«Το έπος της ελληνικής διάσωσης μπήκε σε άλλη μια από εκείνες τις περιόδους έντασης όταν όλη η συμφωνία μπορεί να καταρρεύσει. Μια συμφωνία είναι αυτό που χρειάζεται. Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο πως θα κρατηθούν οι δανειστές – “κλειδιά” στο πρόγραμμα χωρίς να δοκιμαστεί, σε οριακό σημείο, το εύθραυστο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας», γράφει ο Walker.
«Ακριβώς έξι χρόνια έχουν περάσει από το πρώτο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας. Η Ευρώπη συνεχίζει να αναβάλει τα πιο δύσκολα ερωτήματα: Είναι η Ελλάδα φερέγγυα; Είναι από μόνη της η λιτότητα μια ρεαλιστική λύση, οικονομικά ή πολιτικά; Πρέπει η Γερμανία και οι… σύμμαχοί της να ελαφρύνουν το χρέος της Ελλάδας. Τα ερωτήματα αυτά επέστρεψαν για να στοιχειώσουν την Ευρώπη, ακριβώς την ώρα που “πονοκεφαλιάζει” για το μεταναστευτικό και το Brexit. Η πρόοδος τον Μάιο έχει γίνει ζωτικής σημασίας για την αποφυγή ενός ακόμη ελληνικού πανικού αυτό το καλοκαίρι», σημειώνει ο αρθρογράφος.
Στη συνέχεια, ο Walker θέτει και απαντά σε τέσσερα ερωτήματα.
Déjà vu… από την αρχή! Τι αφορά η τελευταία διαμάχη;
Το ΔΝΤ έχει χάσει την υπομονή του με τα βεβιασμένα μαθηματικά του ελληνικού προγράμματος διάσωσης. Αρνείται να δανείσει στην Ελλάδα περισσότερα χρήματα, εκτός αν, είτε η χώρα εφαρμόσει επιπλέον λιτότητα για να εγγυηθεί υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα είτε αν οι χώρες της ευρωζώνης που καθοδηγούνται από τη Γερμανία διαγράψουν μεγάλο μέρος από το χρέος που έχει η Ελλάδα.
Ο οξύθυμος Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τηρεί σκληρή γραμμή ενάντια στην όποια ελάφρυνση χρέους. Οπότε, το ΔΝΤ, με την ενθάρρυνση της Γερμανίας, ακολουθεί σκληρή γραμμή στις περικοπές της Ελλάδας.
Το ΔΝΤ είναι πεπεισμένο ότι τα προηγούμενα μέτρα λιτότητας που έχουν αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης θα αφήσουν την Ελλάδα κατά 2% μακριά από τον συμφωνημένο στόχο- πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Οπότε, το ΔΝΤ θέλει η Ελλάδα να εγγυηθεί τώρα ότι θα εφαρμόσει αυτόματα περικοπές της τάξεως του 2% του ΑΕΠ αν χάσει αυτόν τον στόχο. Το «τσεκούρι» θα πέσει στις συντάξεις, τους μισθούς του δημοσίου και τις φορολογικές εξαιρέσεις, γιατί κατά την άποψη του ΔΝΤ όλες οι υπόλοιπες δαπάνες της Ελλάδας έχουν ήδη περικοπεί σε μεγάλο βαθμό και οι φορολογικοί συντελεστές είναι ήδη πολύ υψηλοί.
Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι αμετάπειστος ότι η νομοθέτηση προληπτικών μέτρων είναι πολιτικά και νομικά αδύνατη. Οι συμβιβαστικές προτάσεις του μέχρι τώρα δεν είναι συγκεκριμένες, ή αρκετά «αυτόματες» για το ΔΝΤ. Ο κ. Τσακαλώτος έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τους δανειστές ότι θα παραιτηθεί παρά θα ενδώσει, σύμφωνα με ανθρώπους κοντά στη διαπραγμάτευση.
Μπορεί κανείς να πετύχει συμφωνία;
Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσπαθούν. Η Κομισιόν πιέζει το ΔΝΤ να υποχωρήσει. Και ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Γερούν Ντάισελμπλουμ συγκάλεσε Eurogroup για τις 9 Μαΐου. Σε αυτή τη συνάντηση θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και η ελάφρυνση χρέους, ένα κίνητρο για την Αθήνα. Αλλά οι συζητήσεις για το χρέος απαιτούν πρώτα σαφήνεια στον ελληνικό προϋπολογισμό. Έτσι, η 9η Μαΐου αποτελεί και προθεσμία για έναν συμβιβασμό Ελλάδας-ΔΝΤ.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ελπίζουν ότι μία «τεχνολογία δέσμευσης» ή φόρμουλα για το 2% των προληπτικών μέτρων μπορούν να είναι αρκετά για το ΔΝΤ και επαρκώς ήπια για την Αθήνα. Αλλά δεν ξέρουν το πώς. «Οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να καταλήξουν σε μια συμφωνία» δηλώνει ο Νίκος Μαλκουτζής, ιδρυτής της ιστοσελίδας ανάλυσης MacroPolis.
Ποιες είναι οι πιθανές λύσεις;
Ένας από τους τρεις βασικούς παράγοντες πρέπει να υποχωρήσει. Το ΔΝΤ θα μπορούσε να δεχθεί την ελληνική πρόταση για την περικοπή όλων των δημόσιων δαπανών σε περίπτωση που ο προϋπολογισμός είναι εκτός στόχου, χωρίς να απαριθμούνται συγκεκριμένες περικοπές για πολιτικά ευαίσθητα ζητήματα, όπως οι συντάξεις.
Όμως αυτός ο συμβιβασμός θα είναι μεγάλος για το ΔΝΤ, που πιστεύει ότι ήδη έχει συμβιβαστεί πάρα πολύ τόσο με την Ελλάδα όσο και με τη Γερμανία.
Το Ταμείο δεν πιέζεται ιδιαίτερα για να υπάρξει συμφωνία, πολλοί αξιωματούχοι του θα ανακουφίζονταν αν δεν έπρεπε πλέον να μετέχουν στο ελληνικό πρόγραμμα. Δεν υπήρξε μία ευτυχής εμπειρία (σ.σ. η συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα).
Η Γερμανία θα μπορούσε να στηρίξει τη συμβιβαστική προσφορά της Ελλάδας και να χάσει τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Όμως η Άνγκελα Μέρκελ έχει περάσει έξι χρόνια λέγοντας στο κοινοβούλιό της και στην κοινή γνώνη ότι το ελληνικό πρόγραμμα είναι αξιόπιστο μόνο αν μετέχει το Ταμείο. Το Βερολίνο δεν εμπιστεύεται την Κομισιόν για να αστυνομεύσει την αυστηρότητα του προγράμματος.
Η Μέρκελ θέλει να αποφύγει το Grexit, εξαιτίας των απρόβλεπτων οικονομικών και πολιτικών επιπτώσεών του. Ο Σόιμπλε δεν νοιάζεται τόσο. Καιρό τώρα πιστεύει ότι οι Έλληνες πολιτικοί δεν “καίγονται” για συμμετοχή στο ευρώ.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να υποχωρήσει στις απαιτήσεις του ΔΝΤ, με συνέπειες για τον κ. Τσακαλώτο και το αφεντικό του, τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.
Η Ελλάδα είναι υπό πίεση για την επίτευξη συμφωνίας. Η βοήθεια από το πρόγραμμα έχει «παγώσει» και η χώρα «καίει» τα χαμηλά ταμειακά αποθέματά της. Η κυβέρνηση μπορεί να πληρώσει μισθούς και συντάξεις τον Μάιο, αλλά όχι τον Ιούνιο, λένε Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Οπότε, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι να υποχωρήσει η Ελλάδα;
Ο απρόβλεπτος παράγοντας είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ηγέτης του, Αλέξης Τσίπρας.
Πολλοί πολιτικοί και παρατηρητές στην Αθήνα λένε ότι οι όροι του ΔΝΤ δεν θα «άντεχαν» μία ψηφοφορία στη Βουλή, όπου η κυβέρνηση έχει πλειοψηφία μόλις τριών εδρών.
Αντί να χάσει την υποστήριξη των βουλευτών του, ο κ. Τσίπρας μπορεί να διαλέξει τις πρόωρες εκλογές, οι οποίες, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θα έστελναν τον ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση. Μετά, η συντηρητική Νέα Δημοκρατία θα έπρεπε να αντιμετωπίσει το ΔΝΤ, τις απαιτήσεις του οποίου επίσης απορρίπτει επίσης.
Ο κ. Τσακαλώτος λέει στο ΔΝΤ ότι καμία εκλεγμένη κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει αυτό που ζητά το Ταμείο, σύμφωνα με πηγές από τη διαπραγμάτευση. Σύντομα θα μάθουμε αν έχει δίκιο.
Πηγή: Wall Street Journal