Σε μια κρίσιμη περίοδο για το μέλλον της λιγνιτικής δραστηριότητας εισέρχεται η ΔΕΗ, καθώς μέχρι το τέλος του 2026 θα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι αποφάσεις και οι κινήσεις που αφορούν την πλήρη έξοδο της χώρας από τον λιγνίτη. Ο λιγνίτης, που για δεκαετίες αποτέλεσε τη βάση της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, έχει πλέον δώσει τη θέση του σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο ενεργειακό τοπίο, όπου οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) πρωταγωνιστούν.
Από το 2019 έως σήμερα, οι ΑΠΕ έχουν εκτοξευθεί, καλύπτοντας πλέον πάνω από το 50% της ημερήσιας παραγωγής ενέργειας, ενώ ο λιγνίτης υποχωρεί σταδιακά, τόσο λόγω των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων όσο και λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής. Οι αυξανόμενες τιμές των δικαιωμάτων ρύπων καθιστούν πλέον τον λιγνίτη μη ανταγωνιστικό σε σχέση με άλλες τεχνολογίες παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό, η ΔΕΗ έχει δεσμευθεί στην πλήρη απολιγνιτοποίηση το 2026, προχωρώντας στο κλείσιμο των τελευταίων λιγνιτικών μονάδων, όπως ανέφερε χθες (19.11.2025) ο πρόεδρος και CEO του Ομίλου, Γιώργος Στάσσης, στο πλαίσιο του Capital Markets Day στο Λονδίνο.
Η τελευταία μεγάλη λιγνιτική μονάδα που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα, η Πτολεμαΐδα 5, θα σταματήσει να καίει λιγνίτη το 2026. Ωστόσο, δεν θα τεθεί εκτός λειτουργίας, αλλά θα μετατραπεί σε μια σύγχρονη μονάδα φυσικού αερίου ανοικτού κύκλου (OCGT) ισχύος 295 MW μέχρι το τέλος του 2027. Σύμφωνα με τον πρόεδρο, το έργο βρίσκεται ήδη σε φάση αδειοδότησης, ενώ έχουν προχωρήσει και οι εργασίες για τη σύνδεση με το δίκτυο φυσικού αερίου. Η μονάδα έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορεί αργότερα να μετατραπεί σε μονάδα συνδυασμένου κύκλου (CCGT) 400 MW, με δυνατότητα χρήσης υδρογόνου όταν η τεχνολογία ωριμάσει.
Η απόσυρση του λιγνίτη δεν σημαίνει μείωση της ενεργειακής ικανότητας της χώρας. Αντιθέτως, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς της ΔΕΗ αναμένεται να αυξηθεί από 12,4 GW το 2025 σε 16,6 GW έως το τέλος του 2028, χάρη στις τεράστιες επενδύσεις σε ΑΠΕ και σε μονάδες ευέλικτης παραγωγής.
Παράλληλα, τα περιβαλλοντικά οφέλη είναι εντυπωσιακά. Η απολιγνιτοποίηση, μαζί με τη μείωση της παραγωγής από πετρελαϊκές μονάδες, θα οδηγήσει σε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 85% το 2028 σε σχέση με το 2019, όπως τόνισε χθες ο κ. Στάσσης.
Η νέα στρατηγική του Ομίλου
Μέσα από ένα εκτεταμένο πρόγραμμα επενδύσεων, ο Όμιλος έχει μετατοπίσει το κέντρο βάρους του σε ένα ευέλικτο, πράσινο και τεχνολογικά διαφοροποιημένο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο, το οποίο ανταποκρίνεται στις ανάγκες της νέας εποχής. Τα τελευταία έξι χρόνια η ΔΕΗ έχει χτίσει τις βάσεις αυτού του μετασχηματισμού, αυξάνοντας τις ετήσιες επενδύσεις από μόλις 0,4 δισ. ευρώ το 2021 σε 1,9 δισ. ευρώ το 2025, με το 88% αυτών να κατευθύνεται σε ΑΠΕ, τεχνολογίες ευελιξίας και δίκτυα διανομής. Ο ρυθμός αυτός ενισχύεται σημαντικά ενόψει της νέας τριετίας (2026 – 2028), όπου το συνολικό επενδυτικό πλάνο υπερβαίνει τα 10 δισ. ευρώ.
Παράλληλα με την απολιγνιτοποίηση, η ΔΕΗ επιταχύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ, των δικτύων και των τεχνολογιών ευελιξίας. Η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ έχει ήδη φτάσει τα 6,4 GW, ενώ έργα συνολικής ισχύος 3,9 GW βρίσκονται υπό κατασκευή ή σε ώριμο στάδιο αδειοδότησης. Η ραγδαία αυτή αύξηση πλαισιώνεται από την ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, υδροηλεκτρικών επεκτάσεων και νέων ευέλικτων μονάδων, που αποτελούν κρίσιμους πυλώνες για την υποκατάσταση του λιγνίτη. Η ενσωμάτωση αυτών των τεχνολογιών επιτρέπει στη ΔΕΗ να απορροφά τη μεταβλητότητα της παραγωγής από ΑΠΕ και να διασφαλίζει σταθερότητα στο ενεργειακό σύστημα ακόμη και σε περιόδους υψηλών διακυμάνσεων.
Ταυτόχρονα, ο Όμιλος επενδύει δυναμικά και σε άλλες κρίσιμες υποδομές που ενισχύουν το ενεργειακό και τεχνολογικό οικοσύστημα της χώρας. Στον τομέα των δικτύων, η Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση σε Ελλάδα και Ρουμανία αναμένεται να αυξάνεται με ρυθμό 5% ετησίως έως το 2028, φτάνοντας τα 6,5 δισ. ευρώ. Παράλληλα, μέσω της ΔΕΗ FiberGrid, αναπτύσσει το δίκτυο οπτικών ινών FTTH που έχει ήδη καλύψει 600.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις και στοχεύει τα 3 εκατομμύρια ως το 2028, ενισχύοντας τη ψηφιακή συνδεσιμότητα της χώρας.
Σε οικονομικό επίπεδο, οι επενδύσεις αυτές ενισχύουν σταθερά τη λειτουργική κερδοφορία. Το EBITDA του Ομίλου προβλέπεται να φτάσει τα 2,9 δισ. ευρώ το 2028, από 1,3 δισ. ευρώ το 2023, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 18% για το διάστημα 2023-2028.
Σημαντικό είναι ότι περίπου το 70% του επενδυτικού πλάνου της τριετίας θα χρηματοδοτηθεί από τις αυξανόμενες ταμειακές ροές (FFO), επιτρέποντας στο χρέος να παραμείνει κάτω από το όριο του 3,5x EBITDA. Η ισχυρή αυτή οικονομική θέση είναι που επιτρέπει στη ΔΕΗ να στηρίζει ταυτόχρονα την απολιγνιτοποίηση, την ανάπτυξη ΑΠΕ, την ενίσχυση των δικτύων και τη διεύρυνση των τεχνολογικών της δραστηριοτήτων.
