και η ίδια η υπηρεσία–είχε υποβληθεί στον βασανισμό του εικονικού πνιγμού 183 φορές.
Υπενθυμίζεται πως βάσει της νομοθεσίας πειστήρια που αποσπώνται μέσω βασανιστηρίων δε γίνονται δεκτά στο δικαστήριο.
Οι στρατιωτικοί δικαστές έχουν ζητήσει την θανατική ποινή για τους πέντε κατηγορούμενους σε περίπτωση που κριθούν ένοχοι για τον σχεδιασμό των αεροπειρατειών σε πολιτικά αεροσκάφη και της σκόπιμης συντριβής τους στη Νέα Υόρκη και στην Ουάσιγκτον, με συνολικά περίπου 3.000 νεκρούς.
Ο Μοχάμαντ, μόλο που στη δίκη του Μαΐου είχε παραμείνει σιωπηλός, σε παλαιότερη ακροαματική διαδικασία στο Γκουαντάναμο το 2008 είχε περιπαίξει το αμερικανικό δικαστικό σύστημα και είχε δηλώσει πως επιζητεί τη θανατική καταδίκη του «προκειμένου να γίνει μάρτυρας».