Ο ρώσος συνταγµατάρχης που είναι υπεύθυνος για την «εµφύτευση» κατασκόπων στην Αµερική είναι στην πραγµατικότητα διπλός πράκτορας. Καρφώνει στις αµερικανικές αρχές 10 ρώσους κατασκόπους που ποζάρουν ως φιλήσυχοι πολίτες και τρεις ηµέρες πριν από την επίσηµη επίσκεψη του προέδρου Μεντβέντεφ στην Ουάσιγκτον, λιποτακτεί. Η Μόσχα στέλνει στο κατόπι του έναν δολοφόνο.
Μοιάζει µε σενάριο ψυχροπολεµικού θρίλερ και το πιθανότερο είναι ότι µια µέρα θα µεταφερθεί στη µεγάλη οθόνη, όµως σύµφωνα µε τη ρωσική «Κοµερσάντ» είναι η απόλυτη πραγµατικότητα. Η εφηµερίδα κατονόµασε χθες τον «συνταγµατάρχη Σερµπακόφ» ως τον διπλό πράκτορα που πρόδωσε στους Αµερικανούς τους 10 ρώσους κατασκόπους οι οποίοι αντηλλάγησαν τελικά τον Ιούλιο µε τέσσερις οµολόγους τους που κρατούνταν στη Ρωσία.
Ο Σερµπακόφ ήταν επικεφαλής του Τοµέα S της ρωσικής αντικατασκοπίας, της SVR. Αποστολή του: η «εµφύτευση» µυστικών πρακτόρων στις ΗΠΑ. Κάποια στιγµή, όµως, άλλαξε στρατόπεδο. Μη θέλοντας ενδεχοµένως να περάσει από τον υποχρεωτικό ανιχνευτή ψεύδους, πέρυσι απέρριψε µια προαγωγή. Και στις 21 του περασµένου Ιουνίου διέφυγε στις ΗΠΑ. Ο γιος του, που εργαζόταν στη ρωσική υπηρεσία ελέγχου ναρκωτικών, είχε εγκαταλείψει τη Ρωσία λίγο νωρίτερα. Η κόρη του ζούσε χρόνια στις ΗΠΑ.
Τρεις ηµέρες µετά την άφιξη του Σερµπακόφ πραγµατοποιήθηκε η περίφηµη «σύνοδος των χάµπουργκερ» όταν Μπαράκ Οµπάµα και Ντµίτρι Μεντβέντεφ επιβεβαίωσαν σε ένα φαγάδικο στη Βιρτζίνια την «επαναφορά» των αµερικανορωσικών σχέσεων. Εξι ηµέρες µετά την άφιξη του Σερµπακόφ, ο κόσµος ολόκληρος είδε για πρώτη φορά φωτογραφία της «καυτής κατασκόπου» Αννα Τσάπµαν µαζί και των υπόλοιπων εννέα Ρώσων που συνελήφθησαν στις ΗΠΑ.
Οι αµερικανικές αρχές υποστήριξαν πως τους παρακολουθούσαν 10 χρόνια και πως κανείς τους δεν κατάφερε να αποκτήσει πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες. Οταν επέστρεψαν στη Ρωσία στο πλαίσιο της µεγαλύτερης ανταλλαγής κατασκόπων µετά τον Ψυχρό Πόλεµο, ο ρώσος πρωθυπουργός τούς επεφύλαξε τιµές ηρώων και αργότερα τούς παρασηµοφόρησε κιόλας. Ο Πούτιν υποστήριξε ότι ο προδότης τους είχε αναγνωριστεί και προειδοποίησε: «Οι προδότες έχουν πάντα άσχηµο τέλος».
«Ξέρουµε ποιος είναι και πού βρίσκεται», δήλωσε χθες στην «Κοµερσάντ» υψηλόβαθµο στέλεχος του Κρεµλίνου. «Μην έχετε καµία αµφιβολία, ένας Μερκάντερ έχει ήδη σταλεί στο κατόπι του». Αναφερόµενος στον Ραµόν Μερκάντερ, τον ισπανό κοµµουνιστή που έστειλε ο Στάλιν να σκοτώσει (µε τσεκούρι) τον Τρότσκι στο σπίτι της εξορίας του στο Μεξικό το 1940, ο αξιωµατούχος προκάλεσε σοκ: επανειληµµένως, η Μόσχα µετασοβιετικά έχει δηλώσει ότι τελευταία φορά που διέταξε δολοφονία ήταν όταν έστειλε πράκτορες να σκοτώσουν τον ουκρανό εθνικιστή Στεπάν Μπαντέρα το 1959. Υπό το φως των νέων αποκαλύψεων, πάντως, οι υποψίες ότι το Κρεµλίνο έπαιξε ρόλο στον θάνατο του Αλεξάντρ Λιτβινένκο, πρώην πράκτορα της KGB που έσβησε το 2006 στο Λονδίνο δηλητηριασµένος από ραδιενεργό πλουτώνιο, αν µη τι άλλο ενισχύονται.
Βούτυρο στο ψωµί των ειδικών σε θέµατα (αντι)κατασκοπείας γίνεται η αποκάλυψη της «Κοµερσάντ» – η οποία επιβεβαιώθηκε από τον Γκενάντι Γκούντκοφ, τον αντιπρόεδρο της επιτροπής ασφαλείας της ∆ούµας, παρότι το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών τηρεί σιγήν ιχθύος.
Μιλώντας στο πρακτορείο Reuters, ο αµερικανός πρώην πράκτορας Ρόµπερτ Αγιερς και ο ιστορικός Ρίτσαρντ Αλντριτς επισήµαναν πως η υπόθεση Σερµπακόφ συνιστά µεγάλο πλήγµα για το Κρεµλίνο: σπάνια καταφέρνουν οι µυστικές υπηρεσίες να στρατολογήσουν κάποιον τόσο υψηλόβαθµο όσο αυτός· φαίνεται πως ο συνταγµατάρχης ήταν διπλός πράκτορας για πολλά χρόνια. Ισως να διέφυγε διότι φοβήθηκε πως επρόκειτο να αποκαλυφθεί, το βέβαιον είναι ότι µπορεί µακροπρόθεσµα να βλάψει ακόµα περισσότερο τη Μόσχα µε τις πληροφορίες που θα δώσει στις αµερικανικές υπηρεσίες· «το Κρεµλίνο ασφαλώς και θα επιδιώξει να τον βγάλει από τη µέση, πολλές φορές έχει φτάσει το µακρύ χέρι της ρωσικής εκδίκησης σε άλλες χώρες». Εκτός αν «πρόκειται για εκστρατεία παραπληροφόρησης, ώστε να αποσπαστεί η προσοχή της ∆ύσης από τον πραγµατικό προδότη»…
Πληροφορίες θέλουν πάντως την εξάρθρωση του δικτύου από την Ουάσιγκτον να πυροδότησε µεγάλη εσωτερική έρευνα στη SVR, τον επικεφαλής της και πρώην πρωθυπουργό Μιχαήλ Φραντκόφ να αντικαθίσταται σύντοµα και ενδεχοµένως τη SVR να συγχωνεύεται τελικά µε την FSB, την Οµοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας, ανατρέποντας την απόφαση που έλαβε ο Γιέλτσιν τη δεκαετία του 1990 να χωρίσει την KGB στα δύο.
Από την εφημερίδα “Τα Νέα”