Η πλειοψηφία των αντιδράσεων αφορά στην εξομοίωση από πλευράς Υπουργείου Υγείας μεταξύ ηλεκτρονικού και συμβατικού τσιγάρου που, όπως υποστηρίζουν, αποβαίνει εις βάρος τόσο των καπνιστών όσο και των δομών υγείας. Η πρόθεση του Υπουργείου Υγείας να απαγορεύσει το άτμισμα σε δημόσιους χώρους, όπως αναφέρεται από τον κλάδο του ηλεκτρονικού τσιγάρου, καταδεικνύει το έλλειμμα ενημέρωσης για τις λιγότερο επιβαρυντικές εναλλακτικές του συμβατικού τσιγάρου που μπορούν να σώσουν ζωές.
Για τον λόγο αυτό παράγοντες της αγοράς και εκπρόσωποι καταναλωτών ζητούν να μην γίνουν βιαστικές κινήσεις που δεν θα λαμβάνουν υπόψη το υφιστάμενο σώμα γνώσης καθώς και τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα, που υπογραμμίζουν τη σημασία επιλογών για εθισμένους καπνιστές.
Παράγοντες της αγοράς και χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων βρίσκονται σε αγωνιώδη αναμονή για την τελική μορφή που θα πάρει η νομοθεσία για τα καπνικά προϊόντα – ιδίως μετά τη θύελλα διαμαρτυριών που καταγράφηκε κατά τη δημόσια διαβούλευση του σχεδίου νόμου για την ενσωμάτωση της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο.
Η πλειοψηφία των αντιδράσεων αφορά στην εξομοίωση από πλευράς Υπουργείου μεταξύ ηλεκτρονικού και παραδοσιακού τσιγάρου που αποβαίνει εις βάρος τόσο του κοινού, όσο και των δομών υγείας. Αυτό καταδεικνύει, επισημαίνουν γνώστες του αντικειμένου, η πρόθεση της κυβέρνησης να απαγορεύσει το άτμισμα σε δημόσιους χώρους, αλλά και το έλλειμμα ενημέρωσης για τις λιγότερο επιβαρυντικές εναλλακτικές του συμβατικού τσιγάρου που μπορούν να σώσουν ζωές.
Την ίδια στιγμή, μάλιστα, που η διεθνής ιατρική κοινότητα εξάρει τη σημασία επιλογών για εθισμένους καπνιστές – πόσω μάλλον όταν πρόκειται για επιτυχημένες λύσεις όπως αυτή του ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Κρίσιμη η πρόσβαση σε εναλλακτικές επιλογές για τους καπνιστές
Παράγοντες της αγοράς και εκπρόσωποι καταναλωτών τονίζουν την κρισιμότητα του νομοσχεδίου για την ενίσχυση της αντικαπνιστικής προσπάθειας, στο πλαίσιο του πνεύματος της Ευρωπαϊκής Οδηγίας που στοχεύει στην προστασία των καταναλωτών από το κάπνισμα – ενεργητικό και παθητικό. Επισημαίνουν ότι οι καπνιστές πρέπει να διευκολυνθούν να επιλέξουν λιγότερο επιβλαβή για την υγεία τους προϊόντα.
Ωστόσο, η απαγόρευση του δημόσιου ατμίσματος δυσχεραίνει την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, η οποία έχει αποδείξει τη σχετικότητα της αυστηροποίησης των ρυθμιστικών πλαισίων. Ταυτόχρονα, καταγγέλλουν οι ατμιστές, περνάει το μήνυμα ότι συμβατικό και ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι εξίσου βλαπτικά προϊόντα, ενώ αποθαρρύνει χιλιάδες εθισμένους στο τσιγάρο ανθρώπους να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής των ιδίων αλλά και των γύρω τους, εφόσον σύμφωνα με τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία δεν υφίσταται παθητικό άτμισμα.
Οι… βλαβερές συνέπειες της ελλιπούς πληροφόρησης
Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε το Μάιο σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό από τις ερευνητικές ομάδες της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου καταδεικνύει τις ελλιπείς γνώσεις των Ελλήνων επαγγελματιών υγείας σε ό,τι αφορά το κάπνισμα, τη νικοτίνη και το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Πιο συγκεκριμένα, το 35,5% των ερωτηθέντων θεωρεί λανθασμένα ότι ο ατμός του ηλεκτρονικού τσιγάρου αποτελεί προϊόν καύσης, ενώ μόλις 1 στους 3 (33.2%) προτείνει σε εθισμένους καπνιστές το άτμισμα ως εναλλακτική του καπνού, την ίδια στιγμή που μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη (Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία και Ιταλία) έχουν ενσωματώσει την προώθηση του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην εθνική πολιτική τους. Στις χώρες αυτές όπου έχει αναγνωριστεί ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο και οι λοιπές εναλλακτικές αυξάνουν τις πιθανότητες διακοπής του καπνίσματος, διευκολύνεται η πρόσβαση των καπνιστών στα προϊόντα αυτά με αποτέλεσμα να υποχωρούν οι δείκτες των παραδοσιακών καπνιστών.
Στην Ελλάδα, από την άλλη, καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό καπνιστών σε επίπεδο ΟΟΣΑ, το οποίο μεταφράζεται σε θνησιμότητα της τάξης του 20% και ετήσιο υγειονομικό κόστος 1,7 δισ., ίσο με 8%-10% του συνόλου των δαπανών για την υγεία.
Α.ΜΑΡΑΘΙΑΣ