Είναι «εφικτό» να αυξηθούν οι δαπάνες για την άμυνα και τις υποδομές στο 5% του ΑΕΠ αντί του 2% στις χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ ως το 2032, δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος
«Η κατάσταση ασφαλείας εδώ στις χώρες της Βαλτικής, την λεγόμενη ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ, παραμένει πολύ τεταμένη», δήλωσε ο Καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, καθώς εμφανίστηκε ενώπιον του Τύπου με τον οικοδεσπότη του, τον Λιθουανό πρόεδρο Γκιτάνας Ναουσέντα, και αναμεταδίδει η Handlesblatt.
«Ο επιθετικός αναθεωρητισμός της Ρωσίας» απειλεί όχι μόνο την Ουκρανία, αλλά ολόκληρο τον ευρωατλαντικό χώρο. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η απειλή, η Γερμανική Ταξιαρχία συγκροτήθηκε «με ταχύτητα ρεκόρ». «Ας επενδύσουμε τώρα αποφασιστικά στην ασφάλειά μας», καλεί ο Φρίντριχ Μερτς τους άλλους εταίρους του ΝΑΤΟ.
Για πολύ καιρό, η Γερμανία αντιμετωπίζονταν με καχυποψία λόγω της οικονομικής της συνεργασίας με τη Ρωσία στις χώρες της Βαλτικής. Τώρα έχει γίνει εγγυητής ασφάλειας. Στην ομιλία του, ο Merz τόνισε τη στενή συνεργασία με τη γερμανική βιομηχανία όπλων: Η Λιθουανία αγοράζει άρματα μάχης και οχήματα μάχης πεζικού και η Rheinmetall κατασκευάζει εργοστάσιο πυρομαχικών στη χώρα.
«Αυτά είναι πρότυπα για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα των εξοπλισμών που χρειαζόμαστε τώρα», λέει ο Καγκελάριος. Ο Ναουσέντα μιλάει για τη μεγαλύτερη σύμβαση όπλων στην ιστορία της χώρας του και τονίζει ότι η Λιθουανία θα επενδύσει το πέντε τοις εκατό της οικονομικής της δύναμης στην άμυνα ήδη από το επόμενο έτος. Ο Μερτς υπόσχεται επίσης να αυξήσει τη χρηματοδότηση για τις ένοπλες δυνάμεις.
Στο Βίλνιους, υποστήριξε ρητά την πρόταση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 3,5% έως το 2032 και των επενδύσεων σε στρατιωτικές υποδομές – δηλαδή γέφυρες, σιδηροδρόμους και λιμάνια – στο 1,5%. Αυτό είναι «εφικτό», λέει ο Mερτς.
Σαφή μηνύματα προς Πούτιν και Τραμπ
Το μήνυμα που προέρχεται από το Βίλνιους απευθύνεται επομένως όχι μόνο στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά και στον Ντόναλντ Τραμπ. Ο παρορμητικός πρόεδρος των ΗΠΑ επιμένει ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει μαζικά τις στρατιωτικές της δαπάνες. Εάν δεν το κάνει αυτό, θα ανακαλέσει την υπόσχεση συμμαχίας.
«Δεν έχουμε καμία ένδειξη αυτή τη στιγμή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να αποσύρουν στρατεύματα από την Ευρώπη», διαβεβαιώνει ο Μερτς – αλλά ταυτόχρονα υπογραμμίζει πόσο μεγάλη είναι η νευρικότητα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Η Ευρώπη παίζει σε ομάδα με τις ΗΠΑ «όποτε είναι δυνατόν». Αλλά τι είναι ακόμα δυνατό με τον Τραμπ; Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για μια σκληρή πολιτική απέναντι στη Ρωσία. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, απέρριψε νέες κυρώσεις σε τηλεφωνική συνομιλία με την Merz και άλλους Ευρωπαίους εταίρους.
Περισσότερη πίεση στη Ρωσία, περισσότερη βοήθεια για την Ουκρανία – από τώρα και στο εξής αυτό θα είναι πρωτίστως καθήκον των Ευρωπαίων. Η Ταξιαρχία της Λιθουανίας παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτό. Το 2023, ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους πρότεινε την αναδιάταξη των στρατευμάτων. Τώρα συνοδεύει τον Καγκελάριο στην ονομαστική κλήρωση. 400 στρατιώτες βρίσκονται ήδη εκεί και μέχρι το τέλος του 2027, όταν η ταξιαρχία πρόκειται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία, θα υπάρχουν 4.800.
Η απειλή είναι συγκεκριμένη και πανταχού παρούσα
Παρόλο που η Bundeswehr είναι παρούσα στη Λιθουανία από το 2017, η Γερμανία ηγείται μιας πολυεθνικής μονάδας του ΝΑΤΟ, της λεγόμενης Ομάδας Μάχης.
Αλλά μέχρι στιγμής τα πράγματα αλλάζουν συνεχώς, με τους στρατιώτες να περνούν μόνο λίγους μήνες στην ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ και στη συνέχεια να αντικαθίστανται από άλλες δυνάμεις. Με την μόνιμη μετεγκατάσταση μιας ολόκληρης ταξιαρχίας, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης και πυροβολικού, το ΝΑΤΟ δημιουργεί μια νέα στρατιωτική βάση ακριβώς στα σύνορα με τη Ρωσία.
Πουθενά στο έδαφος του ΝΑΤΟ η απειλή από τη Ρωσία δεν είναι τόσο συγκεκριμένη όσο εδώ, και οι στρατιώτες των Γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων αισθάνονται επίσης τις επιπτώσεις. Η Ρωσία διαδίδει παραπληροφόρηση, ισχυριζόμενη σε διαδικτυακά μηνύματα ότι Γερμανοί έχουν βιάσει Λιθουανές γυναίκες ή έχουν σκοτώσει ντόπιους ενώ ήταν μεθυσμένοι. Αυτές είναι προσπάθειες υποκίνησης του πληθυσμού κατά της αποστολής του ΝΑΤΟ.
Οι ρωσικές προκλήσεις συμβαίνουν επίσης επανειλημμένα στη Βαλτική Θάλασσα. Πλοία του λεγόμενου σκιώδους στόλου, με τον οποίο η Ρωσία παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις για το πετρέλαιο, λέγεται ότι έχουν προκαλέσει ζημιές σε καλώδια και αγωγούς βαθέων υδάτων.
Από την έναρξη της δεύτερης θητείας του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, το κλίμα στις χώρες της Βαλτικής έχει γίνει ακόμη πιο τεταμένο από πριν. Υπάρχει μεγάλος σκεπτικισμός ότι οι ΗΠΑ θα έστελναν τους δικούς τους στρατιώτες σε περίπτωση επίθεσης στις χώρες της Βαλτικής.
Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ ανέστειλαν προσωρινά τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία τον Μάρτιο και απέκρυψαν πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες σχετικά με τις κινήσεις ρωσικών στρατευμάτων που ήταν ζωτικής σημασίας για το Κίεβο προκαλεί μεγάλη ανησυχία στη Λιθουανία, τη Λετονία και την Εσθονία.
Γι’ αυτό ολόκληρη η περιοχή της Βαλτικής χαίρεται με τη γερμανική παρουσία. «Η γερμανική στρατιωτική ανάπτυξη στη Λιθουανία ενισχύει την ασφάλεια και την άμυνα και των τριών χωρών της Βαλτικής», δήλωσε στην Handelsblatt ο Toms Rostoks, διευθυντής του Κέντρου Ασφάλειας και Στρατηγικής Έρευνας στην Εθνική Ακαδημία Άμυνας της Λετονίας. Δεδομένης της «αστάθειας και της απρόβλεπτης φύσης» της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, η αυξημένη εμπλοκή της Γερμανίας είναι «ιδιαίτερα σημαντική».
Οι ειδικοί ζητούν περαιτέρω υποστήριξη προς την Ουκρανία
Ο ειδικός σε θέματα ασφαλείας Άντρες Κασέκαμπ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, πιστεύει ότι η «απομάκρυνση της κυβέρνησης Τραμπ από τους συμμάχους και η προσέγγιση της Ρωσίας του Πούτιν» έχει εγείρει το ερώτημα εάν τα κράτη της Βαλτικής μπορούν «να συνεχίσουν να βασίζονται στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ». Για να αποτρέψει τα κράτη της Βαλτικής από το να γίνουν «ο επόμενος στόχος της ρωσικής επιθετικότητας», η Δύση πρέπει να συνεχίσει να υποστηρίζει στρατιωτικά την Ουκρανία. «Και η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες», δήλωσε ο Κασέκαμπ.
Ο Μερτς σκοπεύει να κάνει ακριβώς αυτό. Στο Βίλνιους, δεσμεύτηκε τόσο για την «ενίσχυση της ανατολικής πλευράς» όσο και για την «ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας». Είναι πεπεισμένος ότι οι διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία έχουν πιθανότητες επιτυχίας μόνο εάν διεξάγονται από θέση ισχύος.
