Kατά της αύξησης του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και της πρόσθετης φορολόγησης των εταιρειών (με στόχο την αποπληρωμή δανείων που έλαβε η Κομισιόν την περίοδο του κορονοϊού) για την περίοδο από το 2028 ως το 2034 τάσσεται ευθέως η κυβέρνηση της Γερμανίας.
Υπενθυμίζεται πως χθες (16.7.25) η ΕΕ ανακοίνωσε κοινοτικό προϋπολογισμό 2 τρισεκατομμύρια ευρώ, με βάση εισήγηση που έκανε χθες η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Το να υπάρξει ουσιαστική αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ είναι απαράδεκτο την ώρα που όλα τα κράτη μέλη καταβάλλουν αξιοσημείωτες προσπάθειες για να εξορθολογήσουν τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους», τόνισε χθες το βράδυ ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης σε λακωνική ανακοίνωσή του.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Για αυτόν τον λόγο, δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την πρόταση της Κομισιόν», σημείωσε ο ίδιος.
Η ανακοίνωση της γερμανικής καγκελαρίας
Aναλυτικά, η ανακοίνωση της γερμανικής καγκελαρίας έχει ως εξής:
«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει ιστορικές προκλήσεις στις οποίες το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο πρέπει να δώσει απάντηση. Πρέπει να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και να γίνουμε έτοιμοι για την άμυνα. Η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να ενεργεί σε παγκόσμιο επίπεδο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μια συνολική αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ είναι απαράδεκτη τη στιγμή που όλα τα κράτη μέλη καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για την εξυγίανση των εθνικών τους προϋπολογισμών. Ως εκ τούτου, δεν θα μπορέσουμε να αποδεχθούμε την πρόταση της Επιτροπής. Δεν υποστηρίζουμε επίσης την πρόσθετη φορολόγηση των εταιρειών που προτείνει η Επιτροπή της ΕΕ.
Πρέπει να διατηρήσουμε τη μεταρρυθμιστική προσέγγιση της Επιτροπής και την εστίαση του προϋπολογισμού στις νέες προτεραιότητες. Αυτή η πορεία είναι η σωστή για να καταστήσουμε την Ευρώπη ισχυρή για το μέλλον».
Τα βασικά σημεία της πρότασης της Κομισιόν
Η Κομισιόν θέλει να επικεντρώσει τον προϋπολογισμό πιο έντονα στις προτεραιότητες της ανταγωνιστικότητας και της άμυνας. Και για να επιτευχθεί αυτό, θα περικοπούν παραδοσιακά στοιχεία δαπανών, όπως η γεωργία και η περιφερειακή χρηματοδότηση.
«Επενδύουμε περισσότερο στην ικανότητά μας να αντιδρούμε και στην ανεξαρτησία μας», δήλωσε η von der Leyen. Πρόκειται για έναν «προϋπολογισμό για την πραγματικότητα του σήμερα και τις προκλήσεις του αύριο». Συνολικά, η Επιτροπή προτείνει προϋπολογισμό ύψους δύο τρισεκατομμυρίων ευρώ για την επταετία. Αυτό αντιστοιχεί στο 1,26% της ευρωπαϊκής οικονομικής παραγωγής, κάτι που αποτελεί αύξηση σε σχέση με τον τρέχοντα προϋπολογισμό (1,1%).
Ταυτόχρονα, η δομή του προϋπολογισμού πρόκειται να εξορθολογιστεί σημαντικά. Ο νέος προϋπολογισμός, σύμφωνα με την Handelsblatt, πρόκειται να αποτελείται από τέσσερις μόνο πυλώνες:
- Ο μεγαλύτερος πυλώνας ονομάζεται «Εθνικές και περιφερειακές συμπράξεις» και περιέχει 865 δισεκατομμύρια ευρώ.
- Το μεγαλύτερο ταμείο ονομάζεται «Εθνικές και Περιφερειακές Συμπράξεις» και περιέχει 865 δισ. ευρώ.
- Τα μεγαλύτερα επιμέρους στοιχεία μέχρι σήμερα, η γεωργία και η περιφερειακή χρηματοδότηση, καθώς και άλλες δαπάνες σε διάφορους τομείς πολιτικής θα συνδυαστούν σε αυτό το συλλογικό ταμείο.
- Το δεύτερο μεγαλύτερο ταμείο, το «Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας», προικισμένο με 410 δισεκατομμύρια ευρώ, αποτελεί τον στρατηγικό πυρήνα της μεταρρύθμισης του προϋπολογισμού: προορίζεται να ενισχύσει την οικονομική επιρροή της Ευρώπης στον παγκόσμιο ανταγωνισμό – και να δώσει στις Βρυξέλλες μεγαλύτερο έλεγχο επί των μελλοντικών βιομηχανικών επενδύσεων.
Για πρώτη φορά, η Επιτροπή επιθυμεί να διαχειριστεί χρηματοδότηση αυτού του μεγέθους ανεξάρτητα και να τη διοχετεύσει ειδικά σε βασικούς τομείς. Είναι η αρχή μιας πιο ενεργής ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής – και ένα μήνυμα προς τους γεωπολιτικούς ανταγωνιστές, όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ.
«Με αυτό το ταμείο, δίνουμε επιτέλους στην Ευρώπη τα μέσα για να εφαρμόσει στην πράξη την επαναβιομηχανοποίησή της», δήλωσε ο επίτροπος Βιομηχανίας Stéphane Séjourné στην Handelsblatt. «Πρόκειται για ένα πραγματικό ταμείο του Ντράγκι». Στην έκθεσή του, ο ειδικός εντεταλμένος της ΕΕ Μάριο Ντράγκι είχε συστήσει την επένδυση δισεκατομμυρίων σε βιομηχανίες του μέλλοντος.
Ωστόσο, ο Kornelius δήλωσε ότι η προσέγγιση της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση και η εστίαση του προϋπολογισμού στις νέες προτεραιότητες ήταν η σωστή. Η Ευρώπη πρέπει να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της και να καταστεί έτοιμη για την άμυνα.
Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Eelco Heinen δήλωσε επίσης ότι το αιτούμενο ποσό των δύο τρισεκατομμυρίων ευρώ είναι πολύ υψηλό. «Δεν πρέπει να εστιάζουμε πάντα στο πώς η ΕΕ μπορεί να δαπανήσει περισσότερα, αλλά στο πώς τα υπάρχοντα κονδύλια μπορούν να δαπανηθούν καλύτερα», τόνισε.
Προώθηση των ευρωπαϊκών βιομηχανικών περιοχών
Για να εφαρμοστεί η μεταρρύθμιση, τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να δώσουν τη συγκατάθεσή τους. Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να διαρκέσουν μέχρι το τέλος του 2027.
Το μεγαλύτερο μέρος του νέου ταμείου ανταγωνιστικότητας προορίζεται για τον τομέα της άμυνας και της ανθεκτικότητας. Μεταξύ άλλων, θα παρέχεται χρηματοδότηση για την ανάπτυξη σύγχρονων οπλικών συστημάτων, την επέκταση της αμυντικής και διαστημικής βιομηχανίας και για έργα στρατηγικών πρώτων υλών. Θα υποστηριχθούν επίσης ο πράσινος και ο ψηφιακός μετασχηματισμός καθώς και οι φαρμακευτικές καινοτομίες.
Μια καινοτομία που αξίζει να σημειωθεί είναι αυτό που οι Βρυξέλλες ονομάζουν «ευρωπαϊκή προτίμηση»: Οι επιδοτήσεις από το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας θα συνδέονται ρητά με τοποθεσίες εντός της Ευρώπης. Οι μη ευρωπαϊκοί πάροχοι θα αποκλείονται.
Η ΕΕ θέλει να εκδώσει νέα ομόλογα ύψους έως 150 δισ. ευρώ
Η Επιτροπή προτείνει επίσης την έκδοση ομολόγων ύψους έως 150 δισ. ευρώ στο επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο. Τα κεφάλαια αυτά πρόκειται να χορηγηθούν ως δάνεια στα κράτη – μέλη για να επιτρέψουν στοχευμένες επενδύσεις στην άμυνα, σε κρίσιμες τεχνολογίες ή σε ενεργειακές υποδομές. Από αυτό θα μπορούσαν να επωφεληθούν ιδίως οι χώρες με υψηλό κόστος χρηματοδότησης.
«Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα στηρίξει τα κράτη μέλη ώστε να μπορούν να επενδύσουν περισσότερο στους κοινούς ευρωπαϊκούς στόχους», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής von der Leyen.
Το υπόλοιπο του προϋπολογισμού κατανέμεται μεταξύ ενός κονδυλίου για την εξωτερική πολιτική και την αναπτυξιακή βοήθεια που ονομάζεται «Παγκόσμια Ευρώπη» (200 δισ. ευρώ) και άλλων δαπανών. Επιπλέον, υπάρχει ένα ειδικό ταμείο εκτός προϋπολογισμού συνολικού ύψους έως 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία.
Η απλουστευμένη δομή του προϋπολογισμού θα βοηθήσει την Επιτροπή να αντιδράσει πιο ευέλικτα σε απρόβλεπτα γεγονότα. Μέχρι τώρα, οι περισσότερες δαπάνες καθορίζονταν για επτά έτη εκ των προτέρων. Αυτό περιορίζει σημαντικά τα περιθώρια ελιγμών της Επιτροπής – ιδίως επειδή οποιεσδήποτε αλλαγές στον προϋπολογισμό είναι δυνατές μόνο με την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου των κρατών μελών.
Στο μέλλον, τα χρήματα από το ταμείο συλλογής θα διοχετεύονται στα κράτη μέλη μέσω 27 εθνικών σχεδίων. Παρόμοια με το Ταμείο Ανάκαμψης της Κορώνης, η Επιτροπή θέλει να συμφωνήσει ένα εθνικό σχέδιο με κάθε κυβέρνηση και να συνδέσει την εκταμίευση με μεταρρυθμίσεις. Η ιδέα είναι ότι τα εθνικά σχέδια μπορούν να προσαρμοστούν ταχύτερα στις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Η μεταρρύθμιση είναι επίσης αμφιλεγόμενη στην Κομισιόν
Οι χαμένοι της μεταρρύθμισης είναι οι περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των γερμανικών ομόσπονδων κρατιδίων, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Και τα δύο έχουν διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο στην κατανομή των κονδυλίων μέχρι σήμερα. Οι περιφερειακές κυβερνήσεις φοβούνται ότι στο μέλλον οι πρωτεύουσες θα αποφασίζουν όλο και περισσότερο για τη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ. Παρόλο που η φον ντερ Λάιεν συνεχίζει να τονίζει το δικαίωμα των περιφερειών να έχουν λόγο, υποβιβάζονται σε δευτερεύοντα ρόλο.
Ως εκ τούτου, η μεταρρύθμιση είναι επίσης αμφιλεγόμενη εντός της Επιτροπής. Την Τετάρτη, η φον ντερ Λάιεν αναγκάστηκε να αναβάλει αρκετές φορές την παρουσίαση του προϋπολογισμού, επειδή έπρεπε ακόμη να επιλύσει τα τελευταία σημεία διαφωνίας μεταξύ των Επιτρόπων.
Οι γεωργικοί φορείς έχουν επίσης ήδη κινητοποιηθεί. Οι πρώτοι αγρότες διαδήλωσαν στην πλατεία μπροστά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τετάρτη – αυτή τη φορά χωρίς τρακτέρ. «Η Ευρώπη δεν είναι από τη γη», φώναζαν, αναφερόμενοι στη σχεδιαζόμενη αύξηση της εξουσίας της Επιτροπής.
Η ευρωβουλευτής του SPD Μαρία Νόιχλ δήλωσε: «Οι προτάσεις της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού είναι κάτι το ιδιαίτερο». Πάνω απ’ όλα, ο έλεγχος από το Κοινοβούλιο θα έπεφτε στο περιθώριο. Με τη μετατόπιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στο νέο μεγα – ταμείο, το οποίο υπόκειται σε κοινούς κανόνες διαχείρισης, οι εθνικές κυβερνήσεις και η Επιτροπή θα αποκτήσουν σημαντικά μεγαλύτερη επιρροή στις προτεραιότητες των δαπανών. Αυτό θα αποδυνάμωνε τον κοινό χαρακτήρα της ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής.
Υπό την πίεση των κρατών – μελών και του γεωργικού τομέα, η Επιτροπή αποφάσισε τώρα να δεσμεύσει τα κονδύλια: Τουλάχιστον 300 δισεκατομμύρια ευρώ από το νέο ταμείο θα διατεθούν αποκλειστικά για τη γεωργική πολιτική, 218 δισεκατομμύρια ευρώ για τα περιφερειακά ταμεία συνοχής. Ωστόσο, αυτό θα σήμαινε μείωση σε σύγκριση με τον τρέχοντα προϋπολογισμό.
Ειδικότερα, οι επιδοτήσεις για τις μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις πρόκειται να περιοριστούν στο μέλλον – επί του παρόντος, το μεγαλύτερο 20% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων λαμβάνει περίπου το 80% του συνόλου των γεωργικών ενισχύσεων της ΕΕ. Η δέσμευση των κονδυλίων συνοχής έχει επίσης ως στόχο να διασφαλίσει ότι τα κονδύλια δεν θα ανακατανεμηθούν αλλού.
Νέα εταιρική εισφορά έως 750.000 ευρώ
Η πρόταση της Επιτροπής για νέους ίδιους πόρους, που δημοσιεύθηκε ταυτόχρονα, είναι εξίσου αμφιλεγόμενη. Η αρχή προτείνει μια σειρά νέων εισφορών για τη χρηματοδότηση των αυξανόμενων δαπανών της.
Για παράδειγμα, όλες οι εταιρείες με υποκατάστημα στην ΕΕ με καθαρό κύκλο εργασιών 100 εκατ. ευρώ και άνω θα καταβάλλουν στο μέλλον εισφορά για την εσωτερική αγορά.
Αυτός θα κλιμακώνεται ανάλογα με τον κύκλο εργασιών: Οι εταιρείες με καθαρό κύκλο εργασιών από 250 έως 500 εκατομμύρια ευρώ θα πρέπει να καταβάλλουν 250.000 ευρώ ετησίως. Εάν ο κύκλος εργασιών υπερβαίνει τα 500 εκατομμύρια ευρώ, θα οφείλονται 500.000 ευρώ. Από τα 750 εκατομμύρια ευρώ, η εισφορά αυξάνεται στο μέγιστο ποσό των 750.000 ευρώ.
Η Επιτροπή ζητά επίσης μερίδιο του φόρου επί των προϊόντων καπνού που εισπράττουν τα κράτη μέλη. Παρόμοια με την υφιστάμενη εισφορά για τα πλαστικά, η ΕΕ θέλει επίσης να εισαγάγει μια εισφορά για τα ηλεκτρονικά απόβλητα.
Οι νέοι ίδιοι πόροι πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του χρέους για τον κοροναϊό. Η Επιτροπή εκτιμά ότι τουλάχιστον 25 δισεκατομμύρια ευρώ θα συγκεντρώνονται για την εξυπηρέτηση του χρέους κάθε χρόνο από το 2028.
Ο ευρωβουλευτής του CSU Μάρκους Φέρμπερ δήλωσε ότι ο εταιρικός φόρος είναι «διαμετρικά αντίθετος με την ατζέντα της ίδιας της Επιτροπής για την ανταγωνιστικότητα».
Η πρόεδρος της Γερμανικής Ένωσης Αυτοκινητοβιομηχανίας (VDA), Hildegard Müller, δήλωσε ότι η φορολογική επιβάρυνση στην Ευρώπη είναι ήδη πολύ υψηλή. «Οποιαδήποτε αύξηση της φορολογίας ή η εισαγωγή πρόσθετων εισφορών αποκλείεται επομένως».
