Το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ δεν έτυχε «θερμής» υποδοχής
Εννέα μέτρα φορολογικών επιβαρύνσεων για επιχειρήσεις και κράτη μέλη περιλαμβάνει ο νέος προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την περίοδο 2028-2034.
Το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ εγκρίθηκε χθες (16.07.2025) από το Κολέγιο των Επιτρόπων, αν και δεν έτυχε «θερμής» υποδοχής, μεταξύ άλλων και για το σκέλος που αφορά στην φορολόγηση των επιχειρήσεων.
Οι πρώτες αντιδράσεις ήλθαν από τον Φρίντριχ Μερτς ο οποίος χαρακτήρισε «απαράδεκτη» την αύξηση του ευρωπαϊκού budget σε μια περίοδο που τα κράτη – μέλη προσπαθούν να εξορθολογίσουν τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους κάτω από το βάρος αναβαθμισμένων αναγκών (π.χ. Άμυνα), ενώ έριξε και τις πρώτες του βολές κατά των προβλέψεων για φορολόγηση των εταιρειών με σκοπό την άντληση «ιδίων πόρων» από πλευράς ΕΕ.
Τι ορίζουν όμως αυτές οι προβλέψεις; Σύμφωνα με το νομικό κείμενο που δημοσίευσε η Κομισιόν, οι φόροι επί των επιχειρήσεων και των κρατών μελών διαρθρώνονται σε 9 κατηγορίες, με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στην περιβαλλοντική διάσταση. Συγκεκριμένα:
α) Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι: δασμοί, επιβαρύνσεις, ποσά ή συντελεστές που επιβάλλονται στο εμπόριο με τρίτες χώρες·
β) Ετήσιες συνεισφορές εταιρειών βάσει του καθαρού κύκλου εργασιών τους, σύμφωνα με την εξής κλιμάκωση:
- 100.000 ευρώ για τζίρο 100–249,9 εκατ. ευρώ
- 250.000 ευρώ για τζίρο 250–499,9 εκατ. ευρώ
- 500.000 ευρώ για τζίρο 500–749,9 εκατ. ευρώ
- 750.000 ευρώ για τζίρο πάνω από 750 εκατ. ευρώ
γ) Ενιαίος συντελεστής 0,30% στις καθαρές εισπράξεις ΦΠΑ κάθε κράτους μέλους
δ) Ενιαίος συντελεστής 15% επί των εσόδων από τα ελάχιστα όρια ειδικού φόρου κατανάλωσης σε καπνό και συναφή προϊόντα
ε) 1 ευρώ ανά κιλό μη ανακυκλωμένων αποβλήτων πλαστικής συσκευασίας ανά κράτος
στ) 2 ευρώ ανά κιλό ηλεκτρικού/ηλεκτρονικού εξοπλισμού που δεν συλλέχθηκε
ζ) 30% επί των εσόδων από δημοπρατήσεις δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων (ETS)
η) 75% επί των εσόδων από την πώληση πιστοποιητικών CBAM (Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα)
θ) Συμπληρωματικός συντελεστής βάσει του συνολικού ΑΕΕ, ανάλογα με τις συνολικές ανάγκες του προϋπολογισμού.
Πώς θα εισπράττονται οι νέοι φόροι
Όπως προκύπτει από το κείμενο της ΕΕ, η νέα μορφή κλιμακωτής φορολόγησης των εταιρειών με τζίρο άνω των 100 εκατ. ευρώ με ετήσια συνεισφορά προς την ΕΕ είναι μια υποχρέωση που θεμελιώνει έναν νέο, αυτόνομο ίδιο πόρο της Ένωσης.
Παράλληλα, τα κράτη μέλη διατηρούν την ευθύνη για την είσπραξη δύο κατηγοριών εσόδων:
Πρώτον, των παραδοσιακών ιδίων πόρων, όπως οι τελωνειακοί δασμοί, τα τέλη που επιβάλλονται στο εξωτερικό εμπόριο και τα ποσά που σχετίζονται με το κοινό καθεστώς της αγοράς ζάχαρης, και
δεύτερον, των εισφορών που θα καταβάλλουν οι μεγάλες επιχειρήσεις με βάση τον κύκλο εργασιών τους. Η είσπραξη αυτών των εσόδων θα γίνεται βάσει της σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας, των εκτελεστικών διατάξεων που θα θεσπίσει το Συμβούλιο, καθώς και των αναγκαίων εθνικών κανόνων.
Τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν επίσης την ευθύνη για κάθε διαδικασία αναγκαστικής είσπραξης, την επιβολή προστίμων και κυρώσεων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, καθώς και τη λήψη όλων των μέτρων που θα διασφαλίζουν την αποτελεσματική εφαρμογή των προβλέψεων του ενωσιακού δικαίου.
Η Κομισιόν, από την πλευρά της, θα αξιολογεί το κατά πόσο οι εθνικές ρυθμίσεις συμμορφώνονται με τις ενωσιακές υποχρεώσεις. Όταν διαπιστώνει αποκλίσεις, θα προτείνει τις αναγκαίες διορθώσεις και, αν κριθεί απαραίτητο, θα ενημερώνει σχετικά το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Για την κάλυψη του κόστους διαχείρισης και είσπραξης των παραδοσιακών ιδίων πόρων, τα κράτη μέλη διατηρούν ποσοστό 10% επί των ποσών που συγκεντρώνουν και το υπόλοιπο ποσό αποδίδεται απευθείας στον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Το ίδιο ισχύει και για τις νέες εταιρικές συνεισφορές, που θα συλλέγονται από τα κράτη μέλη και θα μεταφέρονται στην Κομισιόν, σύμφωνα με τις κοινές διαδικασίες που θεσπίζονται με βάση τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι σχετικοί κανονισμοί οι οποίοι θα εκδοθούν θα προσδιορίζουν επίσης το καθεστώς ευθύνης των κρατών μελών έναντι της ΕΕ για περιπτώσεις καθυστέρησης ή αδυναμίας είσπραξης, τόσο από τελωνειακούς οφειλέτες όσο και από τις εταιρείες που υπάγονται στο νέο καθεστώς χρηματοδότησης.
