Αν παρακολουθήσει κανείς διαχρονικά τις δημοσκοπήσεις της τελευταίας 20ετίας θα δει ότι ξεκινώντας από την ΠΟΛΑΝ του Α. Σαμαρά το 1993, περνώντας στο κόμμα Αβραμόπουλου και καταλήγοντας πρόσφατα στο σχεδόν το 20% του ΣΥΡΙΖΑ το εκλογικό σώμα πάντα έδειχνε να ασφυκτιά στο κομματικό σύστημα και δημοσκοπικά τουλάχιστον επιβράβευε οποιαδήποτε απόπειρα νέου σχηματισμού.
Όμως η όπως τώρα γνωρίζουμε μικρότερη ή μεγαλύτερη συμμετοχή του καθενός στο μοίρασμα των ευρωπαϊκών δανεικών εγκλώβιζε τελικά το εκλογικό σώμα στις γνωστές εκλογικές συμπεριφορές.
Τώρα τα δανεικά τελείωσαν και το ΔΝΤ τα παίρνει πίσω με τόκο. Άρα δεν υπάρχει λόγος για να μην εκφραστεί οριζόντια στους πολιτικούς σχηματισμούς η κατάρρευση του συστήματος. Ιδιαίτερα όταν η καθημερινή παρουσία των πολιτικών στα αμετάβλητα τηλεοπτικά παράθυρα δείχνει μαζί με την επίμονη προάσπιση των βουλευτικών πολλαπλών ασυλιών τους ότι παραμένουν αμετανόητοι.
Το κομματικό σύστημα δημοσκοπικά τουλάχιστον έχει καταρρεύσει και απομένει η πρώτη ευκαιρία παράδειγμα οι δημοτικές εκλογές, ώστε να επισημοποιηθεί το συμβάν.
Εάν μέσα σε αυτό το κλίμα οποιοσδήποτε σύμβουλος ή πολιτικός ονειρεύεται εκλογές απλώς επιβεβαιώνει τη δραματική απόσταση του από τα δρώμενα στη χώρα.
Εντυπωσιακό στοιχεία αν και όπως προαναφέραμε όχι καινούριο είναι τα υψηλά ποσοστά προαναγγελθέντος, αλλά όχι σχηματισθέντων κομμάτων, όπως της Ντ. Μπακογιάννη και του Φ. Κουβέλη. Είναι προφανές ότι οποισδήποτε αυτή τη στιγμή επώνυμος και ιδιαίτερα μη πολιτικός αναγγείλει πολιτική υποψηφιότητα θα συγκεντρώσει ποσοστά επιβράβευσης σημαντικά που δεν αποτελούν τίποτε άλλο από ποσοστά καταστροφής για τα υπαρκτά κόμματα.
Πέτρος Φιλίππου
Η ανάλυση του Κώστα Παναγόπουλου
Οι «εκτός πλαισίου» ψηφοφόροι και τα νέα κόμματα.
Αρκετό καιρό τώρα, σειρά δημοσκοπήσεων έχει αποτυπώσει ιδιαιτέρως έντονα αισθήματα οργής και απογοήτευσης των πολιτών σε σχέση με το κομματικό σύστημα. Όλο και μεγαλύτερες αποστάσεις της κοινωνίας από τα κόμματα. Όλο και εντεινόμενη απαξία (όχι απαραιτήτως και όχι πάντα δικαιολογημένη) για θεσμούς – κλειδιά στον τρόπο που λειτουργεί η κοινωνία.
Αυτή η δημοσκόπηση αποτυπώνει κάτι πολύ διαφορετικό, συνεπώς και εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αποτυπώνει την επίδραση όλων αυτών στις επιλογές μας. Αποτυπώνει τη δημιουργία μίας νέας τάσης, μιας νέας ομάδας. Αποτυπώνει τη δυναμική παρουσία των «εκτός πλαισίου» ψηφοφόρων.
Των ψηφοφόρων, δηλαδή, που θεωρούν ότι το σημερινό κομματικό πλαίσιο δεν είναι αποτελεσματικό, αφού δεν μπορεί να δώσει λύσεις στα προβλήματα μας και δεν είναι έντιμο, αφού διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διαπλοκή. Θεωρούν λοιπόν ότι η αναπαραγωγή αυτού του κομματικού πλαισίου δεν έχει κανένα νόημα και επιλέγουν να μην πάρουν μέρος στη διαδικασία που το αναπαράγει. Έτσι είτε δηλώνουν ότι δεν θα πάνε να ψηφίσουν (περίπου 16%) είτε ότι δεν θα ψηφίσουν έγκυρα (περίπου 11%).
Είναι ασφαλώς εντυπωσιακό ότι οι «εκτός πλαισίου» ψηφοφόροι αποτυπώνονται στο 27%. Κανείς βεβαίως δεν μπορεί να γνωρίζει πως η στάση αυτή θα εξελιχθεί έως τις εκλογές. Αν δηλαδή πρόκειται για μία «εύκολη» δημοσκοπική καταγραφή αντίδρασης, ή αν και πόσο θα εκδηλωθεί στην κάλπη. Θα διακινδύνευα όμως την εκτίμηση ότι η επόμενη εκλογική αναμέτρηση θα καταγράψει ρεκόρ αποχής στην εκλογική μας ιστορία.
Στο πλαίσιο αυτό, δύο παρατηρήσεις για τα νέα κόμματα που συζητείται ότι μπορεί να δημιουργηθούν και των οποίων επιχειρήσαμε να διερευνήσουμε τη δυναμική.
Πρώτον, η παρουσία τους στην εικονική κάλπη της δημοσκόπησης δεν μετέβαλε ούτε στο ελάχιστο την δύναμη των «εκτός πλαισίου» ψηφοφόρων. Συνεπώς πρόκειται για κόμματα που λογίζονται ως μέρος του σημερινού κομματικού συστήματος και όχι ως μοχλοί ανατροπής του.
Δεύτερον, το δημοσκοπικά ποσοστά που κατέγραψαν αποτελούν απλώς και μόνο χαλαρές ενδείξεις τάσεων. Αφενός γιατί δεν υπάρχουν και συνεπώς δεν ξέρουμε τι πρεσβεύουν και ποια πρόσωπα τα απαρτίζουν και αφετέρου γιατί η ανάλογη εμπειρία αποδεικνύει ότι η απόσταση ανάμεσα σε ποσοστά δημοσκοπήσεων και ποσοστά εκλογών για καινούρια κόμματα είναι πολύ μεγάλη.
Το βέβαιο είναι ότι και τα δύο δείχνουν να αποτελούν διέξοδο για δυσαρεστημένους ψηφοφόρους όλων των κομμάτων, με εξαίρεση εκείνους του ΚΚΕ.
Θεωρώ τη συγκεκριμένη δημοσκόπηση αφετηριακό σημείο για την παρακολούθηση της διαδρομής των «εκτός πλαισίου» ψηφοφόρων, αλλά και των τάσεων της κοινωνίας για τα υπάρχοντα και τα πιθανά καινούρια κόμματα. Το βέβαιο είναι από πλευράς κοινωνικής και πολιτικής ανάλυσης, δεν θα πλήξουμε καθόλου.
Κώστας Παναγόπουλος
Διευθύνων Σύμβουλος Alco