Μπροστά από το τιμητικό στρατιωτικό άγημα, οι παλιοί συναγωνιστές, όλο και λιγότεροι κάθε χρόνο, περίμεναν υπομονετικά να αρχίσει η τελετή για να τιμήσουν τους αμέτρητους νεκρούς του πλέον αιματηρού πολέμου της ιστορίας.
Υποβασταζόμενος από το εγγόνι του και τα παιδιά του, ο 90χρονος βετεράνος του Κόκκινου Στρατού, Σέργιος Σαρίδης, από το Μπεστασένι της Τσάλκας, προσήλθε στο χώρο της κατάθεσης στεφάνου. Ο συγχωριανός του, Στέφανος Κελεσίδης, 92 χρόνων, τον περίμενε για να περπατήσουν μαζί τα τελευταία μέτρα μέχρι το σεμνό, αλλά επιβλητικό μνημείο, στο ρωσικό τομέα του κοιμητηρίου. Έζησαν μαζί, πολέμησαν μαζί, τιμούν μαζί τους νεκρούς συναγωνιστές τους.
Το παλιό σακάκι του Στέφανου Κελεσίδη βάραινε υπερβολικά πολύ για τους γέρικους ώμους του από τα δεκάδες παράσημα. Πάνω από είκοσι. Ήταν από τους πολύ λίγους, που είχε προταθεί για το μεγαλύτερο απ’ αυτά, το παράσημο του “Ήρωα της ΕΣΣΔ”, για την προσφορά του στον πόλεμο. Αυτό μόνο του λείπει από την τεράστια συλλογή του.
Ο Κελεσίδης (Κελέεφ Στεφάν Λαζάρεβιτς) πολέμησε σχεδόν σε όλο το ανατολικό μέτωπο, στις τάξεις του φημισμένου Κόκκινου Στρατού και τραυματίστηκε σε τρία σημεία του σώματος του. Οι συμπολεμιστές του, στο λόχο αντιαρματικών, στον οποίο υπηρέτησε στην Ουκρανία, αποδεκατίστηκαν από βλήματα αρμάτων. Ήταν ο μόνος που έζησε.
“Τι να σου πω… Θέλει ώρες να μιλάμε για ό,τι έγινε. Ποτέ πια να μην ξαναγίνει τέτοιος πόλεμος. Εμείς κάναμε το καθήκον μας, δώσαμε την ψυχή μας”, λέει ο 92χρονος βετεράνος.
Ο Στέφαν επέστρεψε στο χωριό του μετά τον πόλεμο και δούλεψε στην εκπαίδευση. Ήταν ο δάσκαλος του Αρχιμήδη Σαρίδη, γιου του Σέργιου, του παλιού συμπολεμιστή του, ο οποίος μετά τον πόλεμο επέστρεψε κι εκείνος στις αγροτικές δουλειές για να θρέψει την πολυμελή οικογένειά του. Ο Αρχιμήδης συνόδευε τον πατέρα του σ’ αυτήν την ύψιστη απόδοση τιμής στους πεσόντες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
“Ο πατέρας μου τραυματίστηκε από σφαίρα στο αριστερό χέρι, στο Βέλικι Λούκι, και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο του Αρίενμπουργκ. Επέστρεψε σε ενάμιση μήνα στο μέτωπο στο Σμολένσκ και χτυπήθηκε από θραύσματα χειροβομβίδας, πίσω στη μέση. Όπως μου έλεγε, μόλις θεραπευόταν, τον ξαναέστελναν στην πρώτη γραμμή, καθώς δεν υπήρχε χρόνος για χάσιμο”, λέει, με υπερηφάνεια ο Αρχιμήδης, για τον πατέρα του.
Στο αριστερό του χέρι, ο Αρχιμήδης κρατούσε με προσοχή τις ασπρόμαυρες, κιτρινισμένες από την πολυκαιρία φωτογραφίες του ήρωα πατέρα του, στις μονάδες που υπηρέτησε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τα χρόνια κατέβαλαν το κορμί του Σέργιου, αλλά όχι το πνεύμα του μαχητή. Το αγέρωχο βλέμμα του θυμίζει ακόμη εκείνο το παλικάρι, με την ατσάλινη θέληση, που εικονίζεται αγκαλιά με τους συμπολεμιστές του σε σπάνιες στιγμές ανάπαυλας, ανάμεσα σε βαριά οπλικά συστήματα μηχανοκίνητου πεζικού, μέσα σε υγρά χαρακώματα και κοντά σε κινητές στρατιωτικές εγκαταστάσεις της εποχής.
Ο γιός του Σέργιου δεν παύει να επιδεικνύει με καμάρι στους νεότερους το στρατιωτικό του δελτίο και τα φύλλα πορείας του πατέρα του, τα έγγραφα νοσηλείας, ό,τι αποδεικνύει τη συμμετοχή του στον ηρωικό αντιφασιστικό αγώνα.
Οι δύο βετεράνοι έγιναν το επίκεντρο της αναγνώρισης και του θαυμασμού των νεότερων αλλά και των παλαιότερων σε ηλικία, οι οποίοι δεν είχαν το “προνόμιο” να πολεμήσουν στο μέτωπο, αλλά συνέβαλαν στον αντιφασιστικό αγώνα, με σκληρή δουλειά, υποστηρίζοντας τα ένοπλα τμήματα του σοβιετικού στρατού, στα μετόπισθεν.
“Ήμουν χειριστής εκσκαφέων στη Γεωργία την περίοδο εκείνη. Δουλεύαμε σκληρά, μέρα και νύχτα, για να υποστηρίξουμε τους μαχόμενους. Ο μεγαλύτερος αδελφός μου έφυγε μια μέρα για τον πόλεμο και δεν γύρισε πίσω ποτέ”, λέει δακρυσμένος ο 79χρονος Αγαθάγγελος Αβράαμοφ.
Στο πλευρό του στέκεται ο 87χρονος Αλέξης Γραμματικόπουλος Σάβιτς, πολεμιστής του 2ου ουκρανικού τάγματος. Τραυματίστηκε πολλές φορές και αποστρατεύτηκε τιμητικά με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. “Πέφταμε, σηκωνόμασταν, ξαναπέφταμε και πάλι σηκωνόμασταν και συνεχίζαμε. Δεν μπορούσαμε να σταθούμε, δεν έπρεπε, ήταν ανάγκη να νικηθεί ο εχθρός”…