Κρίσιμος και καθοριστικός δεύτερος γύρος της δεύτερης αξιολόγησης, που θα πρέπει να τελειώσει το αργότερο ως τις 5 Δεκεμβρίου, ημερομηνία που θα συνέλθει το Eurogroup.
Τα πρώτα ραντεβού ορίστηκαν για την Τρίτη (15.11.2016) οπότε και θα ξεκινήσει ένα σκληρό μπρα – ντε – φερ ανάμεσα σε Θεσμούς και υπουργούς και το τελικό αποτέλεσμα έχει τεράστια σημασία. Όχι μόνο γιατί αφορά σε κρίσιμα ζητήματα, για την κοινωνία και την οικονομία, αλλά και γιατί από την αξιολόγηση θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό ο χρόνος που θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις για το χρέος. Ως ορόσημο τόσο από τον πρωθυπουργό, όσο και από τους Ντάσελμπλουμ και Ρέγκλινγκ έχει προσδιοριστεί το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου υπό τη προϋπόθεση ότι θα έχει κλείσει η αξιολόγηση.
Αυτός βεβαίως ο προσδιορισμός και η ανάγκη λειτουργεί ως διαπραγματευτικό μειονέκτημα, αφού είμαστε εμείς που καιγόμαστε να κλείσει γρήγορα η διαπραγμάτευση και όχι οι Θεσμοί.
Η σημασία της λοιπόν είναι τεράστια αφού μετά τη συμφωνία προσδοκάται η βραχυπρόθεσμη ρύθμιση του χρέους, η οποία θα επιτρέψει στη χώρα να συμμετάσχει στην ποσοτική χαλάρωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, προϋποθέσεις απαραίτητες όπως έχουν ήδη επισημάνει ο πρωθυπουργός, υπουργοί, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και άλλοι ειδικοί για να βγει η Ελλάδα στις διεθνείς αγορές και να αποτραπεί ένα τέταρτο μνημόνιο.
Όμως, πριν από τη συμφωνία και το κλείσιμο της αξιολόγησης υπάρχουν πάνω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πολλά “αγκάθια” που πρέπει να παραμεριστούν.
Τα ζητήματα που θα βάλουν δύσκολα στους διαπραγματευτές είναι τα εργασιακά, το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, ο προϋπολογισμός του 2017, το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2016-2019, η εξωδικαστική ρύθμιση των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, η απαλλαγή νομοθετικά από ευθύνες των τραπεζικών στελεχών που θα αναλάβουν τις ρυθμίσεις των “κόκκινων” δανείων.
Τα δύο τελευταία απέκτησαν πολύ μεγαλύτερη σημασία και βαθμό τις αμέσως προηγούμενες ημέρες όταν είδαν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες ότι οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο απειλούν ότι δεν θα δοθούν χρήματα στο μέλλον στην περίπτωση που χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες και ότι θα εφαρμοστεί η κοινοτική οδηγία που προβλέπει το bail in, δηλαδή ακόμα και “κούρεμα” καταθέσεων που δεν προστατεύονται, δηλαδή καταθέσεων πάνω από 100.000 ευρώ.
Πάντως, στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων θα βρεθούν τα εργασιακά θέματα. Μπορεί το ΔΝΤ να πιέζει σε ακόμα μεγαλύτερη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, αλλά τελικά φαίνεται πως δεν θα μπορέσει να επιβάλλει τις ακραίες θέσεις του τόσο για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, όσο και για τις ομαδικές απολύσεις.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο θέμα των συλλογικών συμβάσεων διαφαίνεται πως θα υπάρξει συμβιβαστική λύση με την μερική αποδοχή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, κυρίως για τις μεγάλες επιχειρήσεις και την ύπαρξη των επιχειρηματικών συμβάσεων για τις μικρές επιχειρήσεις.
Για τις ομαδικές απολύσεις η πρόταση που είχε υποβάλλει ο Γιώργος Κατρούγκαλος για περιορισμό των απολύσεων και χρηματοδότηση του μισθολογικού κόστους για ορισμένο χρονικό διάστημα μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων φαίνεται πως ακούστηκε καλά στα αυτιά των Θεσμών και δεν αποκλείεται η ίδια ή μία παραλλαγή της να γίνει αποδεκτή.
Για το συνδικαλιστικό νόμο οι πληροφορίες αναφέρουν πως θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές, αφού όχι μόνο το κουαρτέτο, αλλά και η κυβέρνηση και η κοινωνία θεωρούν πως το σημερινό καθεστώς, ιδίως για τα δικαιώματα, για παράδειγμα οι συνδικαλιστικές άδειες, των συνδικαλιστών, δεν αρμόζει στις ιδέες που διαπερνούν την κοινωνία.
Όσον αφορά στον κατώτερο μισθό αναμένεται να γίνει μεγάλη μάχη. Οι μεν Θεσμοί θέλουν να διατηρήσουν τον μικρότερο κατώτερο μισθό για τους νέους κάτω των 25 ετών, ενώ η κυβέρνηση αντιτείνει πως παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματα και κοινοτικές οδηγίες, γιατί δεν επιτρέπεται ο ηλικιακός διαχωρισμός.
Οπότε στο τραπέζι αναμένεται να μπει η πρόταση των σοφών για μειωμένο κατώτερο μισθό για εργαζόμενους χωρίς εμπειρία κατά 10% τον πρώτο χρόνο εργασίας και κατά 5% το δεύτερο χρόνο.
Σκληρή αναμένεται η διαπραγμάτευση για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Κι’ αυτό γιατί “ακουμπάει” στον προϋπολογισμό, στα προνοιακά επιδόματα και στις κύριες συντάξεις.
Η υλοποίηση του ΚΕΑ χρειάζεται 760 εκατομμύρια ευρώ και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις λείπουν περίπου 280 εκατομμύρια ευρώ. Για να βρεθεί το ποσό οι Θεσμοί αρχικά ζήτησαν περικοπές προνοιακών επιδομάτων. Η κυβέρνηση αρνήθηκε και αντιπρότεινε τον εξορθολογισμός των επιδομάτων και υποστήριξε πως δεν υπάρχει ανάγκη γιατί υπάρχουν χρήματα, όπως δείχνει η υπεραπόδοση των εσόδων το πρώτο δεκάμηνο του χρόνου, που είχε σαν αποτέλεσμα την είσπραξη 2,3 δισ. παραπάνω από εκείνα που έχουν προϋπολογιστεί.
Τελευταία οι Θεσμοί έθεσαν στο τραπέζι και ζητούν την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις κύριες συντάξεις, που θα σημάνει μείωση των παλιών συντάξεων, καθώς και των συνταξιούχων που θα συνταξιοδοτηθούν ως το τέλος του 2017.
Η απάντηση της κυβέρνησης είναι κατηγορηματική. Το ασφαλιστικό έκλεισε και δεν ξανανοίγει.
Όσον αφορά στον προϋπολογισμό, οι Θεσμοί εκτιμούν ότι υπάρχει μία “τρύπα” 1 δισ. ευρώ, ενώ η κυβέρνηση αντιτείνει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, επικαλούμενη την υπεραπόδοση στα έσοδα.
Για το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα η διαφορά εντοπίζεται στα πρωτογενή πλεονάσματα. Οι Θεσμοί ζητούν 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενή πλεονάσματα και μετά το 2018 και η κυβέρνηση αντιπροτείνει 2,5% το 2019 και 2% τα επόμενα χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2017 έχει οριστεί στο 1,75% του ΑΕΠ και το 2018 στο 3,5%.