Ο ευρέως εξαπλωμένος ιός HPV είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος και μπορεί επίσης να προκαλέσει καρκίνο των γεννητικών οργάνων. Οι αλλαγές στη σεξουαλική συμπεριφορά έχουν ευνοήσει την εξάπλωση του συγκεκριμένου ιού και, κατά συνέπεια, των στοματικών καρκίνων.
Ερευνητές ανέλυσαν, σε βάθος 20ετίας, καρκινικούς ιστούς από δείγματα που πήραν από 271 ασθενείς με καρκίνους στο στόμα (στο πίσω μέρος της γλώσσας, στις αμυγδαλές, στο πάνω μέρος της στοματικής κοιλότητας), καθώς επίσης στο φάρυγγα και το λάρυγγα.
Διαπίστωσαν ότι, με το πέρασμα των χρόνων, η παρουσία του ιού HPV στα δείγματα του καρκινικού ιστού ήταν όλο και πιο συχνή. Με βάση αυτά τα πορίσματα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι στοματικοί καρκίνοι που οφείλονται στον ιό, πλήττουν πλέον περίπου 26 άτομα ανά ένα εκατομμύριο του πληθυσμού, έναντι μόνο οκτώ το 1988.
Η καθηγήτρια Τίνα Νταλιάνη του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης συμφώνησε ότι η αύξηση στους στοματικούς καρκίνους «οφείλεται σε μια επιδημία του ιού HPV». Όπως είπε, η αύξηση στη σεξουαλική δραστηριότητα σε πιο νεαρή ηλικία, καθώς και η εναλλαγή περισσότερων σεξουαλικών συντρόφων, παίζουν ρόλο στην εξάπλωση του ιού και των σχετικών καρκίνων.
Στη δεκαετία του ΄80 οι στοματικοί καρκίνοι που αποδίδονταν στον HPV, αποτελούσαν μόνο το 16% του συνόλου, ενώ σήμερα πια είναι πάνω από το 70%.
Το αισιόδοξο νέο είναι ότι όσοι έχουν καρκίνο που σχετίζεται με τον HPV, έχουν τελικά καλύτερη πρόγνωση για την εξέλιξη της νόσου, καθώς ο καρκίνος τους ανταποκρίνεται καλύτερα στην θεραπεία.
Υπάρχει ακόμα η πιθανότητα να αξιοποιηθεί σε αυτού του είδους τους καρκίνους ένα εμβόλιο, το οποίο χρησιμοποιείται κατά του καρκίνου των γεννητικών οργάνων, ο οποίος επίσης οφείλεται στον συγκεκριμένο ιό. Προς το παρόν πάντως, κανένα τέτοιο εμβόλιο δεν έχει εγκριθεί για την καταπολέμηση του στοματικού καρκίνου.