Βήμα μπροστά στις οικονομικές σχέσεις Ρωσίας – Κίνα αποτέλεσε η επίσημη επίσκεψη του ηγέτη της Κίνας, Σι Τζιπίνγκ στη Μόσχα με αφορμή τα 80 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
Η Κίνα θα σταθεί στο πλευρό της Ρωσίας απέναντι στην «ηγεμονική καταδίωξη της Δύσης». «Η αμοιβαία πολιτική εμπιστοσύνη ανάμεσα στην Κίνα και την Ρωσία γίνεται βαθύτερη και οι δεσμοί για μία πραγματιστική συνεργασία γίνονται ισχυρότεροι», δήλωσε ο Σι Τζινπίνγκ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με κοινή έρευνα των οικονομικών ινστιτούτων ΜΕRICS, OSW. Swedish National Centre και του SCEEUS, τα 4 πεδία στα οποία φαίνεται η πρόοδος στις σινο – ρωσικές οικονομικές σχέσεις είναι τα εξής:
1. Οι σχέσεις Ρωσίας – Κίνας πίσω από τη σύνταξη του Πούτιν με το Σι Τζιμπίνγκ
Το διμερές εμπόριο Κίνας – Ρωσίας έχει αυξηθεί σταθερά την τελευταία δεκαετία και έχει ενταθεί από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το 2024, το συνολικό εμπόριο έφτασε τα 245 δισ. δολάρια ΗΠΑ, περισσότερο από το διπλάσιο από αυτό του 2020. Το εμπορικό ισοζύγιο ήταν σχετικά ισορροπημένο σε αξία, με μόνο ένα μικρό ρωσικό πλεόνασμα. Ωστόσο, είναι δομικά ανισορροπημένο στους τύπους αγαθών που διακινούνται.
Οι εξαγωγές της Ρωσίας προς την Κίνα αποτελούνται κυρίως από ορυκτά καύσιμα και άλλους φυσικούς πόρους, ενώ οι εξαγωγές της Κίνας αποτελούνται από μεταποιημένα προϊόντα όπως αυτοκίνητα, τρακτέρ, ηλεκτρονικά είδη και άλλα καταναλωτικά προϊόντα. Η αξία των ρωσικών εξαγωγών είναι επομένως ευαίσθητη στις ασταθείς αγορές ενέργειας και ένα μεγάλο μέρος της αύξησής της τα τελευταία χρόνια οφείλεται στις υψηλότερες τιμές ενέργειας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
2. Η Κίνα έχει γίνει βασική αγορά για τις ρωσικές εξαγωγές ορυκτών καυσίμων
Οι εξαγωγές ενέργειας της Ρωσίας προς την Κίνα αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του διμερούς εμπορίου τους, αυξάνοντας σταθερά τόσο σε αξία όσο και σε όγκο. Μετά το 2022, η αγορά της Κίνας λειτούργησε ως δίχτυ ασφαλείας, επιτρέποντας στη Ρωσία να ανακατευθύνει τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Δύση.
Ωστόσο, η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης το 2024 υπογραμμίζει πολιτικούς και οικονομικούς περιορισμούς στην περαιτέρω επέκταση. Επιπλέον, η αξία αυτών των εξαγωγών εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις παγκόσμιες τιμές ενέργειας.
3. Το πετρέλαιο κυριαρχεί στις ρωσικές εξαγωγές προς την Κίνα, φτάνοντας σε ιστορικό υψηλό το 2024
Οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου προς την Κίνα αυξήθηκαν από το 2022 και μετά, φτάνοντας σε πάνω από 108 εκατομμύρια τόνους το 2024 – αύξηση περίπου 30% από το 2022.
Το αυξανόμενο μερίδιο του ρωσικού πετρελαίου στις εισαγωγές της Κίνας είναι σε μεγάλο βαθμό συνέπεια των δυτικών κυρώσεων, οι οποίες ανάγκασαν τη Ρωσία να ανακατευθύνει τις εξαγωγές αργού πετρελαίου – ακόμη και με κάποια έκπτωση. Ενώ η Κίνα έχει γίνει βασικός αγοραστής, η αξία αυτού του εμπορίου παραμένει ιδιαίτερα ευαίσθητη στις διακυμάνσεις των τιμών.
Οι εξαγωγές άνθρακα της Ρωσίας προς την Κίνα αυξάνονται σταθερά, με αξιοσημείωτη επιτάχυνση το 2023 λόγω των δυτικών κυρώσεων.
Καθώς οι Ρώσοι εξαγωγείς έχασαν την πρόσβαση στις αγορές της ΕΕ, ενέτειναν τις αποστολές προς την Κίνα. Ωστόσο, αφού έφτασαν σε ιστορικό υψηλό το 2023, οι όγκοι μειώθηκαν το 2024, υποδηλώνοντας ορισμένους περιορισμούς στην περαιτέρω ανάπτυξη λόγω της αύξησης της εγχώριας παραγωγής στην Κίνα και της διαφοροποίησης των εισαγωγών άνθρακα. Αυτό το διάγραμμα δείχνει τον όγκο των ρωσικών εξαγωγών άνθρακα στην Κίνα σε εκατομμύρια τόνους.
Οι ρωσικές εξαγωγές LNG προς την Κίνα αυξάνονται σταθερά, με μια προσωρινή μείωση το 2021 λόγω περιορισμών που σχετίζονται με την πανδημία. Οι κινεζικές εισαγωγές LNG από τη Ρωσία υπερτριπλασιάστηκαν μεταξύ 2019 και 2024, φτάνοντας το ρεκόρ των 8,3 εκατομμυρίων τόνων. Αυτή η αύξηση ευθυγραμμίζεται με τις προσπάθειες της Κίνας να αντικαταστήσει τον άνθρακα με φυσικό αέριο στο ενεργειακό της μείγμα.
Η Ρωσία άρχισε να εξάγει φυσικό αέριο μέσω αγωγών στην Κίνα το 2019 με την έναρξη του αγωγού Power of Siberia-1, ο οποίος αναμένεται να φτάσει στην πλήρη χωρητικότητά του των 38 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως έως το 2025. Η Κίνα έχει γίνει μια κρίσιμη αγορά για το ρωσικό φυσικό αέριο, συμβάλλοντας στην αντιστάθμιση των απωλειών από την Ευρώπη. Ωστόσο, παρά την αύξηση των εξαγωγών, η Ρωσία χρειάζεται πρόσθετους αγωγούς για να επεκτείνει περαιτέρω το μερίδιο αγοράς της.
Μέχρι στιγμής, η Κίνα διστάζει να εγκρίνει νέα έργα, ενώ η Μόσχα προσπαθεί να προωθήσει το έργο Power of Siberia-2 με την σχεδιαστική του χωρητικότητα 50 bcm/έτος.
4. Οι κινεζικές εξαγωγές ειδών διπλής χρήσης συμβάλλουν στη διατήρηση της πολεμικής προσπάθειας της Ρωσίας
Οι αποστολές ειδών διπλής χρήσης από την Κίνα προς τη Ρωσία αυξήθηκαν στα τέλη του 2021, πιθανώς λόγω της συσσώρευσης αποθεμάτων και των κορυφώσεων παραγωγής στο τέλος του έτους.
Οι εξαγωγές μειώθηκαν στη συνέχεια απότομα μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 εν μέσω ανησυχιών για κυρώσεις, αλλά ανέκαμψαν γρήγορα, παραμένοντας σε ιστορικά υψηλά επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022 και του 2023. Μια νέα μείωση σημειώθηκε μετά την ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 2023 για πιθανές δευτερογενείς κυρώσεις σε οντότητες που βοηθούν τη στρατιωτικοβιομηχανική βάση της Ρωσίας.
Ωστόσο, οι κινεζικές εξαγωγές ανέκαμψαν στο δεύτερο εξάμηνο του 2024, γεγονός που υποδηλώνει προσαρμογές για την παράκαμψη αυτών των περιορισμών.
Ως αποτέλεσμα, οι αποστολές ειδών διπλής χρήσης από την Κίνα προς τη Ρωσία ξεπέρασαν για άλλη μια φορά τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2024.
Τα δεδομένα αναφέρονται σε είδη διπλής χρήσης που περιλαμβάνονται στον Κοινό Κατάλογο Υψηλής Προτεραιότητας, ο οποίος αναπτύχθηκε από κοινού από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο κατάλογος κατηγοριοποιεί 50 είδη, καθένα από τα οποία προσδιορίζεται με έναν εξαψήφιο κωδικό Εναρμονισμένου Συστήματος (HS), σε τέσσερις βαθμίδες. Η πλήρης λίστα είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του Γραφείου Βιομηχανίας και Ασφάλειας των ΗΠΑ. Οι τιμές αντιπροσωπεύουν έναν κινητό μέσο όρο 3 μηνών και έχουν προσαρμοστεί ώστε να αντικατοπτρίζουν τις τροποποιήσεις της Ονοματολογίας HS 2022.
