Τελικά αν αφαιρέσει κανείς την αντίθεση στο μνημόνιο, τι κομίζει στην σκέψη της αριστεράς και στην αλλαγή του πολιτικού λόγου ο ΣΥΡΙΖΑ; Οι προγραμματικές αντιρρήσεις δεν πρόσθεσαν στοιχεία απάντησης στο ερώτημα.
Ο κ. Τσίπρας έμοιαζε παγιδευμένος ανάμεσα στην τεχνοκρατική επάρκεια του κ. Στουρνάρα και στην λαϊκιστική αμετροέπεια του κ. Μιχαλολιάκου.
Δεν πέρασε και φυσικά δεν ξεπέρασε τις Συμπληγάδες.
Τρία σημεία είναι χαρακτηριστικά.
Πρώτο η συνηθισμένη πλέον αντίκρουση του αντιπάλου δια της αντιστροφής.
“Η κυβέρνηση είναι επικίνδυνη γιατί οδηγεί τη χώρα εκτός Ευρώπης και ευρώ”. Ο ισχυρισμός είναι τόσο ακραία παράδοξος ώστε αυτόματα προκαλεί το ενδιαφέρον. Την πρώτη φορά περιμένεις να ακούσεις το επιχείρημα που του δίνει βάση. Όσο το επιχείρημα δεν στέκεται στο “ύψος” του ισχυρισμού τόσο η αρχική εντύπωση θαμπώνει. Κι αυτό συνέβη στις προγραμματικές.
Ο εντυπωσιασμός δια της παραδοξολογίας θα κουράσει στο στυλ Τσίπρα, εάν και εφόσον δεν βρει και λόγο ουσίας να το υποστηρίξει.
Το δεύτερο σημείο είναι η σφοδρή επίθεση στον υπουργό Οικονομίας“ Ο κ. Στουρνάρας είναι αυθεντικός υποστηρικτής του μνημονίου και όχι όψιμος”. Διπλό χτύπημα υπονοούμενων. Καταγγελία του κ. Σαμαρά ως αναξιόπιστου, αλλαξοπιστημένου και ανάδειξη του κ. Στουρνάρα ως ιδεολογικού αντιπάλου, εκπροσώπου μιας “αποτυχημένης” Σημιτογενούς κεντροαριστεράς.
Ο κ. Τσίπρας το είχε ξανακάνει με τον Λ. Παπαδήμο. Κι έχει δίκιο. Αντιλαμβάνεται ότι απέναντί του, δηλαδή απέναντι σε έναν καταγγελτικό , αποστροφικό λόγο βρίσκεται μια φωνή λογικής, γνώσης, αριστερής καταγωγής στην οποία δεν μπορεί εύκολα ο ΣΥΡΙΖΑ να απαντήσει.
Μπορεί να την καταγγείλει γιατί κυβέρνησε και απέτυχε, γιατί δεν τόλμησε ή συγκάλυψε, και για πολλά άλλα.
Όμως πρόσωπο με πρόσωπο σε συζήτηση επιχειρημάτων, σε κλασσική ανάλυση αριστεράς, είτε γεωπολιτική είτε οικονομική, στο τι συμβαίνει στην Ευρώπη και στον κόσμο ο κ. Στουρνάρας έχει να πει. Ο κ. Τσίπρας, σε αυτή την καθεστωτική αντιπαράθεση, φάνηκε πως όχι.
Είναι όντως παράδοξο αλλά η Αριστερά που πάντα στηριζόταν στην ιδεολογική υπεροχή, δηλαδή στο “εργαλείο” σκέψης που συνιστούσε η μαρξιστική παράδοση και φώτιζε με νόημα το πολιτικό γίγνεσθαι, βρίσκεται σήμερα σε τρελή αμηχανία. Ανεξαρτήτως δημοφιλίας.
Ο λόγος του κ. Τσίπρα ως αρχηγού αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν ίσως ο πιο φτωχός σε ιδέες και νοήματα από το 1974 και μετά.
Επιστροφή στο πίσω ήταν το κεντρικό νόημα αναγκαστικά μιας και η άρνηση του μνημονίου αυτόματα συνοδεύεται από αποκατάσταση συντεχνιακών δικαιωμάτων και επιδομάτων.
Αυτό το στοιχείο είναι λίγο πολύ αναγκαστικό από τη φύση των διεκδικήσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Θα μπορούσε όμως να συνοδεύεται από νεωτερικές προτάσεις είτε στο χώρο της επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης είτε της παιδείας είτε του κράτους και της ανασύστασης τόσο του λειτουργικού όσο και του κοινωνικού του χαρακτήρα.
Από αυτά τίποτε δεν ακούσθηκε. Τόσο ακραία φτωχός ο λόγος ώστε να υποθέτει κανείς πως ο κ. Τσίπρας είναι ακόμη δέσμιος των ιδεοληπτικών σχημάτων των συνιστωσών του, που με θρησκευτική προσήλωση παρατηρούν εάν τηρεί στον λόγο του τις ποσοστώσεις της αντιφατικής ιδεοληψίας τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίσθηκε προγραμματικά σαν μια καθηλωμένη αριστερά σε δόγματα πολύ περασμένων δεκαετιών.
Μπορεί λοιπόν ο κ. Τσίπρας να όρισε ως αντίπαλο τον κ. Στουρνάρα, όμως δεν αναμετρήθηκε μαζί του. Το βασικό του επιχείρημα περί ατελέσφορης πολιτικής μνημονίου που διαχέει την κρίση στην Ευρώπη και κατ΄ αντίστιξη μετατρέπει τους Έλληνες σε πρωτοπόρους Αντιστασιακούς της ηπείρου, προσκρούει πάνω στην τραγική πραγματικότητα όσων παρουσιάζει ως αντιστασιακούς.
Τους συνδικαλιστές Φωτόπουλους, τους πρυτάνεις Μυλόπουλους, κάποιους φαληριμένους εκδότες και τραπεζίτες της δραχμής. Δηλαδή συντεχνίες των δικαιωμάτων του πελατειασμού και ωφελημένους του παρασιτισμού.
Εμφανίζεται έτσι, εξ αντικειμένου, να υπερασπίζεται μεγάλο μέρος της σάπιας Ελλάδας η οποία συστημικά αντιστέκεται στην αλλαγή.
Το τρίτο σημείο είναι η ανησυχητική σύγκλιση Μιχαλολιάκου, Καμμένου, Τσίπρα όχι στην καταγγελία του μνημονίου αλλά στην πολιτική επιχειρηματολογία. Αυτό που έδειχναν δηλαδή οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις, η α-πολιτική επικοινωνία των ακροατηρίων των τριών κομμάτων κυρίως σε νεώτερες ηλικίες και λαϊκά στρώματα επιβεβαιώνεται από τον λόγο των αρχηγών.
Η Ευρώπη τελεί υπό Γερμανική επιρροή, δεσποτεία,κατοχή και η Ελλάδα κυβερνάται από ενεργούμενα.
Σε αυτό το σχήμα συναιρείται με τις αναγκαίες αποχρώσεις ο κοινός κινηματικός, αντιπολιτευτικός λόγος.
Λόγος επικίνδυνα ανάξιος της αριστεράς που ακόμη και στις πιο συντηρητικές εκδοχές της αναγνωρίζει την διαφοροποίηση των “αντιπάλων” ώστε να είναι σε θέση να εκμεταλλευθεί τις “εσωτερικές τους” αντιφάσεις.
Αυτή η ασυνήθιστη κοινότητα λόγου πρέπει να προβληματίσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί στο πεδίο κινηματικού ανταγωνισμού, η Χρυσή Αυγή με την υποδειγματική κοινωνιστική δουλειά στην βάση -άρνηση βουλευτικών αξιωμάτων σε αντίθεση με ΣΥΡΙΖΑ, παροχή βοήθειας -, μπορεί να εξελιχθεί σε προνομιακό συνομιλητή των ανέργων και πασχόντων.
Όταν λοιπόν η μπούρκα του μνημονίου αφαιρεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει να επιδείξει περπατησιά. Ούτε απέναντι στην συγκροτημένη “αστική” τεχνοκρατία του κ. Στουρνάρα αλλά ούτε και απέναντι στον τολμηρά αηδιαστικό κ. Μιχαλολιάκο.
Ο ένας δείχνει πολύ πιο σοβαρός κι ο άλλος πολύ πιο λαϊκιστής.