«Οδικό Χάρτη για τη Διατήρηση της Ειρήνης – Ετοιμότητα Άμυνας 2030», δηλαδή ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων δημοσιοποίησε σήμερα (16.10.2025) η Επιτροπή της ΕΕ (Κομισιόν) και η Ύπατη Εκπρόσωπος, Κάλας, ο οποίος φέρνει ριζική αναθεώρηση των χρονικών οροσήμων του επανεξοπλισμού με τους στόχους ικανότητας του ΝΑΤΟ να έρχονται πάνω από 5 χρόνια νωρίτερα από το στόχο (πριν το 2030 αντί του 2035!) και το συνολικό πήχη του κόστους του να φτάνει το αστρονομικό ποσό των ...6,8 τρισ. ευρώ (σ.σ. είχε αναφερθεί προ ημερών το ποσό των 5 τρισ. ευρώ αλλά για αμυντικές δαπάνες στο 3% του ΑΕΠ των χωρών – μελών της ΕΕ).
Από πλευράς της ΕΕ (Κομισιόν) σημειώθηκε πως «οι πρόσφατες απειλές έχουν δείξει ότι η Ευρώπη διατρέχει κίνδυνο. Πρέπει να προστατεύσουμε κάθε πολίτη και κάθε τετραγωνικό εκατοστό της επικράτειάς μας. Και η Ευρώπη πρέπει να ανταποκριθεί με ενότητα, αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα. Ο σημερινός Χάρτης Πορείας για την Άμυνα παρουσιάζει ένα σαφές σχέδιο με κοινούς στόχους και συγκεκριμένα ορόσημα στην πορεία μας προς το 2030. Γιατί μόνο ό,τι μετριέται, γίνεται», αναφέρθηκε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Περνώντας από τα σχέδια στη δράση, ο νέος Οδικός Χάρτης προτείνει τέσσερις ευρωπαϊκές εμβληματικές πρωτοβουλίες:
- την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας από Drone (κόστους 1 δισ. ευρώ)
- την Ανατολική Πλευρική Παρακολούθηση
- την Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα
- την Ασπίδα Άμυνας για το Διαστήματος.
«Αυτό θα ενισχύσει τις αμυντικές μας βιομηχανίες, θα επιταχύνει την παραγωγή και θα διατηρήσει τη μακροχρόνια υποστήριξή μας προς την Ουκρανία», σημειώθηκε.
Όπως ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο, ο Χάρτης Πορείας για την Άμυνα περιγράφει σαφείς στόχους και ορόσημα για την κάλυψη των κενών σε δυνατότητες, την επιτάχυνση των αμυντικών επενδύσεων σε όλα τα κράτη μέλη και την καθοδήγηση της ΕΕ προς την πλήρη αμυντική ετοιμότητα έως το 2030. Η ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης σημαίνει, επίσης, να στηρίξει σταθερά την Ουκρανία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Από πλευράς του, ο κοινοτικός επίτροπος της άμυνας, Άντριους Κουμπίλιους, δήλωσε πως στόχος είναι να φτάσουμε τους στόχους του ΝΑΤΟ (σ.σ. 5% του ΑΕΠ στις αμυντικές δαπάνες) πριν το 2030 (σ.σ. αντί του 2035) λόγω των «σχεδίων του Πούτιν». Ο ίδιος τόνισε πως o Οδικός Χάρτης για τον επανεξοπλισμό της ΕΕ υποδεικνύει πως οι Ευρωπαίοι πρέπει να επενδύσουν στην άμυνα το ποσό των 6,8 τρισ. ευρώ έως το 2035, τα μισά (3,4 τρισ. ευρώ) εκ των οποίων θα πάνε σε «πραγματική άμυνα», δηλαδή σε εξοπλισμούς. Εξάλλου, ο Κουμπίλιους επισήμανε πως «για να επιτύχουμε την Αμυντική Ετοιμότητα 2030 (σ.σ. ReArmEU – Readyness 2030), πρέπει να επιτύχουμε νέους στόχους ικανότητας του ΝΑΤΟ πριν από το 2030» (σ.σ. και όχι έως το 2035).
O ίδιος σημείωσε πως «για παράδειγμα, τα κίνητρα για κοινές προμήθειες μπορούν να μειώσουν τις τιμές της αμυντικής παραγωγής κατά 30%. Το σχέδιο είναι να αυξηθούν οι κοινές προμήθειες από 20% σε 40% μέχρι το τέλος του 2027. Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις αμυντικές επενδύσεις έως το 2035, μπορούν να εξοικονομηθούν έως και 200 δισεκατομμύρια ευρώ για τις εθνικές κυβερνήσεις και τους φορολογούμενους».
«Επίσης, τα κίνητρα για να δαπανηθούν περισσότερα χρήματα για την άμυνα με την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία μπορούν να φέρουν πίσω με κάθε επιπλέον 10% που δαπανάται στην Ευρώπη, επιπλέον 150 δισεκατομμύρια ευρώ που δαπανώνται στην αμυντική μας βιομηχανία, τα οποία διαφορετικά θα δαπανούνταν σε τρίτες χώρες έως το 2035. Τώρα, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι δαπανούμε περίπου το 40% στην Ευρώπη και θέλουμε να το αυξήσουμε αυτό έως και 55%», σημείωσε ο κοινοτικός επίτροπος άμυνας.
Ο ίδιος ανέφερε πως «η Ουκρανία αξίζει την υποστήριξή μας. Ο Οδικός Χάρτης έχει μια υπόσχεση – Δάνειο Αποκατάστασης που θα υλοποιηθεί πριν από το τέλος του 2025. Και η Ουκρανία είναι έτοιμη να μας βοηθήσει με την τεχνογνωσία και την εμπειρία που έχει δοκιμάσει στη μάχη. Χτίζουμε μαζί τον Ευρωπαϊκό Θόλο Άμυνα».
Ο Κουμπίλιους τόνισε σε σχέση με τους τρόπους χρηματοδότησης της έκρηξης των αμυντικών δαπανών στην ΕΕ, πως πέρα από το SAFE, υπάρχει το Ταμείο Συνοχής το οποίο θα αναθεωρηθεί, αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το οποίο έχει διαθέσιμα κονδύλια 400 δισ. ευρώ, τα οποία μπορούν -μετά από την αναθεώρησή του- να χρησιμοποιήσουν για την άμυνα.
Εμβληματικές Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Ετοιμότητας
Για να δράσουμε γρήγορα όπου μια κοινή προσέγγιση είναι πιο αποτελεσματική, ο Οδικός Χάρτης για την Άμυνα προτείνει τέσσερις αρχικές εμβληματικές Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Ετοιμότητας:
- την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας από Μη επανδρωμένα Σκάφη
- την Ανατολική Πλευρική Παρακολούθηση
- την Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα και την Ασπίδα Άμυνας για το Διαστήματος.
Αυτές θα ενισχύσουν την ικανότητα της Ευρώπης να αποτρέπει και να αμύνεται σε χερσαίες, αεροπορικές, θαλάσσιες, κυβερνο – διαστημικές περιοχές, συμβάλλοντας παράλληλα άμεσα στους στόχους δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ.
Ετοιμότητα μέσω Συνασπισμών Δυνατοτήτων
Η επίτευξη πλήρους αμυντικής ετοιμότητας σημαίνει ότι θα διασφαλιστεί ότι οι ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών μπορούν να προβλέπουν, να προετοιμάζονται και να ανταποκρίνονται σε οποιαδήποτε κρίση, συμπεριλαμβανομένων των συγκρούσεων υψηλής έντασης.
Ο οδικός χάρτης καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη δημιουργία Συνασπισμών Δυνατοτήτων σε εννέα βασικούς τομείς – για να καλύψουν κρίσιμα κενά σε δυνατότητες μέσω κοινής ανάπτυξης και προμηθειών.
Αυτά είναι:
- η αεροπορική και πυραυλική άμυνα,
- οι στρατηγικοί παράγοντες,
- η στρατιωτική κινητικότητα,
- τα συστήματα πυροβολικού,
- ο κυβερνοχώρος,
- η τεχνητή νοημοσύνη,
- ο ηλεκτρονικός πόλεμος,
- οι πύραυλοι
- τα πυρομαχικά,
- τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη,
- τα αντι-μη επανδρωμένα αεροσκάφη,
- οι χερσαίες μάχες
- και η ναυτιλία.
Μια ισχυρή, ανθεκτική και τεχνολογικά καινοτόμος βιομηχανική βάση άμυνας της ΕΕ
Το κλείσιμο των κενών απαιτεί μια αμυντική βιομηχανία της ΕΕ που μπορεί να παρέχει τις δυνατότητες που χρειάζονται τα κράτη μέλη στην απαραίτητη κλίμακα και ταχύτητα, σημειώνει η Κομισιόν.
Θα πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της καινοτομίας για την άμυνα, συμπεριλαμβανομένων των ουκρανικών λύσεων. Η ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού άμυνας θα πρέπει να διασφαλιστεί, μεταξύ άλλων με τη μείωση των κρίσιμων εξαρτήσεων από πρώτες ύλες και άλλες κρίσιμες εισροές.
Ενίσχυση των επενδύσεων στην άμυνα
Μια απλοποιημένη και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά αμυντικού εξοπλισμού είναι το κλειδί για την κλιμάκωση της παραγωγής, την επίτευξη οικονομιών κλίμακας και την προώθηση της καινοτομίας.
Έως το 2030, ο στόχος είναι η δημιουργία μιας γνήσιας πανευρωπαϊκής αγοράς με εναρμονισμένους κανόνες που θα επιτρέπουν στη βιομηχανία να παρέχει υπηρεσίες με ταχύτητα και όγκο.
Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τη βιομηχανική ικανότητα – ξεκινώντας από την αεροπορική και πυραυλική άμυνα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα διαστημικά συστήματα – για να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη μπορεί να καλύψει τις πιο επείγουσες ανάγκες της.
Ο οδικός χάρτης ακολουθεί το Σχέδιο/Ετοιμότητα ReArm Europe 2030, μια σημαντική ώθηση στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, που δίνει στα κράτη μέλη μεγαλύτερη οικονομική ευελιξία για την ενίσχυση της παραγωγής και της ετοιμότητας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος θα παρουσιάσουν αυτόν τον οδικό χάρτη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων για πανευρωπαϊκά εμβληματικά έργα που θα οδηγήσουν την Ευρώπη σε πλήρη αμυντική ετοιμότητα έως το 2030.
Ο οδικός χάρτης καθορίζει επίσης σχέδια για τη δημιουργία μιας ζώνης στρατιωτικής κινητικότητας σε ολόκληρη την ΕΕ έως το 2027, με εναρμονισμένους κανόνες και ένα δίκτυο χερσαίων, αεροπορικών και θαλάσσιων οδών για την ταχεία μετακίνηση στρατευμάτων και εξοπλισμού σε όλη την Ευρώπη. Αναπτυγμένο σε στενό συντονισμό με το ΝΑΤΟ, αυτό θα ενισχύσει την ικανότητα της Ευρώπης να ανταποκρίνεται γρήγορα σε κρίσεις.
Ιστορικό
Τον Μάρτιο του 2025, η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος υπέβαλαν την κοινή Λευκή Βίβλο για την Ευρωπαϊκή Άμυνα – Ετοιμότητα 2030, η οποία συμπληρώνεται από το Σχέδιο/Ετοιμότητα ReArm Europe 2030 της Επιτροπής, ένα φιλόδοξο αμυντικό πακέτο που παρέχει χρηματοοικονομικούς μοχλούς στα κράτη μέλη της ΕΕ για να προωθήσουν μια αύξηση των επενδύσεων σε αμυντικές ικανότητες.
Η ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για αμυντικούς σκοπούς, μαζί με το δάνειο SAFE (Security Action for Europe) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του Σχεδίου / Ετοιμότητας ReArm Europe 2030, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά και γρήγορα τις επενδύσεις τους στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Τον Ιούνιο του 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να παρουσιάσουν έναν χάρτη πορείας για την αναθεώρηση της προόδου σχετικά με τη Λευκή Βίβλο και να συζητήσουν τα επόμενα βήματα στην εφαρμογή του στόχου της αμυντικής ετοιμότητας.
