”Μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες στον κόσμο, η Barclays, κατηγορείται για προσπάθεια χειραγώγησης των επιτοκίων δανεισμού στη διατραπεζική αγορά. Μία άλλη, η HSBC, κατηγορείται για παραβίαση των κανόνων περί ξεπλύματος μαύρου χρήματος στο Μεξικό όπως επίσης και για παραβίαση κυρώσεων που έχουν επιβληθεί σε κράτη. Μία τρίτη, η JPMorgan, έχασε περισσότερα από 5 δισ. δολ. λόγω εσφαλμένης επενδυτικής στρατηγικής.
Πέρα από τη ζημιά στη φήμη των τραπεζών και τον οικονομικό αντίκτυπο για τους μετόχους, ένα πράγμα είναι σαφές: έχει διαρραγεί η ηθική του τραπεζικού συστήματος.
Το ερώτημα είναι πως θα διορθωθεί η κατάσταση;
Υπήρξε πολλή συζήτηση αναφορικά με την ασαφή έννοια της «νοοτροπίας». Τι οδήγησε τα στελέχη της Barclays στο να πιστεύουν ότι δεν πειράζει να χειραγωγούν τα επιτόκια Libor; Γιατί οι τραπεζίτες της HSBC στο Μεξικό δεν έκαναν περισσότερα ώστε να εξασφαλίσουν ότι δεν θα ασχοληθούν με ναρκοδολάρια;
Οι τελευταίες καταθέσεις από τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της Barclays, Bob Diamond και τον πρόεδρο Marcus Agious στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή δεν αποτελούν και το καλύτερο παράδειγμα ειλικρίνειας. Υπήρξαν τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις κατά την οποία οι δύο άνδρες έδωσαν διαφορετική και πλήρως αντικρουόμενη εκδοχή για γεγονότα – κλειδιά.
Σε γενικές γραμμές όμως, η ποιότητα και η προσωπική ακεραιότητα των επικεφαλής των τραπεζών δεν είναι το θέμα. Ακόμη και οι επικριτές των τραπεζών παραδέχονται ότι οι διευθύνοντες σύμβουλοι της HSBC και της Barclays την εποχή που έγιναν οι παραβιάσεις, ο Stephen Green και ο John Varley, ήταν άνθρωποι με ακεραιότητα.
Τότε τι πήγε στραβά;
Ένας βασικός παράγοντας είναι το μέγεθος των οργανισμών. Όταν μία τράπεζα έχει εκατοντάδες χιλιάδες υπαλλήλους είναι σχεδόν αδύνατο να εξασφαλιστεί ότι όλοι θα συμπεριφέρονται σωστά.
Οι βιαστικές εξαγορές – ειδικότερα όταν δεν ακολουθεί η σωστή ενσωμάτωση στο μητρικό όμιλο – είναι επίσης σημαντικός παράγοντας. Τα περισσότερα προβλήματα της HSBC πηγάζουν από συγχωνεύσεις και εξαγορές στις οποίες δεν έγινε σωστός χειρισμός.
Τα διοικητικά συμβούλια θα έπρεπε επίσης να είναι ισχυρότερα. Θα πρέπει να είναι έτοιμα να αλλάξουν στρατηγική και να θέσουν δύσκολες ερωτήσεις. Θα πρέπει να ξέρουν καλά τον κλάδο και εάν υπάρχουν κενά πληροφόρησης, θα πρέπει να προσλάβουν συμβούλους για να τα εντοπίσουν.
Μετά είναι το θέμα των αμοιβών. Οι δομές των αποδοχών έχουν εδώ και καιρό δημιουργήσει κίνητρα για ανεντιμότητα. Στα χρόνια της άνθησης, οι αμοιβές των investment banker εκτοξεύθηκαν, καθώς τα έσοδα διευρύνονταν και ο ανταγωνισμός είχε γίνει απάνθρωπα σκληρός. Η ταχεία ανάπτυξη της Barclays, κυρίως μετά την εξαγορά της Lehman, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Οι πιέσεις των αξιωματούχων για μικρότερα μπόνους είναι ευπρόσδεκτη, αλλά η αρχή θα πρέπει να ισχύσει και για χαμηλότερα στελέχη, στα επίπεδα δηλαδή που έγιναν οι περισσότερες παρατυπίες.
Οι ανέντιμες πρακτικές στη λιανική τραπεζική – όπως συνέβη με τα ασφαλιστικά συμβόλαια εξασφάλισης πληρωμών στην Βρετανία – έχουν παρόμοια αιτία. Η επιθυμία των στελεχών της λιανικής τραπεζικής να αυξήσουν τα έσοδα από προμήθειες από την πώληση τέτοιων προϊόντων θα πρέπει να αντιμετωπιστεί κατά την αναθεώρηση των κανόνων στη Βρετανία. Το πρόβλημα όμως, θα παραμείνει σε πολλές χώρες. Οι σκεπτικιστές φοβούνται ότι ούτως ή άλλως θα βρεθούν τρόποι να παρακαμφθούν οι κανόνες.
Ποια είναι λοιπόν η λύση; Σε ένα βαθμό, καθώς η χρηματοοικονομική κρίση συνεχίζεται, οι τράπεζες μαθαίνουν από τα δικά τους λάθη. Η HSBC για παράδειγμα άλλαξε τη διεθνή στρατηγική της, καθώς ο διευθύνων σύμβουλος Stuart Gulliver επιδιώκει να ενώσει μέχρι πρότινος διαφορετικές λειτουργίες και να επιβάλει κοινά πρότυπα όπου βρίσκεται η τράπεζα ανά τον κόσμο.
Οι ρυθμιστικές αλλαγές επίσης θα πρέπει να βοηθήσουν περιορίζοντας τα κέρδη της επενδυτικής τραπεζικής και ειδικότερα τα κίνητρα για παράτυπη συμπεριφορά.
Παρόλα αυτά, θα ήταν θετικό εάν γινόταν κάτι ακόμη πιο ριζικό. Γιατί να μην επιβληθεί στις επενδυτικές τράπεζες να επιστρέψουν στο παλαιό μοντέλο εταιρικής σχέσης όπου οι απολαβές των τραπεζιτών σχετίζονται άμεσα – θετικά και αρνητικά – με το ρίσκο που αναλαμβάνουν; Οι πολέμιοι αυτής της άποψης υποστηρίζουν ότι αυτό το πισωγύρισμα θα υπονομεύσει τις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης στο δυτικό κόσμο. Τα πλεονεκτήματα μίας βιώσιμης σταθερότητας είναι αδιαμφισβήτητα πιο σημαντικά.
Καθώς δύο από τις τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της Βρετανίας βρίσκονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου, υπάρχει μία ενθαρρυντική εξέλιξη. Η Co-operative Bank – η οποία υπερηφανεύεται για τις ηθικές της αξίες – αναμένεται να επικυρώσει την εξαγορά 600 υποκαταστημάτων από το δίκτυο της Lloyds, τριπλασιάζοντας το μέγεθός της. Θα μπορούσε λοιπόν η πλάστιγγα να γέρνει προς την ηθική τραπεζική;
Πηγή Euro2day
Διαβάστε επίσης :