Το πρώτο το οποίο απασχόλησε το γερμανικό οικονομικό τύπο μετά την (με τη δεύτερη) εκλογή του ηγέτη του κεντρο-δεξιού κόμματος (CDU) Φρίντριχ Μερτς στην καγκελαρία την Τρίτη (6.5.25) από την Bundestag ήταν αν και πως μπορεί να αντιμετωπίσει τον Ντόναλντ Τραμπ.
Και δεν θα μπορούσε να ασχοληθεί με τίποτα άλλο πρώτα – πρώτα, καθώς ο βασικός λόγος για τον οποίο βρέθηκε ο Μερτς στην γερμανική καγκελαρία είναι ο ίδιος ο… Τραμπ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Υπενθυμίζεται πως ήταν ακριβώς επτά μήνες μήνες πριν την εκλογή Μερτς, στις 6 Νοεμβρίου 2024, όταν ανήμερα της ανακοίνωσης της εκλογής Τραμπ στις ΗΠΑ, όταν διαλύθηκε ο τρικομματικός συνασπισμός (SPD, Πράσινοι, Φιλελεύθεροι) υπό τον Σοσιαλδημοκράτη Σολτς.
Η διάλυση της κυβέρνησης Σολτς και η προκήρυξη πρόωρων εκλογών για τις 23 Φεβρουαρίου 2025 είχαν να κάνουν βασικά με το γεγονός ότι η εκλογή Τραμπ θα σήμαινε στρατιωτική έξοδο των ΗΠΑ από την Ευρώπη..
Στρατιωτική έξοδος των ΗΠΑ από την Ευρώπη θα σήμαινε έλλειμμα ασφαλείας της Ευρώπης απέναντι στη Ρωσία (η οποία έχει το πάνω χέρι στην Ουκρανία) και άρα ανάγκη αύξησης των αμυντικών δαπανών της Γερμανίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτό θεωρήθηκε από το SPD αδιανόητο χωρίς την χαλάρωση του συνταγματικού φρένου χρέους, κάτι με το οποίο ήταν ριζικά αντίθετοι οι Φιλελεύθεροι.
Έτσι ο Σολτς απέλυσε από υπουργό Οικονομικών, τον ηγέτη των Γερμανών Φιλελευθέρων, Κρίστιαν Λίντνερ και η χώρα οδηγήθηκε στις κάλπες, οι οποίες έδωσαν πύρρειο νίκη στον κεντρο – δεξιό Μερτς…
Επειδή η πλειοψηφία που διαμορφώθηκε στη νέα Bundestag δεν έφτανε τα απαιτούμενα 2/3, CDU – SPD συμφώνησαν να περάσουν την ακύρωση, στην πραγματικότητα, (όχι απλά «χαλάρωση») του συνταγματικού φρένου χρέους με βάση την παλιά Bundestag.
Η συμφωνία CDU – SPD πέρασε τελικά (με τη δεύτερη και αυτή!) από την Bundestag και το Bundesrat με τις ψήφους των Πρασίνων.
To ακροδεξιό κόμμα AfD, το οποίο στηρίχτηκε προεκλογικά στη Γερμανία, ανοιχτά και δημόσια από το στενό συνεργάτη Τραμπ, Έλον Μασκ, όχι μόνο τάχθηκε ενάντια στην συνταγματική μεταρρύθμιση του φρένου χρέους -που στόχο είχε την αύξηση των γερμανικών αμυντικών δαπανών-, αλλά προσέφυγε στο συνταγματικό δικαστήριο της Καρλσρούης προκειμένου να κηρυχθεί αντισυνταγματική η ψήφιση της μεταρρύθμισης από την παλιά Bundestag, την οποία χαρακτήρισε επακριβώς ως «δημοσιονομικό πραξικόπημα».
Ωστόσο, οι δικαστές της Καρλσρούης απέρριψαν την προσφυγή του AfD κατά της συνταγματικής μεταρρύθμισης του φρένου χρέους (υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών), ανοίγοντας το δρόμο στο μεγαλύτερο εξοπλιστικό πρόγραμμα στη Γερμανία μετά το τέλος του β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Πλέον, είναι όμως, η σειρά του… γερμανικού Συντάγματος, να «προσφύγει» κατά του AfD. Σύμφωνα με διαρροές στο γερμανικό οικονομικό τύπο, την περασμένη εβδομάδα, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος αναβάθμισε το AfD από ύποπτη περίπτωση σε «επιβεβαιωμένη ακροδεξιά εξτρεμιστική οργάνωση»!
Οι διαρροές αυτές επανέφεραν στο δημόσιο διάλογο το σενάριο της απαγόρευσης του AfD. To ενδεχόμενο αυτό όμως εκτιμάται ως casus belli για τους υποστηριχτές του κόμματος αυτού στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος για AfD: «επιβεβαιωμένη ακροδεξιά εξτρεμιστική οργάνωση»
Ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο (και όχι ο «γνωστός» Μασκ!) είχε χαρακτηρίσει την κατηγοριοποίηση του AfD ως επιβεβαιωμένου ακροδεξιού εξτρεμιστικού κόμματος ως «συγκαλυμμένη τυραννία».
Σύμφωνα με τον Ρούμπιο, η μεταναστευτική πολιτική των «κυρίαρχων κομμάτων» – των ίδιων κομμάτων των οποίων ο Μερτς ηγείται τώρα σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό – είναι «πραγματικά εξτρεμιστική».
Μάλιστα, τα δεξιόστροφα συντηρητικά αμερικανικά μέσα ενημέρωσης εκφράζουν την απορία τους για το γιατί ο Μερτς δεν σχημάτισε συνασπισμό με το… AfD και γιατί η Γερμανία δεν λαμβάνει σκληρότερα μέτρα κατά της μετανάστευσης.
Aς μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως φίλη του Τραμπ είναι η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Μελόνι, ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος των «Αδελφών της Ιταλίας» και της κυβέρνησης με την επίσης ακροδεξιά «Λέγκα» και το λαϊκιστικό κεντροδεξιό κόμμα του μακαρίτη Μπερλουσκόνι…
Ας μην ξεχνάμε, επίσης, πως ο ίδιος ο Μερτς, προεκλογικά, είχε δώσει το σχετικό… θάρρος για τέτοιες… απορίες, όταν ψήφισε στην Bundestag μαζί με το AfD την απαγόρευση παροχής ασύλου στους πρόσφυγες, αν και τελικά η σχετική διάταξη δεν πέρασε.
Σύμφωνα με την Handelsblatt, το ζήτημα της σχέσης CDU – AfD είναι απίθανο να εξαφανιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια της καγκελαρίας του Μερτς – και όσο ο Τραμπ βρίσκεται στον Λευκό Οίκο.
Γερμανοί διπλωμάτες, αναφέρει το ίδιο δημοσίευμα, πιστεύουν μάλιστα ότι είναι πιθανό η αμερικανική κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει την κατηγορία της καταστολής του AfD ως μέσο άσκησης πίεσης στις διαπραγματεύσεις για άλλους τομείς – είτε πρόκειται για το εμπόριο είτε για την άμυνα.
Η διαμάχη θα μπορούσε επίσης να έχει αντίκτυπο στη γερμανο – αμερικανική συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών.
Ο Τομ Κότον, επικεφαλής της επιτροπής πληροφοριών της αμερικανικής Γερουσίας, κάλεσε τη γερμανική κυβέρνηση να αντιμετωπίσει το AfD ως «νόμιμο κόμμα της αντιπολίτευσης». Όσο αυτό δεν είναι εγγυημένο, η ανταλλαγή πληροφοριών για την παρακολούθηση του AfD πρέπει να σταματήσει.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι ο Μερτς πρέπει να συγκυβερνήσει περισσότερο με το… αντιπολιτευόμενο ακροδεξιό AfD και λιγότερο με το SPD με το οποίο έχει σχηματίσει επισήμως κυβέρνηση συνεργασίας. Εξάλλου, το AfD καταλαμβάνει την 1η θέση στις πανεθνικές δημοσκοπήσεις, με 26 -27%, λίγο πάνω από το CDU και πολύ πιο πάνω από το SPD (15%).
Σε τι έγκειται η άτυπη «συγκυβέρνηση» CDU – AfD; Στο γεγονός ότι το CDU ενδεχομένως δεν μπορεί να κάνει κανένα βήμα προσέγγισης με τον Τραμπ, αν δεν αφήσει «ήσυχο» το AfD.
Η φιλο – αμερικανική τάση στο εσωτερικό του CDU – CSU
Tην ίδια ώρα, και στο εσωτερικό της «Ένωσης» CDU – CSU, υπάρχουν κορυφαία πολιτικά στελέχη τα οποία ανήκουν στις πιο συντηρητικές πτέρυγες του.
Ο Γενς Σπαν (Jens Spahn), ο νέος επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU – CSU, ταξίδεψε στο συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού κόμματος στο Μιλγουόκι τον περασμένο Ιούλιο.
Οι πολιτικοί του CSU, Αντρέας Σόιερ (Andreas Scheuer) και Ντοροτέε Μπερ (Dorothee Bär) -πλέον ομοσπονδιακή υπουργός Έρευνας, Τεχνολογίας και Διαστήματος- συναντήθηκαν με τον Ρον Ντε Σαντις (Ron DeSantis), τον κυβερνήτη της Φλόριντα και πρώην υποψήφιο για την προεδρία το 2024.
Υπάρχουν, επίσης, προσπάθειες να έρθει στην αμερικανική πρωτεύουσα το καλοκαίρι ο ηγέτης του CSU και πρόεδρος της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ. Ένας από τους στόχους είναι μια συνάντηση με τον αντιπρόεδρο Βανς, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τα σχέδια. Οι καλές σχέσεις με τον πιθανό διάδοχο του Τραμπ στον Λευκό Οίκο είναι απαραίτητες για τις διατλαντικές σχέσεις, λένε.
Από την άλλη μεριά, ο Μερτς (ο οποίος αναμένεται να έχει την πρώτη συνάντηση με τον Τραμπ το αργότερο τον ερχόμενο Ιούνιο στη σύνοδο του G7 στον Καναδά) προσωπικά είχε «πολύ έντονο φόβο επαφής» με το κίνημα «Make America Great Again» (MAGA) για πολύ καιρό, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, κάτι που προφανώς δεν…άλλαξε με το τηλεφώνημα του Μερτς με τον Τραμπ μετά την εκλογή του στην καγκελαρία..
Το περιβάλλον του Μερτς «δεν ενδιαφερόταν πραγματικά για στενές επαφές, για να είμαστε ειλικρινείς», λέει ένας εκ των ειδικών. «Τώρα έχουν συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να το αλλάξουν αυτό».
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι ο Mερτς ήταν επικεφαλής του Atlantik-Brücke πριν από έξι χρόνια. Έκτοτε, δεν έχει εμφανιστεί στην Ουάσινγκτον, τουλάχιστον όχι επίσημα. Βέβαια, οι συνθήκες τότε ήταν πολύ – πολύ διαφορετικές, με τους Δημοκρατικούς στην εξουσία και τον νυν καγκελάριο να είναι στέλεχος της …Black Rock!
Η όχι και τόσο φιλο – ευρωπαϊκή στάση του Μερτς
Όσον αφορά, τις χθεσινές (9.5.25) δηλώσεις του Γερμανού καγκελάριου από τις Βρυξέλλες, όπου είχε συναντήσεις με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (πρόεδρος Κομισιόν), τον Αντόνιο Κόστα (πρόεδρος Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) και Μαρκ Ρούτε (γραμματέα ΝΑΤΟ), χαρακτηρίζονται από διπλωματικές πηγές ως φύσει αντιφατικές: Από τη μια μεριά τάχθηκε υπέρ μίας ενιαίας ευρωπαϊκής γραμμής στο μέτωπο του εμπορίου (και κατά μεμονωμένων συμφωνιών μεταξύ ΗΠΑ και χωρών – μελών της ΕΕ) και από την άλλη τάχθηκε κατά του κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού (σ.σ. μέσω έκδοσης ευρω – ομολόγων).
Μ΄άλλα λόγια, ενώ ζητά κοινή στάση στα εμπορικά θέματα (αν και δεν πλήττονται όλες τις χώρες – μέλη της ΕΕ το ίδιο άσχημα όσο η Γερμανία από τους δασμούς), αποτάσσεται την κοινή δράση στα ζητήματα του δημοσίου χρέους (με τη δικαιολογία ότι η Γερμανία δεν έχει το ίδιο μεγάλο χρέος όσο άλλες χώρες – μέλη της ΕΕ, την ίδια ώρα που ο ίδιος ο Μερτς πούσαρε τη συνταγματική μεταρρύθμιση του φρένου χρέους…).
Αυτό σημαίνει πως ο Μερτς θέλει μαζί τους τους άλλους Ευρωπαίους για να αντιμετωπίσει το δασμολογικό πόλεμο των Αμερικάνων, ο οποίος πλήττει πρωτίστως τους Γερμανούς και την αυτοκινητοβιομηχανία τους, αλλά αρνείται να βάλει πλάτη η Γερμανία στο φθηνότερο δανεισμό τους (μέσω της έκδοσης ευρω – ομολόγων) σε σχέση πρώτα από όλα με τον επανεξοπλισμό της ΕΕ μέσω του εξαγγελθέντος ευρωπαϊκού ταμείου για την άμυνα ύψους 150 δις. ευρώ…
Την ίδια ώρα, ο Μερτς μαζί με τους Σοσιαλδημοκράτες έχουν ήδη «καβατζάρει» (μέσω της συνταγματικής μεταρρύθμισης) πάνω από 500 δις. ευρώ για τη δική τους (γερμανική) άμυνα και επιπλέον 600 δις. ευρώ για τις δικές τους (γερμανικές) υποδομές, παραβιάζοντας «σιωπηρά» και μονομερώς το ευρωπαϊκό σύμφωνο σταθερότητας που οι ίδιοι επέβαλλαν…
Το ερώτημα, δεδομένων και των γιγάντιων προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπίσουν στο εσωτερικό και εξωτερικό της χώρα, αν και κατά πόσο θα προλάβουν οι ίδιοι – οι Χριστιανοδημοκράτες και οι (βασικοί εμπνευστές του) Σοσιαλδημοκράτες – να εφαρμόσουν το πακέτο που ψήφισαν, με τους αναλυτές να βλέπουν το τέλος του 2026 – αρχές 2027 ως αφετηρία έμπρακτης υλοποίησης του, δηλαδή λίγο πριν ξεκινήσει η προεκλογική περίοδος για τις κάλπες του 2029, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν σταθερά πρώτο το AfD, το οποίο υποστηρίζει ανοιχτά την έξοδο της Γερμανίας από την ΕΕ…
