σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο ανακαλύπτουν ότι πάσχουν από την συγκεκριμένη νόσο, ενώ οι Μοριακοί Βιολόγοι προβλέπουν ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί κατά 50% ως το έτος 2020-20025, φθάνοντας αισίως, τα 15 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως.
Η διατροφή έχει ένα πρωταρχικό και καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη τόσο των καρδιακών παθήσεων, όσο και του καρκίνου, του διαβήτη και πολλών άλλων χρόνιων παθήσεων, αλλά και γενικά την προστασία και της προώθησης της υγείας.
Ο καρκίνος είναι σήμερα η δεύτερη αιτία θανάτου στο χώρο της υγείας, μετά την αποφρακτική αγγειοπάθεια. Σύμφωνα με στατιστικές μελέτες, ένα στα δύο άτομα θα αναπτύξουν κάποια στιγμή στη ζωή καρκίνωμα, ακόμη και εάν δεν πεθάνουν από αυτό. Οι άντρες κινδυνεύουν κυρίως, από καρκίνο πνεύμονα, προστάτη και παχέως εντέρου, ενώ οι γυναίκες από καρκίνο πνεύμονα, μαστού και παχέως εντέρου.
H πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου, εμφανίζεται σε ηλικίες άνω των 65 ετών. Στον καρκίνο, αναπτύσσεται ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός κυττάρων στο σημείο που δημιουργείται ο καρκίνος, φαινόμενο που εάν δεν κατασταλεί έχει ως συνέπεια τα ανώμαλα κύτταρα να κατακλύσουν σταδιακά μέσω της κυκλοφορίας του αίματος όλα τα ζωτικά όργανα του οργανισμού, τα οποία προοδευτικά εκπίπτουν λειτουργικά και καταστρέφονται, με αποτέλεσμα τον θάνατο. Στον ανώμαλο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του καρκίνου συμβάλλει ποικιλία παραγόντων, που περιλαμβάνουν, ανωμαλίες στο γενετικό υλικό που οδηγούν σε βλάβες του κυττάρου, ενεργοποίηση πρωτοογκονιδίων ή εξάλειψη ογκοκατασταλτικών γονιδίων, αδυναμία του αμυντικού συστήματος του οργανισμού να καταστρέψει τα ανώμαλα κύτταρα, φαινόμενα που με την σειρά τους οφείλονται σε σύνθετους παράγοντες, όπως έκθεση σε καρκινογόνα και ιούς, κληρονομικές προδιαθέσεις, χρήση καπνού, διατροφικές συνήθειες.
Η καρκινογένεση είναι ένα φαινόμενο που απαιτεί χρόνο για να πραγματοποιηθεί και συχνά ξεκινά από ένα μόνο κύτταρο, στο οποίο συσσωρεύονται σταδιακά, κάποιες αλλοιώσεις στο γενετικό του υλικό, με συνέπεια την δημιουργία μεταλλάξεων. Συχνά απαιτείται η συσσώρευση τουλάχιστον πέντε αθροιστικών μεταλλάξεων, για να δημιουργηθεί το κακόηθες κύτταρο.
Έτσι πολλές φορές, πριν την δημιουργία του καρκινικού κυττάρου, προηγούνται αλλοιώσεις που ανιχνεύονται με την μορφή τοπικού αδενώματος, δυσπλασίας, προκαρκινικής βλάβης, η θεραπεία των οποίων αποβαίνει σωτήρια σε πολλές περιπτώσεις. Το κακόηθες κύτταρο παρουσιάζει βλάβες, που το εφοδιάζουν με εξαιρετικές ικανότητες, την ικανότητα να πολλαπλασιάζεται χωρίς έλεγχο, την ικανότητα να πραγματοποιεί μεταστάσεις (να σπάει δηλαδή τις κυτταρικές μεμβράνες και να μεταναστεύει μέσω της μεσοκυττάριας ουσίας και εντός του αγγειακού δέντρου), αλλά και να δημιουργεί νέα αιμοφόρα αγγεία για να υποστηρίξει την αποικιοποίηση σε απομακρυσμένες θέσεις, σε βάρος των φυσιολογικών κυττάρων. Η καρκινογένεση είναι μια διαδικασία που συχνά γίνεται σιωπηλά, δηλαδή δεν έχει συμπτώματα επί μακρόν.
Για τα περισσότερα είδη καρκίνου, η αποτελεσματική θεραπεία έχει άμεση σχέση με το στάδιο της νόσου, τη στιγμή της διάγνωσης, ή την αντιμετώπιση της βλάβης του κυττάρου σε προκαρκινικό στάδιο. Υπάρχουν καρκίνοι, ωστόσο, στους οποίους οι μεταστάσεις και η κακοηθέστατη συμπεριφορά του κυττάρου γίνονται πρώιμα στην πορεία της καρκινογένεσης, φαινόμενα που παρατηρούνται πολλές φορές σε καρκινώματα του πνεύμονα και των ωοθηκών.
Ορισμένοι καρκίνοι είναι οικογενειακοί, οικογενείς, όπως αποκαλούνται ιατρικώς και χαρακτηρίζονται από την ύπαρξη γενετικής προδιάθεσης για την ευκολότερη εμφάνιση καρκινικών μεταλλάξεων. Οι οικογενειακοί καρκίνοι αναπτύσσονται συχνά σε νέα άτομα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο κληρονομικός καρκίνος του εντέρου, του μαστού, των ωοθηκών. Σήμερα με την πρόοδο της γενετικής, ορισμένα κληρονομικά γονίδια, που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη καρκίνου, έχουν ταυτοποιηθεί και ανιχνεύονται με ειδικές εξετάσεις σε άτομα υψηλού κινδύνου. Οι γενετικές δοκιμασίες που αποκαλύπτουν την κληρονομική προδιάθεση σε ασθενείς υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν συχνά την γενετική μελέτη του καρκινοπαθούς μέλους, αξιολογούνται 100% μόνο επί θετικού αποτελέσματος, (το αρνητικό δηλαδή αποτέλεσμα δεν κατοχυρώνει τα μέλη της μελετώμενης οικογένειας) και προϋποθέτουν ειδικό τεχνολογικό εξοπλισμό και εμπειρία.
Οι επιδημιολογικές έρευνες που έγιναν παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια μας προσφέρουν ισχυρά αποδεικτικά σε σχέση με την ευεργετική δράση της διατροφής, όταν αυτή ξεφύγει από τα θερμιδομετρικά πρότυπα πολλών ασχέτων επαγγελματιών θερμιδομετρητών και αφεθούν στα χέρια ειδικών, όπως οι Γιατροί, οι Διατροφολόγοι πανεπιστημίου και οι Βιολόγοι: Σε χώρες όπου ο πληθυσμός έχει μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά εποχής παρατηρείται μια σημαντικά χαμηλότερη συχνότητα καρκίνων και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Στην Ε.Ε. καταγράφονται κάθε χρόνο περισσότερα από 3 εκατομμύρια θάνατοι. Από αυτούς το 1,5 εκατομμύριο οφείλεται σε καρδιαγγειακές παθήσεις, 750 780.000 οφείλονται στον καρκίνο ενώ για 50 χιλιάδες υπεύθυνος είναι ο διαβήτης. Επιπρόσθετα ο αριθμός των ατόμων που ζουν στην Ευρώπη με προβλήματα η/και αναπηρίες που οφείλονται κατά κύριο λόγο σε χρόνιες ασθένειες, ανέρχεται στα πάνω από 82 εκατομμύρια. Οι ερευνητές-βιολόγοι πιστεύουν ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των προαναφερθέντων χρόνιων παθήσεων στις οποίες συγκαταλέγεται και ο καρκίνος, μπορούν να προληφθούν με αιχμή του δόρατος τη διατροφή. Τα φρούτα και λαχανικά περιέχουν πολλές εκατοντάδες ιχνοστοιχεία και μέταλλα τα οποία δρουν σε συνδιασμό με τις βιταμίνες και τις λοιπές θρεπτικές ουσίες που είναι βασικά συστατικά των φρούτων και λαχανικών για να προστατεύουν δραστικά τον ανθρώπινο οργανισμό. Πρόσφατες εργαστηριακές μελέτες, σε βιοχημικό και μοριακό επίπεδο, έχουν φέρει στην επιφάνεια άγνωστες πτυχές των ευεργετικών δράσεων των ιχνοστοιχείων που περιέχονται μέσα στα φρούτα και τα λαχανικά.
Ερευνητές από την Αγγλία & τη Γερμανία, απέδειξαν σε πειραματόζωα ότι η σουλφοραφάνη μαζί με το στοιχείο σελήνιο, έχουν 10 περίπου φορές ισχυρότερη δράση στη μάχη κατά του καρκίνου απ ότι το κάθε ένα εκ των δύο αυτών συστατικό που θα χορηγηθεί μόνο του. Η σουλφοραφάνη περιέχεται μέσα στο μπρόκολο, στα λαχανάκια των Βρυξελλών, στα λάχανα, στο κουνουπίδι, στο κάρδαμο και στις πράσινες, γενικά, σαλάτες. Το στοιχείο σελήνιο είναι συστατικό των ξηρών καρπών, και ειδικά του ηλιόσπορου, των πουλερικών, και ειδικά των αγρίων, των ψάριών γενικά, των αυγών, και των μανιταριών μανιτάριών. Ο συνδυασμός φαγητών που περιέχουν και τα δυο πιο πάνω στοιχεία, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά ευεργετικός όσον αφορά την πρόληψη του καρκίνου. Για παράδειγμα το ψάρι με μπρόκολο ή με λαχανάκια των Βρυξελλών ή το κοτόπουλο με κουνουπίδι και άγρια μανιτάρια θα μπορούσαν να προσφέρουν στον οργανισμό το συνδυασμό εκείνο, των θρεπτικών ουσιών που έχουν την ικανότητα να δρουν αποτρεπτικά στις χημικές αλλαγές σε κυτταρικό επίπεδο και τους πολυμορφισμούς σε επίπεδο DNA, που εν δυνάμει, θα μπορούσαν να υποβοηθήσουν στην ανάπτυξη καρκινικών όγκων πάσης φύσεως.
Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία με την πρόσφατη αυτή ανακάλυψη, είναι ότι οι ποσότητες του σεληνίου και σουλφοραφάνης που χρειάζονται για την ωφέλιμη, από κοινού δράση τους, είναι πάρα πολύ μικρές. Αυτό, βέβαια, ανοίγει νέους ορίζοντες και προοπτικές για τη μαγειρική. Έτσι, λοιπόν, θα μπορούσε να αναπτυχθεί μια νέα σειρά γευστικότατων φαγητών που τα περιερχόμενα τους θα βασίζονται σε συνδυασμούς τροφίμων που θα περιέχουν ιχνοστοιχεία, βιταμίνες και άλλες θρεπτικές ουσίες που θα δρουν προληπτικά κατά της εμφάνισης πολλών ασθενειών, ιδιαίτερα, όμως, για την πρόληψη του καρκίνου, αλλά και πολλών άλλων σοβαρών ασθενειών. Με τον τρόπο αυτό γεννιέται η «Ελληνική Προληπτική Μαγειρική» που σκοπό θα έχει την εξειδικευμένη και εξατομικευμένη μαγειρική, βάσει των εκάστοτε προβλημάτων υγείας που κάποιος μπορεί να αντιμετωπίσει κατά τη διάρκεια της ζωής του
Έχοντας ως δεδομένο ότι τουλάχιστον το 50-60% των καρκίνων μπορούν να προληφθούν με δράσεις που μπορούμε να αναλάβουμε οι ίδιοι! Ακολουθώντας τα παρακάτω 8 απλά βήματα βελτιώνετε τη δική σας υγεία όσο και της οικογένειάς σας μειώνοντας τον κίνδυνο όχι μόνο του καρκίνου αλλά και καρδιααγγειακών ασθενειών, αλλά και του ύπουλουδιαβήτη.
1. Τρώτε υγιεινά
Η υγιεινή διατροφή μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη, του μαστού, των πνευμόνων, του παχέος εντέρου, του ορθού, του στομάχου και του παγκρέατος.
2. Φυσική άσκηση τουλάχιστον 20-40 λεπτά κάθε μέρα
Η φυσική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου και ίσως του μαστού.
3. Προληπτικός έλεγχος:
Τα τέστ γονιδιακού προγνωστικού ελέγχου μπορούν να ανιχνεύσουν την γονιδιακή τάση για καρκίνο έγκαιρα, δηλ. πολύ πιο πριν εμφανιστεί Σε κάποιες περιπτώσεις ένας τέτοιος έλεγχος μπορεί ακόμα και να προλάβει την εκδήλωση του καρκίνου και να την ματαιώσει. Μιλήστε με τους ειδικούς Μοριακούς Βιολόγους για τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού, του καρκίνου του μαστού και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
4. Λιγότερο από ένα αλκοολούχο ποτό την ημέρα
Μειώνεται έτσι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου, του ορθού, του στόματος, του φάρυγγα και του οισοφάγου.
5. Διατηρείτε ένα σωστό σωματικό βάρος
‘Ετσι μειώνετε τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, του ορθού, της μήτρας και του μαστού.
6. Μην καπνίζετε
Η χρήση καπνού και ειδικά η πίσσα, αλλά και η αέρια φάση του τσιγάρου συνδέονται με τον καρκίνο των πνευμόνων, του φάρυγγα, του παγκρέατος, των νεφρών, της κύστης, του τραχήλου, του προστάτη, του παχέος εντέρου και του ορθού.
7. Προστατευτείτε από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
Μερικά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα συνδέονται με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του πρωκτού και του ήπατος.
8. Προστατευτείτε από τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου
Η ηλιακή ακτινοβολία συνδέεται άμεσα με την εκδήλωση καρκίνου του δέρματος, αλλά και οφθαλμικών μελανωμάτων