Τι σηματοδοτεί η αγορά Eurofighter από την Τουρκία – Οι στρατιωτικές και πολιτικές διαστάσεις της συμφωνίας

Η προγραμματισμένη αγορά των Eurofighter Typhoon από την Τουρκία, σε συνεργασία με τη Βρετανία και τους εταίρους της κοινοπραξίας (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία), αποτελεί μία από τις πιο καθοριστικές κινήσεις ανασύνταξης της τουρκικής αεροπορικής ισχύος την τελευταία δεκαετία.

Η συμφωνία, ύψους άνω των 9 δισεκατομμυρίων ευρώ, ανάμεσα σε Τουρκία και Βρετανία προβλέπει την αγορά 20 μαχητικών Eurofighter Typhoon ενώ ο Τούρκος υπουργός Άμυνα Γιασάρ Γκιουλέρ δήλωσε ότι το Κατάρ και το Ομάν θα πωλήσουν στην Άγκυρα από 12 μεταχειρισμένα Eurofighter.

«Ο αριθμός μπορεί να αυξηθεί. Τα αεροσκάφη αναμένεται να παραδοθούν στις αρχές του επόμενου έτους», είπε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας.

Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία είχε ήδη υπογράψει από τις 23 Ιουλίου μνημόνιο με τη Βρετανία για την αγορά αεροσκαφών Eurofighter.

Το Λονδίνο ήταν από τους βασικούς υποστηρικτές της Τουρκίας για την άρση των γερμανικών αντιρρήσεων στην πώληση των μαχητικών.

Η στρατηγική διάσταση της συμφωνίας

Η Τουρκία επιδιώκει από το 2019 να αποκαταστήσει το κενό που άφησε η αποπομπή της από το πρόγραμμα των αμερικανικών F-35, ύστερα από την αγορά των ρωσικών S-400.

Η κίνηση προς τα Eurofighter, ένα ευρωπαϊκό μαχητικό 4,5ης γενιάς, αποτελεί τρόπο να καλύψει αυτό το επιχειρησιακό έλλειμμα χωρίς να εξαρτάται αποκλειστικά από τις ΗΠΑ.

Παράλληλα ενισχύει τη βιομηχανική της συνεργασία με τη Βρετανία και ανοίγει δίαυλο πρόσβασης σε τεχνολογία και κοινή παραγωγή — κρίσιμο βήμα για το εγχώριο πρόγραμμα μαχητικού πέμπτης γενιάς “KAAN”.

Στο πολιτικό σκέλος στόχος η «ισορροπία» Τουρκίας και Δύσης

Η συμφωνία σηματοδοτεί ένα «ξεπάγωμα» στις σχέσεις Άγκυρας–Δύσης. Το Λονδίνο, σε ρόλο διαμεσολαβητή, προσφέρει ένα δυτικό μαχητικό που δεν προέρχεται από την Ουάσιγκτον, δίνοντας στην Τουρκία περιθώριο να επανενταχθεί σταδιακά στο δυτικό αμυντικό πλαίσιο χωρίς να υποχωρήσει πλήρως από τη στρατηγική της «πολυκατευθυντικότητας».

Η έγκριση της Γερμανίας, μέχρι πρότινος το βασικό εμπόδιο, δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι αντιλαμβάνονται τη σημασία της Τουρκίας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα σε μια εποχή έντασης στη Μέση Ανατολή και τη Μαύρη Θάλασσα.

Οι στρατιωτικές συνέπειες της αγοράς των Eurofighter

Το Eurofighter Typhoon, ειδικά στις πιο πρόσφατες εκδόσεις του (Tranche 3 ή Tranche 4), διαθέτει σύγχρονο ραντάρ AESA, προηγμένα ηλεκτρονικά και δυνατότητα μεταφοράς βλημάτων αέρος-αέρος μεγάλης εμβέλειας.

Για την Τουρκία, αυτά τα αεροσκάφη λειτουργούν ως γέφυρα τεχνολογίας μέχρι την πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα του εγχώριου KAAN.

Επιπλέον, βελτιώνουν την ικανότητά της να επιχειρεί σε πολλαπλά μέτωπα — από τη Συρία και το Ιράκ μέχρι το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Η προσπάθεια να «ανταγωνιστεί» την Ελλάδα των Rafale

Η αγορά επηρεάζει άμεσα το αεροπορικό ισοζύγιο στην περιοχή. Η Ελλάδα διαθέτει ήδη Rafale F3R και αναβαθμισμένα F-16 Viper, ενώ έχει μπει στο πρόγραμμα F-35.

Η τουρκική κίνηση με τα Eurofighter αποκαθιστά μέρος της ισορροπίας και στέλνει μήνυμα ότι η Άγκυρα δεν προτίθεται να αφήσει κενό ισχύος καθώς μαζί με τα μαχητικα αποκτά πρόσβαση και στους πανίσχυρους πυραύλους αέρος αέρος Meteor. 

Υπενθυμίζεται ότι η Αθήνα είχε εκφράσει επίσημα την αντίθεσή της στην Γαλλία στην αποδέσμευση των πυραύλων για την τουρκική αεροπορία. 

Παράλληλα, το Λονδίνο ενισχύει την παρουσία του στη Μεσόγειο και την τουρκική αγορά άμυνας, αποκτώντας ρόλο-κλειδί σε μια περιοχή όπου ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-ΕΕ-Ρωσίας είναι συνεχής.

Το μήνυμα προς το εσωτερικό και το εξωτερικό

Σε εσωτερικό επίπεδο, η κυβέρνηση Ερντογάν προβάλλει τη συμφωνία ως ένδειξη διεθνούς αναγνώρισης και τεχνολογικής προόδου, στοιχείο κρίσιμο για τη διατήρηση της εικόνας ισχύος.

Εξωτερικά, επιδιώκει να δείξει ότι η Τουρκία μπορεί να είναι ανεξάρτητη αλλά και απαραίτητη στους δυτικούς της συμμάχους.