Παρακολουθώντας για πολλά χρόνια τις πράξεις βίας και τρομοκρατίας σε εθνικό
και διεθνές επίπεδο, είναι δύσκολο να μη κάνω ορισμένες σκέψεις για αυτούς που επιλέγουν τη βία ως τρόπο και μορφή πολιτικής ή μη πολιτικής έκφρασης, να μη παραλληλίσω ή να συγκρίνω τις πράξεις, τις απόψεις, τις ιδεολογίες ή την έλλειψη ιδεολογιών, από όπου και αν προέρχονται.
Η έκρηξη που έγινε στο Κοινοβούλιο το Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2010, είχε αρκετές ενδιαφέρουσες διαστάσεις που εκ των πραγμάτων προκάλεσαν σωρεία καταδικαστικών δηλώσεων εκ μέρους των πολιτικών κομμάτων αλλά και πολιτικές αντιπαραθέσεις με στόχο την ανάδειξη της ασφάλειας των πολιτών ως πεδίου πολιτικής σύγκρουσης.
Στο σημείο που όλοι συμφωνούσαν ήταν η επιλογή του στόχου, δηλαδή το Κοινοβούλιο, ως κατ’ εξοχήν συμβολικού στόχου, το οποίο σημαίνει και πλήγμα κατά της δημοκρατίας.
Εάν είχαν ασχοληθεί ή έστω διαβάσει τις διατυπωμένες απόψεις όλων των ένοπλων οργανώσεων (οι οποίες διαρκώς αυξάνονται) για τη δημοκρατία δεν θα είχαν εκφραστεί με τόση έκπληξη για τη συγκεκριμένη ενέργεια. Οι οργανώσεις που δρουν από τη δεκαετία του 1990 (για να περιοριστώ στην ονομαζόμενη νέα γενιά τρομοκρατών) εκφράζονται όχι μόνο με πλήρη άρνηση, αλλά υποτιμούν τη δημοκρατική διακυβέρνηση, θεωρώντας τη: χούντα, δικτατορία, ανελευθερία. Καθώς, έχουν από το Δεκέμβρη του 2008 αυξήσει τις δυνάμεις και το οπλοστάσιο τους επέλεξαν ως στόχους τα σύμβολα, τους θεσμούς και το σύστημα στο σύνολο του, ως το ‘εχθρικό στρατόπεδο’ με το οποίο βρίσκονται σε διαρκή πόλεμο. Έτσι, η Βουλή, οι βουλευτές, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι επιχειρήσεις, οι Τράπεζες κοκ. βρίσκονται στο στόχαστρο σχεδόν σε καθημερινό επίπεδο.
Εκείνο όμως που αποτελεί ένα ίσως ενδιαφέρον στοιχείο (όχι μόνο η καθυστερημένη ανάληψη ευθύνης) είναι τα κοινά στοιχεία που εμφανίζει αυτή η μορφή βίας με μια άλλη μορφή που βρίσκεται στον “ιδεολογικό” αντίποδα της.
Ο συγκεκριμένος τρόπος δράσης και έκφρασης έχει πολλά κοινά σημεία με τη βία των οργανώσεων της άκρας δεξιάς, η οποία (τουλάχιστον διεθνώς και κυρίως στις ΗΠΑ), επιλέγει στόχους κατά του κράτους και των θεσμών του, δίχως να ενδιαφέρεται για τη πιθανότητα ύπαρξης αθώων θυμάτων. Στην Ελλάδα η παράλληλη και μη εφαπτόμενη δράση των δύο διαφορετικών ‘ιδεολογικών’ πόλων, συναντήθηκε στο συμβολικό στόχο που είναι το Κοινοβούλιο, αλλά συχνά πυκνά συναντάτε και στο τρόπο έκφρασης και δράσης που επιτρέπει τον αναγνώστη να αναρωτιέται για τη προέλευση των ατόμων που στελεχώνουν τις οργανώσεις. Μια άλλη κοινή συνιστώσα είναι και η επιθετικότητα και εχθρική διάθεση που εκφράζουν προς τη μεσαία τάξη (τόπος προέλευσης πολλών εξ αυτών) για την αδιαφορία που δείχνει στην απόλυτη αφομοίωση και ένταξη στις αρχές τους.
Η βία έχει ορισμένες ενδιαφέρουσες παραμέτρους και όσον αφορά την αντιμετώπιση της. Η ιστορική της πορεία έχει δείξει ότι προτείνει την ανακύκλωση, την αναβάθμιση των μέτρων ασφαλείας που εκ των πραγμάτων οδηγούν στη συρρίκνωση των προσωπικών ελευθεριών. Με τον τρόπο που ανακυκλώνει η βία τον εαυτό της, με το άνοιγμα στο έγκλημα και τη χρήση μεγάλων ποσοτήτων εκρηκτικών υλών, αποτελεί δεδομένο ότι η πλειονότητα των πολιτών θα κάνουν αποδεκτά τα μέτρα, όποιας φύσης και μορφής και όσο αυστηρά και αν είναι.
Σε τελική ανάλυση η δημοκρατία δεν κινδυνεύει από τις πράξεις των τρομοκρατών, οι οποίες θα συνεχίσουν να εντείνονται, αυτοί που κινδυνεύουν είναι οι πολίτες που θα υποστούν τις περικοπές των ελευθεριών τους.
Μαίρη Μπόση, επικ. καθ. Διεθνούς Ασφάλειας Πανεπιστημίου Πειραιώς