Οι χρησμοί των Βρυξελλών για τις επιπτώσεις των δασμών στο εμπόριο της Ελλάδας
Μπορεί συχνά πυκνά σε αυτή την χώρα να ευαγγελιζόμαστε πως «αλλάζουμε» παραγωγικό μοντέλο και πως ενισχύουμε την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, εκμεταλλευόμενοι, μεταξύ άλλων, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά η Κομισιόν έχει μάλλον διαφορετική άποψη. Και αυτό διότι στις εαρινές προβλέψεις της περιλαμβάνει όχι και πολύ ενθαρρυντικές προβλέψεις για το ελληνικό εμπορικό έλλειμμα, οι οποίες, μάλιστα, γίνονται ακόμα πιο δυσοίωνες, έστω και οριακά, εξαιτίας των δασμών. Σύμφωνα με την έκθεση του ανώτατου εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ (του οποίου οι εν λόγω προβλέψεις έχουν τον χαρακτήρα… «Ευαγγελίου»), το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδας αναμένεται να διαμορφωθεί σε -15% του ΑΕΠ το 2025. Στην αντίστοιχη έκθεση του φθινοπώρου προέβλεπε πως το εμπορικό έλλειμμα θα διαμορφωνόταν σε -14,8% του ΑΕΠ φέτος. Αξίζει να σημειωθεί πως ακόμα και πριν την «αναβάθμιση» της πρόβλεψης λόγω του δασμολογικού πολέμου, και στις δύο πιθανότητες το εμπορικό έλλειμμα υπερβαίνει τον πενταετή μέσο όρο προηγούμενων περιόδων. Στην πενταετία 2011 – 2015 το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε κατά μέσο όρο σε -11,2% ενώ στην πενταετία 2016 – 2020 διαμορφώθηκε σε -11,6%. Εν ολίγοις, αντί να βελτιώνεται το εξωτερικό μας ισοζύγιο, επιδεινώνεται… Για να είμαστε δίκαιοι, ωστόσο, αυτή η επιδείνωση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο στην αναιμική ανάπτυξη των εξαγωγών αλλά και στην εκτόξευση των εισαγωγών, εξαιτίας των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από την εισροή των ευρωπαϊκών κεφαλαίων.
Τα κακά μαντάτα για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
Αλλά σε μια τελική ανάλυση, το παραπάνω δεν έχει καμία σημασία, καθώς οι δημοσιονομικοί «μπελάδες» δεν θα ρωτήσουν προτού κάνουν την εμφάνιση τους, αν η «τρύπα» στο εμπορικό ισοζύγιο οφείλεται στις εισαγωγές ή στις εξαγωγές, ούτε και οι αγορές, ούτε και οι οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι θυμούνται πολύ καλά (ίσως καλύτερα και από εμάς…) ποιοι παράγοντες οδήγησαν στα δίδυμα ελλείμματα και στην χρεοκοπία… Τελικά, αυτό το οποίο μετράει είναι το πώς διαμορφώνεται το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της ελληνικής οικονομίας. Και, βάσει της έκθεσης της Κομισιόν, δεν διαμορφώνεται καθόλου καλά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του φθινοπώρου, το 2024 το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ανήλθε σε -16,9 δισ. ευρώ, ενώ η πρόβλεψη για το 2025 και το 2026 ανερχόταν σε -18,8 δισ. ευρώ και -18,8 δισ. ευρώ, αντίστοιχα. Ωστόσο, η νέα εκτίμηση αναβαθμίζει το έλλειμμα του 2024 στο -19,7 δισ. ευρώ (σχεδόν παραπάνω 3 μονάδες απ’ ότι γνωρίζαμε έως σήμερα), ενώ η πρόβλεψη για το 2025 και το 2026 διαμορφώνεται σε -20,6 δισ. ευρώ και -20,9 δισ. ευρώ… Δηλαδή, αυξάνεται και θα συνεχίσει να αυξάνεται. Καλοί οι αναπτυξιακοί ρυθμοί αλλά μήπως πρέπει να δούμε και κάποια άλλα μεγέθη τα οποία πραγματικά «καίνε»;
Δεύτερο μεγάλο μπλακ αουτ μέσα σε ένα μήνα στην Ευρώπη
Και σαν μην έφταναν τα «σύννεφα» στην οικονομική πορεία της χώρας μας, αυξάνονται οι κίνδυνοι για ενεργειακά μπλακ άουτ. Μετά τη μεγάλη διακοπή ρεύματος που έπληξε την Ισπανία και την Πορτογαλία στα τέλη Απριλίου, νέο περιστατικό συνέβη την Κυριακή στην περιοχή μας, βυθίζοντας στο σκοτάδι μεγάλο μέρος της Β. Μακεδονίας και περιοχές της Σερβίας. Παρόλο που ήταν μικρότερο σε έκταση, το νέο μπλακ άουτ έρχεται να αποτελέσει ακόμη ένα «καμπανάκι» για την κατάσταση των δικτύων ηλεκτρισμού και την ανάγκη καλύτερης διαχείρισης της υψηλής παραγωγής από φωτοβολταϊκά σε περιόδους χαμηλής ζήτησης. Οι αρχές μπόρεσαν να επαναφέρουν το ρεύμα γρήγορα την Κυριακή, όμως η ανησυχία παραμένει για το αν θα ενταθούν τα φαινόμενα αυτά τα επόμενα χρόνια.
Το «λαθάκι» των 295 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου
Μένοντας στο ενεργειακό πεδίο, η στήλη έχει να επισημαίνει πως ισχύει (φυσικά) το ρητό που λέει πως… συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες…. Ωστόσο στην περίπτωση του Διεθνούς Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), δεν λες και… μικρό λαθάκι αν πρόκειται για 295 εκατομμύρια βαρελιών πετρελαίου. Βλέπετε, ο οργανισμός δημοσιεύει τακτικά τις εκτιμήσεις του για το πόσα είναι τα αποθηκευμένα βαρέλια παγκοσμίως. Πριν λίγες ημέρες αναθεώρησε αιφνιδιαστικά τα νούμερα για τα τρία προηγούμενα έτη. Έτσι, η ποσότητα επανακαθορίστηκε από μια άνοδο 220 εκατ. βαρελιών σε πτώση 75 εκατ. βαρελιών. Θα πει κανείς και τί έγινε, αφού η αναπροσαρμογή αφορά περασμένα χρόνια. Έγινε και παρα έγινε είναι η απάντηση, ειδικά αν είσαστε έμπορος που έχασε χρήματα εκείνη την περίοδο επειδή έβλεπε κάτι στην αγορά και ο ΙΕΑ τον έβγαλε τελικά λάθος ενώ ήταν σωστός.
Γιατί το σήριαλ με την Viva Wallet μπορεί να τελειώσει εντός του Ιουλίου
Tην ίδια ώρα, η στήλη πληροφορείται ότι προς τα τέλη Ιουλίου αναμένεται η απόφαση του βρετανικού δικαστηρίου για την ανταγωγή που έχει καταθέσει η WRL του Χάρη Καρώνη κατά της J.P. Morgan στο πλαίσιο της διαμάχης των δύο πλευρών για την τύχη της Viva Wallet. Στην Ελλάδα υπάρχουν σε εξέλιξη αγωγές της J.P. Morgan αλλά το βρετανικό δικαστήριο μπορεί να ανοίξει το δρόμο για σοβαρές εξελίξεις. Αν δηλαδή γίνει δεκτό πως η J.P. Morgan άσκησε το δικαίωμα προσφοράς για την απόκτηση του συνόλου των μετοχών της Viva Wallet, από το 48,5% που έχει σήμερα, τότε WRL, που διατηρεί το 51,5%, μπορεί να καταθέσει αυτή προσφορά για το μειοψηφικό μερίδιο και οι Αμερικανοί να είναι αναγκασμένοι να τη δεχθούν. Τώρα είναι που αρχίζουν να μπαίνουν στο κάδρο οι δύσκολοι αριθμοί. Με ποια αποτίμηση θα καταθέσει προσφορά για το σύνολο των μετοχών η πλευρά Καρώνη – Αντύπα; Θα βρουν έγκαιρα επενδυτές που θα βάλουν πλάτη για να πάρουν πίσω το ποσοστό από την J.P. Morgan; Μήπως η J.P. Morgan πωλήσει σε τρίτο το μέριδιό της αν έχει αυτή τη δυνατότητα; Τέλος Ιουλίου θα ξέρουμε.
Η νέα σιδηροδρομική γραμμή Θριάσιο – Σφίγγα
Στον χάρτη που μοίρασαν χθες από το Μέγαρο Μαξίμου, μετά τη συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής, περιλαμβάνονταν τρία σιδηροδρομικά έργα που αφορούν σε κατασκευή νέων τμημάτων και όχι σε αναβάθμιση υφισταμένων. Είναι το τμήμα Ροδοδάφνη – Ριο του άξονα Αθηνών – Πατρών, η σύνδεση του 6ου προβλήτα του ΟΛΘ με το σιδηροδρομικό δίκτυο και, το πιο ενδιαφέρον, ο νέος σιδηροδρομικός άξονας που θα συνδέει το Θριάσιο Πεδίο με την Σφίγγα Βοιωτίας. Με τον τελευταίο άξονα το εμπορευματικό κέντρο που θα κατασκευαστεί (κάποια στιγμή…) στο Θριάσιο θα μπορεί να μεταφέρει με μεγαλύτερη ταχύτητα φορτία προς τη Βόρεια Ελλάδα ή την Ευρώπη αφού μειώνεται σημαντικά η απόσταση με την Θεσσαλονίκη. Προς το παρόν δε γνωρίζουμε περισσότερα για το σχεδιασμό του υπουργείου και πότε θα προκηρυχθεί το έργο.
Καλό… 2027 για νέες επενδύσεις στη Γερμανία
Ενώ προχωράνε αργά οι προδιαγεγραμμένες επενδύσεις στην Ελλάδα, απορία γεννά το τι θα γίνει με εκείνες που δεν είναι ακόμα σχεδιασμένες. Ο λόγος για τις επενδύσεις στην άμυνα. Χθες (19.5.2025) το Bloomberg αποκάλυψε πως δόθηκε ένα προκαταρκτικό πράσινο φως από την ΕΕ για την υλοποίηση της πρότασης της Λευκής Βίβλου της Κομισιόν περί ενός κοινού αμυντικού ταμείου 150 δισ. ευρώ για επανεξοπλισμό της Ευρώπης. Ωστόσο, επίσης, χθες υπήρξε άλλο ένα δημοσίευμα που κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικό ήταν για τις επενδύσεις στην ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας, τη Γερμανία. Ο λόγος για την ανάρτηση της Handelsblatt, σύμφωνα με την οποία οι πρώτες οδηγίες που δίδουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του νέου ομοσπονδιακού υπουργού Οικονομικών, Λαρς Κλίνγκμπέϊλ προβλέπουν για το 2026 χρηματοδότηση αποκλειστικά και μόνο των τρεχόντων έργων και όχι νέων! Μάλιστα, ο νέος προϋπολογισμός θα εγκριθεί το… φθινόπωρο. Και αυτό σε μία χώρα, στην οποία προ 2 μηνών πέρασε συνταγματική μεταρρύθμιση για απεριόριστες νέες δαπάνες για την άμυνα και ειδικό επενδυτικό ταμείο 500 δισ. ευρώ. Τι σημαίνουν πρακτικά οι οδηγίες του γερμανικού ΥΠΟΙΚ; Πως τα νέα έργα θα εγκριθούν στον προϋπολογισμό του 2026 και, συνεπώς, θα τρέξουν το 2027. Η στήλη, παρακολουθώντας τις αναλύσεις στο Βερολίνο, είχε επανειλλημένως προειδοποιήσει για το παραπάνω ενδεχόμενο. Και απορεί: Αν αυτοί οι ρυθμοί ισχύσουν για τη γερμανική οικονομία και το γερμανικό κράτος, τι να περιμένουν στην Ελλάδα;
Δημογραφικό: Στα σκαριά νέα μέτρα, αλλά με τα προηγούμενα – τι έγινε;
Και ενώ οι ενδείξεις για τις μελλοντικές επενδύσεις στην Ευρώπη και στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές, έχει ανοίξει και πάλι η δημόσια συζήτηση για την προτεραιότητα του δημογραφικού (καθώς πέραν από επενδύσεις, λείπει και… ανθρώπινο δυναμικό για να εργαστεί σε αυτές), ενώ κλιμακώνονται τελευταία οι διαρροές για νέο πακέτο στήριξης των οικογενειών. Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση ετοιμάζει σχετικά μόνιμα μέτρα από το 2019 έως και σήμερα. Από αυτήν την άποψη, χρήσιμο θα ήταν να γίνει και ένας απολογισμός των μέτρων αυτών, από την άποψη των γάμων και γεννήσεων. Η στήλη προσέφυγε στην πιο πρόσφατη μέτρηση της ΕΛΣΤΑΤ και απογοητεύτηκε βλέποντας την πορεία των γάμων και των γεννήσεων: Από τους 47.137 γάμους το 2019 πέσαμε στους μόλις 40.351 το 2023. Οι γεννήσεις έπεσαν από τις 83.756 το 2019 στις 71.455. Θα πει κανείς: Αν η κυβέρνηση δεν έπαιρνε τα μέτρα που πήρε, θα ήταν χειρότερα τα πράγματα. Ναι, σίγουρα. Πάντως, δεν ανέκαμψε η αρνητική πορεία. Κάποιοι οικονομολόγοι κοντά στην κυβέρνηση, λένε στη στήλη πως χρειάζονται ριζικά μέτρα για τη στήριξη των οικογενειών, κοινώς πολύ υψηλά επιδόματα, αλλά αναγνωρίζουν πως κάτι τέτοιο δεν είναι δημοσιονομικά ανεκτό….
