Είχαν επιζήσει από την κόλαση: ο Γκιγιόμ Βαλέτ, νεαρός χημικός 31 ετών, και ο Φρεντ Ντεβίλντ, σκιτσογράφος και εμβληματική μορφή του συλλόγου θυμάτων Life for Paris, είχαν γλιτώσει από τη σφαγή του Μπατακλάν στις 13 Νοεμβρίου 2015, στο Παρίσι στη Γαλλία. Δέκα χρόνια αργότερα, τα ονόματά τους προστίθενται στη λίστα των θυμάτων της 13ης Νοεμβρίου — αυτών που η ψυχική οδύνη δεν άφησε ποτέ ελεύθερα.
Στις 13 Νοεμβρίου 2015, η αίθουσα συναυλιών Μπατακλάν, στην καρδιά της πρωτεύουσας της Γαλλίας, μετατράπηκε σε θέατρο σφαγής που στοίχισε τη ζωή σε 90 ανθρώπους.
Ο Γκιγιόμ επέζησε, αλλά έμεινε βαθιά τραυματισμένος. Οι γονείς του, Αρλέτ και Αλαίν Βαλέτ, θυμούνται τα λόγια του: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον ήχο των αυτόματων όπλων». Δύο χρόνια αργότερα, νοσηλευόμενος σε ψυχιατρική κλινική, αυτοκτόνησε. «Μου τον επέστρεψαν νεκρό», λέει η μητέρα του, καταγγέλλοντας ένα σύστημα ψυχιατρικής περίθαλψης ανίκανο να αντιμετωπίσει τραύματα πολέμου.
Όπως κι εκείνος, ο Φρεντ Ντεβίλντ, σημαδεμένος για πάντα από τη νύχτα του Μπατακλάν, προσπάθησε να μεταφέρει μέσα από τα σχέδιά του το ανείπωτο της εμπειρίας του. Ο καλλιτέχνης, ψυχή του συλλόγου Life for Paris, έθεσε τέλος στη ζωή του τον Μάιο του 2024, εννέα χρόνια μετά τις επιθέσεις. Για τους οικείους του, η τέχνη και η δράση του αντικατόπτριζαν «την απομόνωση και την απόγνωση» μιας οδύνης που λίγοι μπορούν να κατανοήσουν.
Πληγές που δεν επουλώνονται
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Τιερί Μπομπέ, ειδικό στο μετατραυματικό στρες, αυτά τα δράματα δείχνουν τη διάρκεια και τη δύναμη του τραύματος: «Τα ψυχικά τραύματα δεν σβήνουν με τον χρόνο. Χωρίς κατάλληλη φροντίδα, συνεχίζουν να καταστρέφουν».
Το 2015, η Γαλλία δεν διέθετε ακόμη εξειδικευμένες δομές για την παρακολούθηση των θυμάτων τρομοκρατικών επιθέσεων. Έκτοτε δημιουργήθηκαν περιφερειακά κέντρα και ένα εθνικό δίκτυο υποστήριξης, το Cn2r, όμως τα μέσα παραμένουν ανεπαρκή: η έλλειψη ψυχιάτρων δυσχεραίνει ακόμα την περίθαλψη.
«Δεν είναι ποτέ αργά»
Ακόμη και σήμερα, πολλοί επιζώντες της 13ης Νοεμβρίου υποφέρουν σιωπηλά. Ορισμένοι δεν έχουν ζητήσει ποτέ βοήθεια. «Δεν είναι ποτέ αργά», τονίζει ο δρ. Μπομπέ, για τον οποίο η συζήτηση είναι το πρώτο βήμα προς τη θεραπεία.
Οι γονείς του Γκιγιόμ Βαλέτ αγωνίστηκαν για να αναγνωριστεί ο γιος τους ως το 131ο επίσημο θύμα των επιθέσεων. Το όνομά του βρίσκεται πλέον, δίπλα σε εκείνο του Φρεντ Ντεβίλντ, στις αναμνηστικές πλάκες της 13ης Νοεμβρίου — μια σιωπηλή υπενθύμιση ότι ο τρόμος εκείνης της νύχτας δεν τελείωσε ποτέ.
