Όπως έχουμε αναφέρει από την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση – θέλοντας και μη – καλείται να λάβει αποφάσεις για το νέο κύκλο διαχείρισης της υπόθεσης των Τεμπών, με την «τύχη» του πρώην υπουργού Κώστα Καραμανλή να αποτελεί σημείο αναφοράς. Όμως, δεν είναι μόνο ο πρώην υπουργός που κάθεται σε αναμμένα κάρβουνα.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και οι νέες κλήσεις για τα Τέμπη
Δικαίως ανησυχούν στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ, αλλά και των εμπλεκόμενων εταιρειών, για την τροπή που έχει πάρει η υπόθεση διερεύνησης της περίφημης σύμβασης 717 από την ευρωπαία εισαγγελέα Πόπη Παπανδρέου, που πρόσφατα τους έστειλε κλήσεις ώστε να απολογηθούν για πρόσθετες κατηγορίες. Με τη θολούρα που έχει προκληθεί την τελευταία διετία γύρω από την τραγωδία των Τεμπών, με την πίεση που δέχεται η κυβέρνηση και γενικότερα το πολιτικό σύστημα ώστε να «δικαστούν οι υπεύθυνοι», κανείς δεν μπορεί να προδικάσει την τύχη που θα έχουν οι εμπλεκόμενοι με τη σύμβαση 717 για τη σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση του σιδηροδρομικού δικτύου. Το γεγονός πως η συγκεκριμένη σύμβαση αποτελεί και έναν καθρέπτη για τον τρόπο υλοποίησης των σιδηροδρομικών έργων στη χώρα μας (που δήθεν ανακάλυψαν με καθυστέρηση οι κοινοτικές υπηρεσίες και εισαγγελικές αρχές) έχει και αυτό τη βαρύτητά του. Και ποιος ασχολείται με το γεγονός πως μόλις το 14% του σιδηροδρομικού δικτύου στην Ευρώπη έχει εγκατεστημένο το περίφημα ETCS (μεταξύ άλλων, φρενάρει αυτόματα τα τρένα όταν διαπιστωθεί πως κινούνται προς μετωπική σύγκρουση), που θα λειτουργούσε με την ολοκλήρωση της σύμβασης 717, αλλά τα τρένα κυκλοφορούν με συγκεκριμένα πρωτόκολλα και διαδικασίες. Λεπτομέρειες, σε μια περίοδο που αναζητούνται τρόποι να αποσυμπιεστεί η χύτρα που βράζει με αφορμή τα Τέμπη.
Αντιμέτωπος με σοβαρές προκλήσεις ο Οδυσσέας Αθανασίου
Το εγχείρημα του Ελληνικού αποτελεί αναμφίβολα μία τεράστια πρόκληση. Το μέγεθος και η πολυπλοκότητα του έργου δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό. Κι αυτό το ξέρει καλύτερα από όλους ο Διευθύνων Σύμβουλος της Lamda, Οδυσσέας Αθανασίου. Το έμπειρο στέλεχος καλείται αυτή την περίοδο να διαχειριστεί μία σειρά από μέτωπα που έχουν ανοίξει. Ενδεικτικά, ήδη καταγράφονται σημαντικές καθυστερήσεις σε διάφορα επιμέρους έργα της επένδυσης, όπως και στα συνοδά έργα υποδομής, με τον κίνδυνο του κυκλοφοριακού χάους στην περιοχή να ελλοχεύει αν δεν υλοποιηθούν εγκαίρως οι απαραίτητες παρεμβάσεις. Την ίδια στιγμή, ρήτρες αναμένεται να ενεργοποιηθούν υπέρ των αγοραστών πολυτελών κατοικιών, σε συγκροτήματα που έχουν μείνει πίσω σε σχέση με τα δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα, ενώ οι δικαστικές περιπέτειες στο μέτωπο του ΝΟΚ αποτελούν ένα επιπλέον πρόβλημα για άλλα έργα που έχουν σχεδιαστεί με βάση τα άκυρα πλέον μπόνους του ΝΟΚ. Επίσης, εντύπωση έχουν προκαλέσει οι αποχωρήσεις τόσο τεχνικών εταιρειών από έργα που υλοποιούνται στο πλαίσιο της επένδυσης, όσο και στελεχών της Lamda. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθε κι η κόντρα των Δημάρχων Ελληνικού από την μία κι Αλίμου και Γλυφάδας από την άλλη, με τους τελευταίους να έχουν επιδοθεί σε ένα μάλλον εκβιαστικού χαρακτήρα μπαράζ δηλώσεων και προσφυγών, με στόχο να πιέσουν τόσο την κυβέρνηση όσο και τους επενδυτές να αυξήσουν τα οφέλη για τους Δήμους τους, επικαλούμενοι την εγγύτητά τους με το έργο, το οποίο υλοποιείται στα όρια του Δήμου Ελληνικού.
Οι αλλαγές που έρχονται στο ΝΟΚ
Μια κι αναφερθήκαμε στο ΝΟΚ, ας δούμε και τις πρωτοβουλίες που παίρνει η κυβέρνηση προκειμένου να αντιμετωπίσει το μείζον αυτό ζήτημα που έχει οδηγήσει σε πάγωμα σειρά κτηριακών έργων. Η τροπολογία για την αναθεώρηση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) κατατίθεται στις 12 Μαΐου, σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να απαντήσει στις ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ, που έχουν θέσει εν αμφιβόλω περίπου 14.000 οικοδομές. Η ρύθμιση διατηρεί το μπόνους δόμησης για όσους έκαναν έναρξη εργασιών έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024, ενώ προβλέπει επιστροφή εισφορών για μη υλοποιημένες άδειες και εισάγει περιβαλλοντικό τέλος για τα επιπλέον τετραγωνικά. Οι νέες άδειες, πλέον, θα εκδίδονται χωρίς μπόνους δόμησης, τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση των πολεοδομικών σχεδίων.
Την ίδια ώρα, όπως έχουμε αναφέρει, κατασκευαστές και εργολάβοι απειλούν με μαζικές προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, διεκδικώντας αποζημιώσεις για τις ζημιές που υπέστησαν, αν το ΥΠΕΝ δεν προχωρήσει εγκαίρως στη νομοθετική ρύθμιση. Η σχετική προθεσμία λήγει στα τέλη Ιουνίου, και σε περίπτωση αδράνειας, οι αποφάσεις του ΣτΕ καθίστανται οριστικές και αμετάκλητες.
Γιατί ετοιμάζει νέες εξαγορές ο Όμιλος Aktor
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Όμιλος Aktor ετοιμάζεται να προχωρήσει και σε νέες εξαγορές πριν καν ολοκληρώσει αυτές που έχει ήδη ανακοινώσει (π.χ. πακέτο ακινήτων από την Prodea, ΑΚΤΩΡ Πααραχωρήσεις κλπ.). Αυτές κατά πάσα πιθανότητα θα αφορούν τον τομέα των ΣΔΙΤ/Παραχωρήσεων κι ενδεχομένως την αύξηση του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ, όπου προς το παρόν ο Όμιλος έχει αποκτήσει κυρίως άδειες και λιγότερο έργα σε λειτουργία (που θα απέφεραν άμεσα έσοδα), ενώ θυμίζουμε ότι είχε προχωρήσει σε πώληση αδειών του στη ΔΕΗ πριν τις εξαγορές, όταν η τότε Ιντρακάτ συγκέντρωνε ρευστότητα για να ολοκληρώσει το deal απόκτησης της ΑΚΤΩΡ.
Ποια είναι, λοιπόν, η σκοπιμότητα αυτών των εξαγορών για τις οποίες δαπανούνται εκατοντάδες εκατ. ευρώ, με συσσώρευση πολύ μεγάλου δανεισμού, με αντίβαρο τις προσδοκίες για μελλοντικές αποδόσεις; Η διοίκηση Εξάρχου έχει αναδείξει τον στρατηγικό της στόχο να διαφοροποιήσει το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου και να ενισχύσει τις μη κατασκευαστικές δραστηριότητες (παραχωρήσεις και ακίνητα κυρίως), προκειμένου να ενισχύσει τα μεγέθη του Ομίλου με επαναλαμβανόμενα έσοδα. Στα αποτελέσματα του 2024 κρύβεται η σκοπιμότητα αυτής της στρατηγικής επιλογής. Η καθαρή κερδοφορία του Ομίλου AKTOR το 2024 ήταν μόλις 3,68 εκατ. ευρώ, ενώ ο τομέας της κατασκευής παρέμεινε ζημιογόνος, καταγράφοντας ζημίες άνω των 9,1 εκατ. ευρώ.
H εμπειρία της Εγνατίας Οδού και η σύμβαση παραχώρησης του ΒΟΑΚ
Στις 29 Μαρτίου 2024, δηλαδή πριν από 13 μήνες, υπεγράφη η σύμβαση παραχώρησης της Εγνατίας Οδού. Όμως μέχρι στιγμής, και ενώ εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες δεν έχει προχωρήσει σχεδόν κανένα έργο βαριάς συντήρησης και ο οδικός άξονας των 700 χιλιομέτρων διαλύεται, οι υπηρεσίες της Εγνατία Οδός ΑΕ καθυστερούν. Δεν προχωρούν τα απαραίτητα προαπαιτούμενα, όπως η πιστοποίηση των σηράγγων του οδικού άξονα με βάση τις νέες κοινοτικές απαιτήσεις, ώστε να ενεργοποιηθεί η σύμβαση παραχώρησης και να εγκατασταθεί η νέος παραχωρησιούχος του οδικού άξονα, η κοινοπραξία της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τη γαλλική Egis Projects. Γι’ αυτό αρκετοί ανησυχούν μήπως επαναληφθεί το ίδιο σκηνικό με τη σύμβαση παραχώρησης του κεντρικού τμήματος (Κίσσαμος – Χανιά – Ηράκλειο) του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) που θα υπογραφεί αυτή την εβδομάδα. Μήπως και σε αυτή την περίπτωση ο παραχωρησιούχος χρειαστεί να περιμένει μήνες ή και χρόνια μέχρι να εγκατασταθεί επειδή πάλι θα ξεχάσουμε να ολοκληρώσουμε εγκαίρως τα προαπαιτούμενα ή θα υπάρξουν προσφυγές (νέες ή παλαιές) που θα προκαλέσουν μεγάλες καθυστερήσεις.
Ευρωπαϊκό σχέδιο για λαϊκές αγορές σε μορφή super markets
Ένα από τα βασικά μέτωπα που θέλει η να τρέξει η ΕΕ είναι η υπεράσπιση της αγροτικής παραγωγής και ταυτόχρονα της διατροφικής επάρκειας η οποία απειλείται από την κλιματική κρίση. Ο αγώνας αυτός έχει δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος είναι η ελεύθερη οικονομική ζώνη μεταξύ Mercosur και ΕΕ, στην οποία αντιδρά σφόδρα η Γαλλία και την οποία θέλει διακαώς η Γερμανία και η Ισπανία. Το δεύτερο σκέλος, όπως πληροφορείται η στήλη, είναι η επέκταση των λαϊκών αγορών φρέσκων αγροτικών προϊόντων εκτός super markets, έτσι ώστε να έχουν μεγαλύτερο κέρδος οι παραγωγοί – έμποροι αυτών των προϊόντων και έτσι να υπάρχουν περισσότερα κίνητρα για την παραμονή τους στο γεωργικό τομέα. Πώς θα γίνει αυτή η «επέκταση»; Μέσω σταθερών σημείων πώλησης παραγωγών αγροτικών προϊόντων συνεχούς λειτουργίας. Κάτι σαν αυτοδιαχειριζόμενα Super Markets αγροτικών προϊόντων.
Φοροδιαφυγή ή έλλειμμα βιωσιμότητας των ελληνικών επιχειρήσεων;
Εντύπωση προκαλούν τα στοιχεία που δημοσίευσε η ΑΑΔΕ σχετικά με την φορολογία εισοδήματος των επιχειρήσεων το 2024. Σύμφωνα με αυτά, μόλις το 40% των ελληνικών εταιρειών κατέγραψε κέρδη, ενώ όλες οι υπόλοιπες ήταν ή ζημιογόνες ή χωρίς καθόλου κέρδη. H αντανακλαστική σκέψη που έρχεται στο μυαλό της στήλης είναι πως είναι άλλο ένα δείγμα της φοροδιαφυγής η οποία συνεχίζει να υπάρχει στη χώρα, παρά τα βήματα προόδου που έχουν συντελεστεί με τις νέες ψηφιακές διαδικασίες της ΑΑΔΕ. Και πάλι, το ποσοστό των ζημιογόνων ή χωρίς κέρδη εταιρειών είναι τεράστιο και ελέγχεται αν το σύνολο όλων αυτών φοροδιαφεύγουν. Στην αντίθετη περίπτωση έχουμε μια εικόνα άκρως διαφορετική από αυτή που καταγράφεται στους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, δεδομένων και των ευκαιριών που γεννούν οι «ωκεανοί» ευρωπαϊκών κονδυλίων που πέφτουν στη χώρα. Το ερώτημα είναι: Φτάνει αυτή η ανάπτυξη σε όλους ή η πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων, που είναι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες, κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας; Μια σκέψη που οπωσδήποτε γεννά ανησυχία για την βιωσιμότητα και τις πραγματικές δυνατότητες ανάπτυξης του επιχειρείν στην Ελλάδα, που συνδέεται σε ένα μεγάλο βαθμό με την ευκολία πρόσβασης στην χρηματοδότηση.
Την αξία των νέων, πορτοκαλί τιμολογίων ρεύματος φανέρωσε η Πρωτομαγιά
Η Πρωτομαγιά ήταν ένα πολύ καλό παράδειγμα για τη σημασία των πορτοκαλί τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, τα οποία σύντομα θα κάνουν την εμφάνισή τους στην ελληνική αγορά. Όποιος θα έχει έξυπνο μετρητή και θα προτιμήσει τα συγκεκριμένα δυναμικά τιμολόγια, θα μπορεί να καταναλώνει ρεύμα φθηνά τα μεσημέρια και να εξοικονομεί έτσι χρήματα τις ακριβές ώρες του απογεύματος. Eνδεικτικά, την Πρωτομαγιά το μεσημέρι για αρκετές ώρες οι προμηθευτές θα… πλήρωναν τους καταναλωτές να κάψουν ρεύμα, διότι οι τιμές είχαν φτάσει σε σημείο να είναι αρνητικές και μάλιστα με -50 ευρώ τη μεγαβατώρα στη χονδρική. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ο καταναλωτής θα λάμβανε μήνυμα στο κινητό ότι π.χ. από τις 12:00 ως τις 17:00, θα λάβει “Χ” αποζημίωση για την κατανάλωσή του, αντί να πληρώσει. Έτσι, αντιλαμβάνεται κανείς το πιθανό όφελος, ιδίως όταν μιλάμε για μεγάλες καταναλώσεις, όπως των επιχειρήσεων.
Πού θα ήταν το πετρέλαιο σήμερα δίχως τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν;
Η μείωση της τιμής του αργού πετρελαίου την περασμένη εβδομάδα υπήρξε ραγδαία, καθώς το Brent έπεσε εκ νέου κοντά στα 60 δολάρια/βαρέλι. Μάλιστα, η πτώση ενδέχεται να έχει συνέχεια, καθώς ο ΟΠΕΚ ανακοίνωσε ότι αυξάνει τα περιθώρια παραγωγής για οκτώ μέλη του.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο έντονης γεωπολιτικής αστάθειας στη Μέση Ανατολή. Μόλις τις περασμένες ημέρες οι Χούθι κατάφεραν να πλήξουν με πύραυλο το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν του Ισραήλ, ενώ οι Αμερικανοί παραδέχτηκαν ότι ένα αεροσκάφος F-18 έπεσε από το κατάστρωμα του αεροπλανοφόρου Χάρι Τρούμαν, όταν το πλοίο αναγκάστηκε να κάνει απότομο ελιγμό για να αποφύγει επίθεση των Χούθι. Οι Ισραηλινοί με τη σειρά τους έπληξαν μεγάλο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής στο Ιράν, τη στιγμή που οι συνομιλίες σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης δεν έχουν αποφέρει κάποιο αποτέλεσμα. Εν ολίγοις, η αγορά του πετρελαίου έχει αναισθητοποιηθεί απέναντι στις γεωπολιτικές εξελίξεις σε σχέση με περασμένα χρόνια. Πάντως, αυτό έχει τα όριά του εκατέρωθεν. Αν συμβεί νέα κλιμάκωση, τότε θα δούμε σίγουρα αυξημένες τιμές. Στον αντίποδα, αν υπογραφεί τελικά μια συμφωνία για τα πυρηνικά εν μέσω της σημερινής εικόνας στην παγκόσμια οικονομία, τότε η τιμή του αργού πραγματικά μπορεί να καταρρεύσει.
Η Qualco για τη διαχείριση των χρεών του ΕΦΚΑ
Στο στόχαστρο της Qualco βρίσκεται ο διαγωνισμός μέσω του οποίου θα ανατεθεί η διαχείριση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών. Υπενθυμίζεται πως η δυνατότητα ανάληψης του προαναφερθέντος έργου από ιδιώτες βασίζεται σε διάταξη που πέρασε η κυβέρνηση τον περασμένο μήνα με στόχο την αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικά χρέη. Η ίδια διάταξη προβλέπει επίσης πως η εταιρεία αυτή θα αναλάβει τη σύνταξη ενός μητρώου οφειλετών, τον σχεδιασμό και την εκτέλεση δράσεων για την επίτευξη των σκοπών του ΚΕΑΟ. Η στήλη πληροφορείται επίσης πως ανάλογο με τον ΕΦΚΑ μοντέλο – δηλαδή ανάθεσης σε ιδιώτη του ξεκαθαρίσματος του χαρτοφυλακίου των οφειλετών – εξετάζεται και για την ΑΑΔΕ.
Προς συγχώνευση ΑΕΔΑΚ – ΑΟ και ΕΔΕΚΤ – ΑΕΠΕΥ
Μένοντας στο χώρο των ασφαλιστικών ταμείων, η στήλη πληροφορείται πως επίκεινται ενδιαφέρουσες εξελίξεις στο πεδίο της αξιοποίησης της κινητής περιουσίας της. Συγκεκριμένα, αναμένεται συγχώνευση της ΑΕΔΑΚ – Ασφαλιστικών Οργανισμών και της ΕΔΕΚΤ – ΑΕΠΕΥ. Ζητούμενο από αυτή τη συγχώνευση είναι το εξής: Να διευρυνθεί ο σκοπός, αλλά και το αντικείμενο εργασιών της νέας εταιρείας. Επίσης, αναμένεται να δημιουργηθούν νέα αμοιβαία κεφάλαια ή εταιρείες κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών με άδεια Ανώνυμης Εταιρίας Διαχείρισης Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων. Ποια θα είναι η δύναμη (επενδυτικής) πυρός για επενδύσεις; Γύρω στα 3 δις. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 15% των αποθεματικών των ταμείων.
