Στα χθεσινά (5.11.2025) αλλά και σημερινά δημοσιεύματα των εγχώριων ΜΜΕ, ειδικά στα οικονομικά, δικαιολογημένα κυριαρχεί ένα μείζον γεγονός στον ενεργειακό χώρο. Όπως «διαβάζουμε» η ExxonMobil, η Energean και η HelleniQ υπέγραψαν συμφωνία συμμετοχής (Farm-In Agreement) για το Block 2, στο ΒΔ Ιόνιο Πέλαγος, περίπου 30 χιλιόμετρα δυτικά της Κέρκυρας και στα όρια ακριβώς με την ΑΟΖ της Ιταλίας.
Η συμφωνία προβλέπει ότι η ExxonMobil αποκτά το 60% της παραχώρησης, η Energean Hellas διατηρεί το 30% και η HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα το 10%. Η Energean, όπως προβλέπει η συμφωνία θα παραμείνει Διαχειριστής (Operator) κατά τη φάση της έρευνας, αλλά η διαχείριση θα περάσει στην ExxonMobil όταν αρχίσει η φάση της ανάπτυξης και εκμετάλλευσης του κοιτάσματος φυσικού αερίου.
Μέχρι εδώ τίποτα παράδοξο, δεδομένων των συνθηκών και των συσχετισμών των παραγόντων που μετέχουν στο εγχείρημα…
Το παράδοξο αρχίζει αν «κατά σύμπτωση» αρχίσουμε να συνδυάζουμε την είδηση αυτή με μία άλλη είδηση στα διεθνή οικονομικά ΜΜΕ σχεδόν μέσα στο ίδιο 48ωρο. Τι λέει η «άλλη» είδηση;
«Λέει» ότι δύο από τους κύριους προμηθευτές φυσικού αερίου (LNG) της Ε.Ε. τα δύο προηγούμενα 24ωρα απείλησαν ευθέως με επίσημες δηλώσεις ότι «θα κλείσουν τις στρόφιγγες παροχής φυσικού αερίου εάν η Ευρώπη δεν αλλάξει τους κανόνες της…».
Οι πανομοιότυπες απειλές προήλθαν τόσο από τον υπουργό Ενέργειας του Κατάρ, έναν από τους κύριους παγκόσμιους παραγωγούς φυσικού αερίου και δεύτερο μεγαλύτερο τροφοδότη της Ε.Ε. μετά τις ΗΠΑ (και προσωρινά την Ρωσία), όσο και από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της αμερικανικής Exxon, η οποία είναι η μεγαλύτερη από τις «μεγάλους» πρωταγωνιστές στην ενέργεια παγκοσμίως.
Ναι την Exxon η οποία μετέχει με ρόλο πρωταγωνιστή στην συμφωνία που μόλις έχει υπογραφεί στην Ελλάδα με την Energean Hellas και την HelleniQ Upstream.
Ας δούμε πρώτα το γιατί αυτή η απειλή και μετά το τι δεν… καταλαβαίνουμε.
Αιτία της αντίδρασης τόσο του Qatar όσο και της Exxon – δεν είναι καινούργια αλλά είναι για πρώτη φορά που παίρνει τόσο σοβαρές και επίσημες διαστάσεις – είναι η διαμάχη που έχει προκύψει από την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εταιρική «δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τη βιωσιμότητα (CSDDD)», η οποία τέθηκε σε ισχύ στα τέλη Ιουλίου. Όπως αναφέρουν τα σχετικά δημοσιεύματα ο νόμος αυτός δεν έχει ακόμη τεθεί σε ισχύ καθώς πρέπει πρώτα να εγκριθεί η υιοθέτησή του από τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι ακριβώς λέει αυτός ο ευρωπαϊκός νόμος; Λέει ότι σύμφωνα με απόφαση της Ε.Ε., οι Βρυξέλλες «απαιτούν από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη να συμμορφώνονται με ορισμένες ηθικές και περιβαλλοντικές αρχές…». Και η απαίτηση δεν περιορίζεται σε όσα συμβαίνουν στη Γηραιά Ήπειρο, αλλά σε όλες τις διεθνείς δραστηριότητες των εταιρειών αυτών…
Συγκεκριμένα η Οδηγία αυτή υποχρεώνει τις εταιρείες να θέσουν σε εφαρμογή σχέδια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, να συμμορφωθούν με τις συμφωνίες του Παρισιού και να επιτύχουν κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Που πάει να πει ότι η Ελλάδα και οι κυβερνήσεις που θα υπάρχουν για όσο υλοποιείται η συμφωνία που μόλις έχει υπογραφεί θα πρέπει να φροντίζουν ώστε το «έργο» αφενός να δεσμευτεί να εφαρμόσει τις προϋποθέσεις που επιβάλλονται ώστε να μη υπάρξουν συνέπειες που να συμβάλλουν στην επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής και ιδιαίτερα του φυσικού περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιοχή Δυτικά της Δυτικής Ελλάδας και ΝΑ της Ιταλίας στην Μεσόγειο.
Αυτές οι «δεσμεύσεις» θεωρούνται αδύνατες να εφαρμοστούν τόσο από την Exxon όσο και από το Κατάρ, όχι μόνο για το συγκεκριμένο έργο αλλά και σε όλες τις δραστηριότητές τους ανεξαρτήτως γεωγραφίας.
Για να καταλάβουμε όμως με τι ισοδυναμεί αυτή η «διαφωνία» του Qatar και της Exxon για τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις που απαιτεί η Κομισιόν, αρκεί να πούμε ότι η «ποινή» που προβλέπεται σύμφωνα με την Οδηγία αν δεν τηρηθούν οι σχετικές δεσμεύσεις, αν δηλαδή οι εταιρείες αυτές παραβιάσουν τους προβλεπόμενους όρους, είναι ένα ποσό που φτάνει «έως και το 5% των παγκόσμιων εσόδων τους».
Στην περίπτωση της Exxon, το ποσό θα μπορούσε να φτάσει πάνω από 15 δισεκατομμύρια δολάρια, που, όπως σημειώνεται από τους αρμόδιους φορείς, είναι «το ήμισυ των καθαρών κερδών της…».
Ή εμείς λοιπόν δεν καταλαβαίνουμε ακριβώς τι συμβαίνει με αυτή την συμφωνία που υπογράφθηκε χθες, ή κάτι άλλο συμβαίνει, για το οποίο θα πρέπει να αρχίσουν να κάνουμε υποθέσεις, αν δεν μας εξηγήσουν τα σχετικά οι αρμόδιοι…
