Πέμπτη, 28 Μαρ.
21oC Αθήνα

Μια ματια στην επενδυτικη εικονα του 2010

Μια ματια στην επενδυτικη εικονα του 2010

Ύστερα από την αναταραχή των δύο περασμένων χρόνων, θα ήταν εύκολο να υποθέσουμε

ότι μπροστά μας ανοίγεται απλώς το άγνωστο, το ανεξερεύνητο. 

Ωστόσο τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν τούτη τη φορά: Ποτέ πριν δεν είδαμε ένα δισεκατομμύριο εργαζόμενους να εντάσσονται στη διεθνή αγορά εργασίας μέσα σε μόλις μια δεκαετία. Ποτέ πριν δεν είχε δημιουργηθεί μια τέτοια «φούσκα» χρεών –  η οποία τελικώς έσκασε – στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Επίσης, ποτέ δε βιώσαμε μια τέτοια τιτάνια προσπάθεια από πλευράς των νομισματικών αρχών για να αποτρέψουν μια παγκόσμια ύφεση, όπως έγινε το 2009.

Κοιτάζοντας πίσω ίσως να ψάχνουμε άδικα για να βρούμε το κλειδί για την πρόβλεψη του μέλλοντος. Έτσι λοιπόν, ίσως η μεγαλύτερη έκπληξη που μας επιφυλάσσει το 2010, να είναι η ομαλοποίηση των πραγμάτων, η σταθεροποίηση των οικονομιών ανά τον κόσμο και ο περαιτέρω καθησυχασμός των χρηματαγορών. Γιατί; Επειδή απλώς αυτό ακολουθεί συνήθως ύστερα από μια σφοδρή ύφεση…

Το 2009 κυριάρχησε η προσπάθεια ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας ύστερα από την πιο βαθειά ύφεση που σημειώθηκε εδώ και δεκαετίες. Οι επεκτατικές νομισματικές πολιτικές, η μαζική διάθεση κυβερνητικών πακέτων στήριξης, και τα μέτρα διάσωσης των παραπαιόντων χρηματοοικονομικών και βιομηχανικών κλάδων βοήθησαν στο να επέλθει σταθεροποίηση της ύφεσης και στο να επιτευχθεί η στροφή προς την ανάκαμψη.

Με τις οικονομίες να εμφανίζουν σταθερότερη ανάπτυξη, επισπεύστηκε και η ταχύτητα εναλλαγής των οικονομικών κύκλων κατά το τρίτο τρίμηνο του 2009. Οι Ασιατικές αναδυόμενες αγορές λειτούργησαν ως βασικός καταλύτης της ανάκαμψης. 
Μάλιστα, τούτη τη στιγμή βρίσκονται σε θέση ισχύος έναντι των ανεπτυγμένων οικονομιών που παλεύουν να αναρριχηθούν στα προ-της-κρίσης επίπεδα ανάπτυξης. Πάντως, η πρόσφατη αισθητή επιβράδυνση της διάβρωσης της Αμερικανικής αγοράς εργασίας μας δίνει την ελπίδα ότι η ανάκαμψη θα αποδεσμευτεί από τις παροχές κυβερνητικών πακέτων, πολύ πιο σύντομα από ότι αναμενόταν. Στην παρούσα φάση, ο κίνδυνος να υποτιμήσουμε τη βραχυπρόθεσμη δυναμική ανάκαμψης των οικονομικών κύκλων παραμένει ισχυρότερος από το ενδεχόμενο του να οδηγηθούμε σε μια «διπλή ύφεση».

Μολαταύτα, η μακρόπνοη βιωσιμότητα της οικονομικής ανάκαμψης παραμένει υπό αμφισβήτηση, καθώς οι καταναλωτές στις ανεπτυγμένες χώρες εξακολουθούν να υφίστανται πίεση από τα υψηλά χρέη και την ανεργία. Το momentum της ανάπτυξης φαίνεται να μειώνει την ταχύτητά του τόσο στις Η.Π.Α., όσο και στην κατεξοχήν εξαγωγική οικονομία της Κίνας. Επιπλέον, τα «καταπονημένα» δημοσιονομικά εξακολουθούν να αποτελούν μια ορατή απειλή για την ανάκαμψη. Γενικότερα το 2010 θα μπορούσε να εξελιχθεί σε αγώνα ανωμάλου δρόμου, με μετριοπαθή, ωστόσο, επικινδυνότητα υποτροπιασμού μιας ύφεσης.

Το μεγάλο στοίχημα του 2010 θα είναι η ομαλοποίηση χαλαρών νομισματικών πολιτικών από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών. Η ασυγχρόνιστη παγκόσμια ανάκαμψη, οδηγεί σε διαφορετικές νομισματικές στρατηγικές εξόδου. Αν και οι μικρότερες σε μέγεθος κεντρικές τράπεζες προχωρούν σε αύξηση των επιτοκίων – ή θα προβούν σε τέτοιες κινήσεις μέσα στο 2010 – οι μεγαλύτερες σε μέγεθος κεντρικές τράπεζες, ανεπτυγμένων οικονομιών, δε φαίνονται διατεθειμένες να προβούν σε ομαλοποίηση επιτοκίων πριν από το τέλος του 2010. Εν όψει ελλείψεως πληθωριστικών πιέσεων το σκηνικό χαμηλής αξιοποίησης των παραγωγικών δυνατοτήτων αυξάνει τα χρονικά περιθώρια των κεντρικών τραπεζών να παρατείνουν τις επεκτατικές πολιτικές τους. Υπολογίζεται ότι μεγάλες κεντρικές τράπεζες όπως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Η.Π.Α. (U.S. Fed) καθώς και η Ε.Κ.Τ. θα επιδιώξουν πρώτα να περικόψουν σταδιακά τους ισολογισμούς τους, προτού να θέσουν την ακόμα ευάλωτη ανάκαμψη στον ενδεχόμενο κίνδυνο μιας αύξησης των επιτοκίων.

Μετοχές και Χρηματιστήρια    

Έχοντας με το μέρος τους τη θετική ανάπτυξη των βασικών οικονομικών δεικτών, οι αγορές μετοχών, σε παγκόσμιο επίπεδο, παρουσίασαν καλή απόδοση στο διάστημα μεταξύ Μαρτίου και Σεπτεμβρίου του 2009. Όταν, βεβαίως, έγινε ορατό ότι τα περιθώρια για περαιτέρω πρόοδο θα στένευαν ολοένα και περισσότερο, οι αγορές πέρασαν σε μια ασταθή διακύμανση των συναλλαγών κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2009. 

Ομοίως, οι κυκλικές μετοχές κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα με τις αμυντικές, ενώ οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες έχοντας ήδη πίσω τους μια εντυπωσιακή απόδοση, νωρίτερα το ίδιο έτος, παρουσίασαν κάμψη την αντίστοιχη χρονική περίοδο. Σε γεωγραφικό επίπεδο οι αναδυόμενες αγορές είχαν ξεκάθαρο προβάδισμα έναντι των προηγμένων οικονομιών, κατά το τέταρτο τρίμηνο της απερχόμενης χρονιάς, με την Ιαπωνία και την Ευρωζώνη να σημειώνουν ελαφρές απώλειες.

Η θετική αυτή τάση στις αγορές μετοχών αναμένεται γενικότερα να συνεχιστεί δυναμικά και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2010. Κατά το δεύτερο εξάμηνο της χρονιάς, ενδέχεται να σημειωθούν συμπτώματα ομαλοποίησης, ορμώμενα ίσως από την κερδοσκοπική σπέκουλα που θα εκδηλωθεί πάνω στα αυξανόμενα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών και στο «φρενάρισμα» των βασικών οικονομικών δεικτών.

Μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, συστήνεται η στάση «overweight» (αύξηση θέσεων) όσον αφορά τις κυκλικές μετοχές (Ενεργειακές και Πληροφ.-Τεχνολ.), σε αντίθεση με τους αμυντικούς κλάδους (η στάση «underweight» – μείωση θέσεων – συστήνεται για τους κλάδους Κύριων Καταναλωτικών Αγαθών και Επιχειρήσεων Δημόσιας Ωφελείας). Απέναντι στον χρηματοοικονομικό κλάδο υπάρχει ουδέτερη στάση. Σε γεωγραφικό επίπεδο, τώρα, υπάρχει προτίμηση προς την Ευρωζώνη και τις Ασιατικές αναδυόμενες αγορές (που δείχνουν να κινούνται με γνώμονα την παγκόσμια ανάκαμψη), σε αντίθεση με την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο (με σαφή προδιάθεση προς τους αμυντικούς κλάδους). 

Με τις μετοχές να κινούνται θετικά, σημειώνοντας όμως χαμηλότερη απόδοση απ’ ότι τους προηγούμενους μήνες, οι στρατηγικές υψηλής μερισματαπόδοσης ανακτούν την ελκυστικότητά τους και διεκδικούν μια θέση στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Επί του παρόντος, η στάση «overweight» σε επιχειρήσεις με έμφαση στη πραγματική τους αξία παρά τις προοπτικές μελλοντικής ανάπτυξης, καθώς και στις επιχειρήσεις μικρής έναντι της μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Μια τέτοια τοποθέτηση, βέβαια, θα πρέπει να αναθεωρηθεί κατά το πρώτο μισό του 2010, με την προοπτική σταθεροποίησης μέσα στο καλοκαίρι του 2010.    

Ισοτιμίες Συναλλάγματος

Η αδυναμία του Δολαρίου άφησε το στίγμα της στη χρονιά που έφυγε. Αναμενόμενο, θα πει κανείς, αφού το νόμισμα των Η.Π.Α. έκανε δυναμική είσοδο στην αρχή της προηγούμενης χρονιάς, καθώς η οικονομική κρίση έσπρωχνε τότε το χρήμα προς τα προσφιλή επενδυτικά «καταφύγια», όπως οι τίτλοι του Αμερικανικού Δημοσίου. Χάρις στη μαζική πολιτική παρέμβαση των πακέτων στήριξης, οι συμμετέχοντες της αγοράς εμπιστεύτηκαν άμεσα την προοπτική της ανάκαμψης και η ροή του χρήματος αντιστράφηκε και πάλι προς τα πίσω. Το τελευταίο τρίμηνο της περασμένης χρονιάς απέδειξε πως η τάση αυτή έχει ολοκληρώσει πλέον σε μεγάλο βαθμό τον κύκλο της. 

Ήδη από το τέταρτο τρίμηνο του 2009 υπήρχαν τα πρώτα σημάδια διαφοροποίησης. Το δολάριο Αυστραλίας (AUD) εμφανίστηκε ως πρωταθλητής μεταξύ των G-10 εθνικών νομισμάτων, με ελκυστικό επιτοκιακό πλεονέκτημα και µεγάλη έκθεση (exposure) στην Κίνα – κάτι το οποίο μπορεί βέβαια να εξελιχθεί σε επικίνδυνο παράγοντα σε βάθος χρόνου, ενώ, παράλληλα, οι γρήγοροι ρυθμοί ανάπτυξης επιφέρουν παρενέργειες.

Αντιθέτως, τόσο η Σουηδική (SEK) όσο και η Νορβηγική Κορώνα (NOK) απογοήτευσαν με την απόδοσή τους, μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα: Ιδιαιτέρως η Σουηδική κορώνα (SEK) βρέθηκε εγκλωβισμένη μέσα σε ένα ισχνό οικονομικά περιβάλλον, δομημένο από υπέρ του δέοντος χαλαρές νομισματικές πολιτικές, και με ελάχιστες πιθανότητες άμεσης εξόδου από την επιρροή τους. Έτσι, η Σουηδική κορώνα (SEK) αναδεικνύεται  στο πλέον υποτιμημένο νόμισμα μεταξύ των G-10 εθνικών νομισμάτων.

Η συμπεριφορά των νομισμάτων μέσα στο 2010 θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από στρατηγικές εξόδου (κυρίως νομισματικής φύσης). Όσον αφορά τα δολάρια Αυστραλίας (AUD) και Νέας Ζηλανδίας (NZD) πιστεύουμε ότι οι προσδοκίες που τίθενται για περαιτέρω νομισματική σύσφιξη είναι μάλλον υπερβολικές. Η Νορβηγική κορώνα (NOK) και το Ελβετικό φράγκο (CHF), ωστόσο, καθώς και το δολάριο Καναδά (με λιγότερες πιθανότητες όμως), θα μπορούσαν να κάνουν την έκπληξη και να κινηθούν ανοδικά.

Μέσα στα ίδια πλαίσια, τα Ασιατικά νομίσματα θα μπορούσαν επίσης να μπουν σε ανοδική τροχιά. Μόλις ο δείκτης εξαγωγών στην Κίνα ξαναγυρίσει σε θετικούς ετήσιους αναπτυξιακούς ρυθμούς μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2010, το πιθανότερο είναι παρασύρει και το Γιουάν (CNY) προς την ανατίμηση. Η ισχυροποίηση του γιουάν θα διευκολύνει την ενίσχυση και άλλων Ασιατικών νομισμάτων, που δεν κατόρθωσαν να επωφεληθούν στο μέγιστο βαθμό από την παρατεταμένη πτώση του Αμερικανικού δολαρίου (USD) εξαιτίας διαφόρων ελεγχόμενων συναλλαγματικών διακυμάνσεων. Από τα εν λόγω νομίσματα ξεχωρίζουμε κυρίως την ινδική ρουπία (INR) και το δολάριο Σιγκαπούρης (SGD).  
 

Χρηματαγορές και Ομόλογα

Οι 10-ετείς τίτλοι αξιών Αμερικανικού Δημοσίου ξεκίνησαν το 2009 με την απόδοσή (yield) τους να κινείται σε ιστορικά χαμηλά, σχεδόν αποκλείοντας το ενδεχόμενο επανόδου. Παρ’ όλα αυτά, μια προσεκτικότερη ματιά και σε άλλους μακροπρόθεσμους κυβερνητικούς τίτλους θα καταδείκνυε ότι οι πιέσεις που δέχτηκαν οι αποδόσεις (yields), δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα των δυσμενών οικονομικών εξελίξεων, αφού τουλάχιστον οι Ελβετικοί και Γιαπωνέζικοι 10-ετείς τίτλοι κατάφεραν να υπεραποδώσουν έναντι των βραχυπρόθεσμων επενδύσεων. 

Ήταν επίσης και το φαινόμενο της αντιστροφής των χρηματικών ροών μακριά από τα επενδυτικά «καταφύγια» όπως και η χαρακτηριστική επιδείνωση των κρατικών ισολογισμών, τα οποία οδήγησαν στην υποαπόδοση των μακροχρόνιων ομολόγων έναντι των βραχυπρόθεσμων επενδύσεων, τόσο στις Η.Π.Α., όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωζώνη.

Η κορύφωση αυτής της αντιθετικής κίνησης τοποθετείται περίπου στα μέσα του 2009. Από κει κι ύστερα οι κλυδωνισμοί προς την οικονομική ανάκαμψη φαίνεται να είχαν υποστηρικτική επίδραση πάνω στα κυβερνητικά ομόλογα, ακόμα και σε χώρες με δυσμενή δημοσιονομικά όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Η.Π.Α.

Οι χρηματαγορές άγγιξαν το ναδίρ μέσα στο 2009, καθώς οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο μείωσαν τα επίσημα επιτόκιά τους σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Τα επιπλέον μέτρα ρευστότητας οδήγησαν τις χρηματαγορές σε πτώση που ξεπερνούσε τα επίπεδα-στόχους που είχαν τεθεί για τα επίσημα επιτόκια, σε περιοχές όπως η Ευρωζώνη. Έτσι η εικόνα των αποδόσεων σε βραχυπρόθεσμες επενδύσεις ομαλοποιήθηκε, κατά τη διάρκεια του έτους.

Το σημείο εκκίνησης για τις επενδύσεις σε κυβερνητικά ομόλογα τέθηκε σε λιγότερο δυσμενή επίπεδα το 2010, αφού ο κίνδυνος που αφορά σε δημοσιονομικές δυσκολίες ενσωματώθηκε ήδη στις τιμές των ομολόγων. Με βάση τις προβλέψεις για μια μετριοπαθή, ανώμαλη πορεία προς την ανάκαμψη το 2010, το αδρανές αποταμιευμένο χρήμα θα συνεχίζει να πιέζει τις τιμές προς τα κάτω, ενώ μάλλον αποκλείονται αυξήσεις στα επιτόκια από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Η.Π.Α. (U.S. Fed), την Ε.Κ.Τ., και την Τράπεζα της Ιαπωνίας (BoJ). 

Επομένως, οι αποδόσεις των μακροχρόνιων ομολόγων στις Η.Π.Α. και στην Ευρωζώνη έχουν κι άλλο περιθώριο προς τα κάτω – εάν βέβαια μπορούσε να εξαλειφτεί το ρίσκο της δημοσιονομικής δυσχέρειας. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς αναλυτών, η τεταμένη δημοσιονομική κατάσταση στις Η.Π.Α. ευθύνεται για την ανατίμηση κατα 50 μονάδες βάσης στην απόδοση των 10-ετών τίτλων αξιών Αμερικανικού Δημοσίου. Αντιστοίχως, τα Γερμανικά ομόλογα (Bunds) – ως μέτρο σύγκρισης για την Ευρωζώνη – εμφανίζουν μια παρόμοια τάση ανατίμησης στις απόδοσεις τους.      
          
Αγορές Εμπορευμάτων

Καθώς το δολάριο των Η.Π.Α. παρέμενε σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο κατά το τελευταίο τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς, οι μεταβολές στις τιμές αγαθών δύσκολα μπορούν να αποδοθούν σε νομισματικούς παράγοντες. Οι εισαγωγές βασικών μετάλλων (χαλκός, νικέλιο, ψευδάργυρος, και αλουμίνιο) με προορισμό την Κίνα παρέμεναν ισχυρές, καθιστώντας για μια ακόμα φορά αυτή την κατηγορία επικεφαλής των συνολικών αποδόσεων αγαθών, σημειώνοντας 17% άνοδο μέσα στο τέταρτο τρίμηνο του 2009. 

Οι τιμές του Αλουμινίου υστερώντας των αποδόσεων των υπολοίπων μετάλλων του κλάδου, στη μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου, σημείωσαν τελικά άνοδο μεγαλύτερη του 20%, ξεπερνώντας τα 2.200 δολάρια ανά τόνο. Στο μεταξύ, οι μετοχές διεθνώς συνεχίζουν να ανεβαίνουν, μαρτυρώντας την υποτονική ζήτηση των βιομηχανικών κρατών. Η ζήτηση για το αργό πετρέλαιο, καθώς και για τα προϊόντα πετρελαίου παρέμεινε εξίσου υποτονική, οδηγώντας τα επίπεδα αποθεμάτων σε ιστορικά υψηλούς μέσους όρους. Συνεπώς, οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν από τα επίπεδα των 80 και πλέον δολαρίων ανά βαρέλι, στα 70 περίπου δολάρια ανά βαρέλι. 

Αντιθέτως, τα αγροτικά εμπορεύματα φαίνεται να βγήκαν από την πρότερη «γαλήνη» τους, κάνοντας άλμα 16% με φόντο τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες στις Η.Π.Α. και στη Ν. Αμερική, που οδήγησαν σε καθυστερήσεις στη συγκομιδή και σε μικρότερες αποδόσεις. Οι τιμές του χρυσού κατάφεραν να διατηρήσουν το momentum τους και τελικώς να αποδώσουν κέρδη της τάξης του 10%, παρά τη χαμηλότερη φυσική ζήτηση για το μέταλλο.

Για το 2010 τα εμπορεύματα θα εξαρτώνται ολοένα και περισσότερο στις δυναμικές που αναπτύσσουν μεμονωμένες αγορές, σε αντίθεση με μια ανάπτυξη – και αντίστοιχα ανάκαμψη – υποκινούμενη από το δολάριο των Η.Π.Α., κάτι που είδαμε να συμβαίνει την τελευταία χρονιά. Συνεπώς υπάρχουν τρεις παράμετροι που οι επενδυτές θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους, καθορίζοντας το επίπεδο έκθεσής τους σε κάθε κατηγορία επενδυτικών προϊόντων. Πρώτον, μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ανάπτυξης θα πρέπει να αποδοθεί στην Κίνα ˙ έτσι, η «δίψα» της για πρώτες ύλες θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τη ζήτηση στις αγορές αγαθών. Επίσης, η κατανάλωση πετρελαίου από τους Κινέζους θα αντισταθμίζει την υποτονική παγκόσμια ζήτηση και θα επαναφέρει στο προσκήνιο ζητήματα που αφορούν στη διάρθρωση του εφοδιασμού. 

Δεύτερον, η ανάκαμψη του χρυσού τροφοδοτήθηκε από χαμηλές πραγματικές τιμές, ένα σπιράλ πληθωριστικών προσδοκιών και συγκρατημένων επιτοκίων. Διαγράφεται λοιπόν μικρή η προοπτική περαιτέρω πτώσης των πραγματικών τιμών, κάτι που μειώνει το οποιοδήποτε δέλεαρ επένδυσης στο μέταλλο αυτό. Τρίτον, τα αγροτικά προϊόντα είναι λιγότερο ευάλωτα σε μεταπτώσεις στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό και προσφέρουν έτσι ξεχωριστές δυνατότητες διαφοροποίησης και αξιοποίησης στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Τα δυσμενή καιρικά φαινόμενα που βιώσαμε το 2009 αναμένεται να συνεχίζουν να ασκούν πιέσεις προς τα κάτω σε διάφορες τιμές αγαθών μέσα στο 2010, όπως για παράδειγμα στο καλαμπόκι.              

Οικονομία Τελευταίες ειδήσεις

Σχολιάστε