Εσείς πώς θα μεταφράζατε στα αγγλικά τη λέξη “μάπα” (ως: “πρόσωπο”;, “λάχανο”;, “ανόητο άνθρωπο”, “ευτελές -κακό προϊόν”, “χαστούκι”, “αργιλέ”, “πορτοφόλι” ή… “σφουγγαρίστρα”; Το Λεξικό της Λαϊκής και Περιθωριακής Γλώσσας -έργο ζωής του …γλωσσοδίφη Γεωργίου Κάτου εμπεριέχει στις 2.000 δίστηλες (!) σελίδες του, 50.000 λήμματα και φράσεις -τις αποδίδει με 250.000 σημασίες στις οποίες περιλαμβάνονται η γλώσσα της λαϊκής, της αργκό, των μηχανόβιων, των ναρκωτικών, της φυλακής, του χαρτοπαιγνίου, του ποδοσφαίρου, του αθλητισμού, του στρατού, των ναυτικών, του καφενείου, των εργατών, των νηπίων, των εφημερίδων, της τηλεόρασης, της νεοαργκό, που αποτελεί τη γλώσσα της νεολαίας και, ιδίως, λέξεις και φράσεις της καθημερινής ζωής.
“Το Λεξικό της Λαϊκής Γλώσσας του Γιώργου Κάτου, επίπονος μόχθος πενήντα ολόκληρων χρόνων, είναι ούτε λίγο ούτε πολύ όλα όσα εννοεί και υπονοεί η αγγλική έκφραση “diamond in the rough”: ένας γλωσσικός θησαυρός προσφερόμενος όπως ακριβώς βγήκε από τα σπλάχνα του λαού, ατόφιος, ολάκερος, ανόθευτος. Γνήσιος… Η διαφορά με τους γλωσσικούς συλλέκτες των προηγούμενων γενιών είναι ότι ο Γιώργος Κάτος, ύστερα από τη μεταπολεμική εσωτερική μετανάστευση που δημιούργησε συν τοις άλλοις και ένα πολύχρωμο, ολοζώντανο και βασανισμένα δημιουργικό προλεταριάτο στα αστικά μας κέντρα, είχε το ένστικτο να στρέψει τη συλλεκτική του προσοχή σ’ αυτό το σπαρταριστό -πλην όμως ακατάγραφο και περιφρονημένο- υλικό.
Και το συνέλεγε με ακόρεστο πάθος και με μοναδική αφοσίωση. Μαγνητισμένος από την εκφραστικότητα και την έλξη του, γύριζε τα καταγώγια και τα καπηλειά, τις φυλακές και τα σοκάκια, τα γήπεδα και τις αλάνες στήνοντας αφτί, καταγράφοντας τα λεγόμενα, ρωτώντας για τα νοούμενα, και επανερχόμενος, διαρκώς επανερχόμενος…
Μάρτυρες, τα άπειρα πακέτα τσιγάρων που, το ένα μετά το άλλο, τα γέμιζε με πρόχειρες καταγραφές, με ακατάσχετο ρυθμό”, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιάννης Καζάζης, πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, υπογραμμίζοντας παράλληλα τη μέγιστη συμβολή του Λεξικού στην πρώτη στην ιστορία αποδελτίωση των στίχων του Λαϊκού μας τραγουδιού αλλά και τη μέγιστη συμβολή του στους μεταφραστές της ελληνικής γλώσσας και ιδιαίτερα των λογοτεχνικών έργων.
Στην εισαγωγή του λεξικού (όπως το είχε ήδη ολοκληρώσει και σελιδοποιήσει ο δημιουργός του, περιλαμβάνονται και προλογικά σημειώματα του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου (“Το λεξικό αυτό τον απασχόλησε σαράντα τόσα χρόνια, και σ’ αυτό το διάστημα ο Κάτος γέμισε χιλιάδες πακέτα τσιγάρων, όπου έγραφε πρόχειρα ό,τι του ‘ρχονταν στο νου κι ό,τι άρπαζε τ’ αυτί του· γενικά, όλη αυτή η προσπάθεια έγινε και ολοκληρώθηκε με αφάνταστη ένταση, μεράκι και πάθος. Ένα τέτοιο έργο είχαμε να δούμε από την εποχή του Βοσταντζόγλου”, σημειώνει), του αείμνηστου (πέθανε το 2012) καθηγητή της γλωσσολογίας στο ΑΠΘ Χρίστου Τσολάκη (“Στο άγιο τραπέζι της γλώσσας μόνο άφρονες και αμαθείς μπορούν να ασεβούν.
Οι λέξεις, είναι αυτές που σηματοδοτούν τα όρια του κόσμου. Αυτό διδάσκει το εκπληκτικό σε αποθησαύριση σημασιολογικών αποχρώσεων Λεξικό του Γιώργου Β. Κάτου, άθλος σαράντα και πλέον ετών ενός και μόνου ανδρός. Διδάσκει σεβασμό στη γλώσσα”), του λογοτέχνη Περικλή Σφυρίδη και του προέδρου του ΚΕΓ Γιάννη Καζάζη. Το Λεξικό είναι ήδη προσβάσιμο σε οποιονδήποτε χρήση στην ιστοσελίδα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ