Δεν λέει να κοπάσει ο θόρυβος γύρω από τα αίτια της συντριβής της πτήσης 171 της Air India στο Αχμενταμπάντ (12.06.2025) στην Ινδία σκοτώνοντας 241 επιβαίνοντες τον και 19 άτομα, σύνολο 260.
Ούτε το προκαταρκτικό πόρισμα για τη συντριβή του αεροπλάνου πτήσης 171 της Air India – που δόθηκε στη δημοσιότητα έριξε φως στις συνθήκες. Αντ’ αυτού, το 15σέλιδο έγγραφο αναζωπύρωσε τα σενάρια και τις υποθέσεις. Μία λεπτομέρεια συνεχίζει να στοιχειώνει ερευνητές, ειδικούς στην αεροπλοΐα αλλά και το κοινό. Ποιος είπε τι μέσα στο πιλοτήριο και γιατί δεν δόθηκε στη δημοσιότητα το πλήρες απομαγνητοφωνημένο υλικό;
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το Boeing 787 Dreamliner της Air India συνετρίβη σε κτίριο λιγότερο από ένα λεπτό – για την ακρίβεια σε 32 δευτερόλεπτα – μετά την απογείωσή του από την πόλη Αχμενταμπάντ, στη δυτική Ινδία, με προορισμό το Λονδίνο. Από τη συντριβή σκοτώθηκαν και οι 241 επιβαίνοντες, καθώς και 19 άτομα στο έδαφος. Ένας μόνο επιβάτης επέζησε.
Λίγα δευτερόλεπτα μετά την απογείωση, και χωρίς καμία εξωτερική ένδειξη βλάβης, οι δύο διακόπτες παροχής καυσίμου στο 12 ετών Boeing 787 μετακινήθηκαν ξαφνικά στη θέση «cut-off», διακόπτοντας την παροχή καυσίμου στους κινητήρες και προκαλώντας πλήρη απώλεια ισχύος. Πρόκειται για μια διαδικασία που εφαρμόζεται μόνο μετά την προσγείωση.
Ο ηχογραφημένος διάλογος στο πιλοτήριο αποκαλύπτει έναν πιλότο να ρωτά τον άλλον: «Γιατί έκλεισες τον διακόπτη;», με τον δεύτερο να απαντά πως δεν το έκανε. Η καταγραφή δεν αποκαλύπτει ποιος είπε τι. Τη στιγμή της απογείωσης, το αεροσκάφος πετούσε ο συγκυβερνήτης, ενώ ο κυβερνήτης παρακολουθούσε τα όργανα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι διακόπτες επανήλθαν σύντομα στη σωστή θέση, ενεργοποιώντας αυτόματα τη διαδικασία επανεκκίνησης των κινητήρων. Όταν συνέβη το δυστύχημα, ο ένας κινητήρας είχε αρχίσει να επανακτά ισχύ, ενώ ο δεύτερος είχε μεν επανεκκινήσει αλλά δεν είχε προλάβει να ανακτήσει ισχύ. Το αεροσκάφος έμεινε στον αέρα λιγότερο από ένα λεπτό πριν πέσει σε κατοικημένη περιοχή της πόλης Αχμενταμπάντ στη δυτική Ινδία.
Από τότε έχουν κυκλοφορήσει αρκετές θεωρίες. Το τελικό πόρισμα αναμένεται σε περίπου έναν χρόνο.
Η Wall Street Journal και το πρακτορείο Reuters αναφέρουν ότι νέα στοιχεία στην έρευνα «μετατοπίζουν την προσοχή στον πιλότο».
Η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera επικαλείται πηγές που ισχυρίζονται ότι ο συγκυβερνήτης ρωτούσε επανειλημμένα τον κυβερνήτη γιατί «έσβησε τους κινητήρες».
Ο κυβερνήτης της πτήσης ήταν ο 56χρονος Σουμίτ Σαμπάρουαλ – ο οποίος είχε κατάθλιψη – ενώ ο συγκυβερνήτης, ο 32χρονος Κλάιβ Κούντερ, ήταν εκείνος που χειριζόταν το αεροσκάφος τη στιγμή της απογείωσης. Οι δύο πιλότοι είχαν συνολικά περισσότερες από 19.000 ώρες πτήσης, σχεδόν οι μισές από αυτές στο συγκεκριμένο τύπο αεροσκάφους. Αμφότεροι είχαν περάσει επιτυχώς όλους τους ιατρικούς ελέγχους πριν την πτήση.
Οι διαρροές και οι εικασίες έχουν προκαλέσει την αγάνακτηση των πιλότων
Η ατμόσφαιρα ωστόσο είναι βαριά από τις διαρροές και τις εικασίες, προκαλώντας την αγανάκτηση των ερευνητών και της αεροπορικής κοινότητας στην Ινδία.
Η Υπηρεσία Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων της Ινδίας (AAIB), που ηγείται της έρευνας, κατηγόρησε ορισμένα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι «συνεχώς επιχειρούν να βγάλουν συμπεράσματα μέσω επιλεκτικής και μη επαληθευμένης πληροφόρησης». Τόνισε ότι τέτοιες ενέργειες είναι «ανεύθυνες, ιδίως όσο η έρευνα παραμένει σε εξέλιξη».
Ανάλογα επικριτική ήταν και η πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας Μεταφορών των ΗΠΑ (NTSB), Τζένιφερ Χόμεντι, η οποία δήλωσε πως τα δημοσιεύματα είναι «πρόωρα και υποθετικά», υπενθυμίζοντας ότι «έρευνες τέτοιας έκτασης απαιτούν χρόνο».
Η Ένωση Εμπορικών Πιλότων της Ινδίας από την πλευρά της καταδίκασε την εσπευσμένη στοχοποίηση του πληρώματος ως «ανεύθυνη» και δείχνει «αναισθησία απέναντι στους νεκρούς», ζητώντας αυτοσυγκράτηση μέχρι την έκδοση του τελικού πορίσματος.
Ο Σαμ Τόμας, επικεφαλής της Ένωσης Πιλότων Αερογραμμών της Ινδίας (ALPA India), δήλωσε στο BBC ότι «η εικασία έχει υπερισχύσει της διαφάνειας» και τόνισε την ανάγκη να εξεταστεί προσεκτικά τόσο το ιστορικό συντήρησης του αεροσκάφους όσο και τα δεδομένα από το καταγραφικό του πιλοτηρίου.
Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκεται το σύντομο απόσπασμα από την καταγραφή του πιλοτηρίου που περιλαμβάνεται στην προκαταρκτική έκθεση. Η πλήρης απομαγνητοφώνηση αναμένεται να περιληφθεί στο τελικό πόρισμα, και θεωρείται ότι θα φωτίσει περισσότερο τι συνέβη μέσα στο πιλοτήριο εκείνα τα κρίσιμα δευτερόλεπτα.
Καναδός ερευνητής αεροπορικών δυστυχημάτων, που ζήτησε να μην κατονομαστεί, ανέφερε στο BBC πως η καταγραφή επιτρέπει πολλά ενδεχόμενα. Όπως είπε:
«Αν ο πιλότος “Β” ήταν εκείνος που γύρισε τους διακόπτες – είτε ασυνείδητα είτε χωρίς να το καταλάβει – είναι κατανοητό να το αρνείται αργότερα. Όμως, αν ο πιλότος “Α” το έκανε εσκεμμένα, τότε ίσως ρώτησε επίτηδες τον άλλο γνωρίζοντας ότι η συνομιλία θα καταγραφεί, ώστε να αποπροσανατολίσει την έρευνα και να μην εντοπιστεί ως υπεύθυνος.
Ακόμα κι αν τελικά η AAIB (Υπηρεσία Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων της Ινδίας) καταφέρει να ταυτοποιήσει τις φωνές, αυτό δεν απαντά με βεβαιότητα στο ερώτημα: “Ποιος έκλεισε τα καύσιμα;” Ίσως να μη μάθουμε ποτέ την αλήθεια».
Παρότι τα στοιχεία δείχνουν πως οι διακόπτες έκλεισαν χειροκίνητα, οι ερευνητές επιμένουν να κρατούν ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα. Μερικοί πιλότοι έχουν προτείνει ως πιθανή αιτία μια δυσλειτουργία στο σύστημα FADEC (Full Authority Digital Engine Control), που ελέγχει την απόδοση των κινητήρων. Σε περίπτωση λανθασμένων σημάτων από τους αισθητήρες, το FADEC μπορεί να διατάξει αυτόματο σβήσιμο των κινητήρων.
Ωστόσο, αν η ερώτηση του πιλότου (σσ «Γιατί το έκανες;») ακολούθησε την απενεργοποίηση, όπως φαίνεται από την έκθεση, τότε το σενάριο τεχνικού λάθους καθίσταται λιγότερο πιθανό. Το τελικό πόρισμα αναμένεται να περιλαμβάνει χρονοσημειωμένο διάλογο και αναλυτική παρουσίαση των δεδομένων των κινητήρων.
«Γιατί έκλεισες τον διακόπτη;» – Η φράση από το πιλοτήριο που βαθαίνει το μυστήριο
Η προκαταρκτική έκθεση δημοσιοποίησε μόνο μία φράση από το πιλοτήριο, αποσιωπώντας το υπόλοιπο περιεχόμενο. Αυτό έχει προκαλέσει νέα ερωτήματα: μήπως οι ερευνητές γνωρίζουν ποιος είπε τι αλλά προτίμησαν να μη δημοσιοποιήσουν τα ονόματα από ευαισθησία; Ή μήπως ακόμη δεν έχουν καταλήξει πουθενά και χρειάζονται περισσότερο χρόνο;
Ο Πίτερ Γκέλζ, πρώην διευθυντής του NTSB, πρότεινε η AAIB να δημοσιεύσει πλήρες απομαγνητοφωνημένο υλικό, ταυτοποιώντας τις φωνές των πιλότων. Όπως εξηγεί, «αν είχαν παρουσιαστεί προβλήματα κατά την απογείωση, αυτά θα είχαν καταγραφεί στο μαύρο κουτί και θα είχαν δώσει ειδοποιήσεις στο σύστημα διαχείρισης πτήσης – τις οποίες το πλήρωμα θα είχε σίγουρα προσέξει και, κυρίως, σχολιάσει».
«Είναι εύκολο να υποθέσει κανείς ότι κάποιος το έκανε επίτηδες – ότι πρόκειται για ανθρώπινο λάθος, αυτοκτονία, κάτι άλλο. Αλλά αυτός είναι ένας επικίνδυνος δρόμος με τα περιορισμένα στοιχεία που διαθέτουμε», λέει ο Σον Προυτσνίκι, πρώην ερευνητής αεροπορικών δυστυχημάτων και ειδικός στην αεροπλοΐα στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο.
Την ίδια στιγμή, άλλες θεωρίες συνεχίζουν να κυκλοφορούν. Ο Indian Express και άλλα ινδικά μέσα έκαναν αναφορά σε μια πιθανή ηλεκτρική πυρκαγιά στην ουρά του αεροσκάφους.
Ωστόσο, η προκαταρκτική έκθεση είναι σαφής: οι κινητήρες έκλεισαν επειδή οι διακόπτες καυσίμου μετακινήθηκαν στη θέση “off“. Αν υπήρξε φωτιά στην ουρά, πιθανότατα προκλήθηκε μετά την πρόσκρουση, από διαρροή καυσίμων ή φθαρμένες μπαταρίες, όπως αναφέρει ανεξάρτητος ερευνητής.
Ο επικεφαλής της AAIB, τόνισε πως στόχος της προκαταρκτικής έκθεσης είναι να προσδιορίσει «τι συνέβη», όχι το γιατί. «Είναι πολύ νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα», ανέφερε, διαβεβαιώνοντας πως η τελική έκθεση θα αναζητήσει τις «ρίζες των αιτίων και τις συστάσεις πρόληψης». Υποσχέθηκε, επίσης, διαφάνεια σε όλα τα τεχνικά ζητήματα ή θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος.
Όπως συνοψίζει ο Σον Προυτσνίκι, η έρευνα «καταλήγει σε δύο πιθανά σενάρια: είτε πρόκειται για εσκεμμένη ενέργεια, είτε για σύγχυση ή κάποιο πρόβλημα».
Και, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν υπάρχει κανένα «όπλο του εγκλήματος» αλλά κενά και μία προσμονή για απαντήσεις που ίσως δεν έρθουν ποτέ…
