Νέο εργασιακό νομοσχέδιο: Τι αλλάζει με το 13ωρο, τις υπερωρίες και τη μερική απασχόληση

Μπαράζ αλλαγών στις ατομικές συμβάσεις εργασίας φέρνει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο το οποίο κατέθεσε χθες στη Βουλή η Υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως.

Η σημαντικότερη εξ αυτών αλλάγή στο εργασιακό νομοσχέδιο Κεραμέως είναι η δυνατότητα ενός εργαζομένου μιας επιχείρησης να απασχολείται έως και 13 ώρες την ημέρα, χωρίς όμως να παραβιάζεται το 40ωρο την εβδομάδα.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, μεταξύ των προτάσεων που κατατέθηκαν από τους κοινωνικούς εταίρους και ενσωματώθηκαν στο νομοσχέδιο είναι:

• Η πρόβλεψη ότι η άρνηση παροχής υπερωρίας δεν μπορεί να οδηγήσει σε οποιαδήποτε βλαπτική μεταβολή ή δυσμενή διάκριση σε βάρος του εργαζομένου από τον εργοδότη.
• Η διευκρίνιση ότι κάθε αδικαιολόγητη μείωση αποδοχών συνιστά μονομερή βλαπτική μεταβολή και όχι μόνο εάν έγινε κατόπιν εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας.
• Η διευκρίνιση ότι, ελλείψει της αναγγελίας πρόσληψης, επιβάλλεται πρόστιμο για αδήλωτη εργασία.
• Η κατάργηση υποχρέωσης συνυπογραφής από τον εργοδότη σε περιπτώσεις οικειοθελούς αποχώρησης, καθώς και η αυτόματη ειδοποίηση του εργοδότη για την υποβολή της δήλωσης εκ μέρους του εργαζομένου.

Επίσης, μετά τη διαβούλευση, προστέθηκαν στο νομοσχέδιο διατάξεις που προβλέπουν ενδεικτικά:

• Επέκταση προστασίας από απόλυση (προστασία μητρότητας) και στις ανάδοχες μητέρες.
• Απλοποίηση των προϋποθέσεων για την επέκταση των ειδικοτήτων που μπορούν να ασκούν καθήκοντα ιατρού εργασίας, με σκοπό την αντιμετώπιση της έλλειψης ιατρών εργασίας.

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο ενισχύει τη στήριξη στους εργαζόμενους, καθώς προβλέπει, μεταξύ άλλων, μεγαλύτερες ελευθερίες στην τετραήμερη εργασία και στο αίτημα του εργαζομένου για την κατανομή της ετήσιας άδειας αναψυχής, αυξάνει τον αριθμό των δικαιούχων επιδόματος κυοφορίας και λοχείας, προβλέπει ότι το επίδομα γονικής αδείας είναι ανεκχώρητο, ακατάσχετο, αφορολόγητο, απαγορεύει μειώσεις στις αποδοχές, μετά την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, προβλέπει υποχρεωτική παρουσία συντονιστή υγείας και ασφάλειας σε μεγάλα τεχνικά έργα.

Επιπλέον, δίνει στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να εργαστούν κατ’ εξαίρεση, εφόσον το επιθυμούν, έως 13 ώρες την ημέρα, σε έναν εργοδότη – έναντι δύο εργοδοτών που ισχύει σήμερα – με προσαύξηση 40% στην αμοιβή.

Παράλληλα, περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες διευκολύνουν τις επιχειρήσεις. Μεταξύ άλλων, προβλέπει σημαντική απλοποίηση της διαδικασίας πρόσληψης, fast-track προσλήψεις ορισμένου χρόνου για επείγουσες ανάγκες και κατάργηση πολλών εντύπων, των οποίων η πληροφορία ήδη υποβάλλεται στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ».

Τέλος, ενσωματώνει διατάξεις που στοχεύουν στη λειτουργική ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας, αλλά και κοινωνικοασφαλιστικές διατάξεις, οι οποίες προβλέπουν μεταξύ άλλων ότι η απαλλαγή των προσαυξήσεων από ασφαλιστικές εισφορές σε υπερεργασία, υπερωρίες, νυχτερινά και αργίες, επεκτείνεται και σε προσαυξήσεις υπερεργασίας, υπερωρίας, νυχτερινών και αργιών που προβλέπονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, καθώς και σε σχετικές προσαυξήσεις που χορηγούνται οικειοθελώς από τον εργοδότη, ωφελώντας εργαζόμενους και επιχειρήσεις.

Αναλυτικά το νομοσχέδιο προβλέπει τις εξής βασικές παρεμβάσεις:

Χρονικά όρια εργασίας: Επεκτείνεται το 13ωρο και στην απασχόληση σε ένα εργοδότη

Η δυνατότητα απασχόλησης που υφίσταται σήμερα, σε δύο ή περισσότερους εργοδότες, υπό προϋποθέσεις, έως δεκατρείς (13) ώρες ημερησίως, επεκτείνεται και σε εργαζόμενους που απασχολούνται σε έναν εργοδότη, υπό τον όρο ότι τηρούνται τα όρια ανάπαυσης και μέγιστου ορίου εβδομαδιαίων ωρών εργασίας καθώς και η καταβολή των νόμιμων προσαυξήσεων από υπερωρίες.

Η παράλληλη απασχόληση του εργαζόμενου επιτρέπεται με την επιφύλαξη των διατάξεων περί του χρόνου εργασίας και ανάπαυσης των εργαζομένων. Δεδομένου ότι για κάθε περίοδο είκοσι τεσσάρων (24) ωρών, η ελάχιστη ανάπαυση δεν μπορεί να είναι κατώτερη από έντεκα (11) συνεχείς ώρες, προκύπτει ότι επιτρέπεται ο εργαζόμενος να απασχολείται σε περισσότερους εργοδότες έως δεκατρείς (13) ώρες ημερησίως.

Με την προτεινόμενη ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα να απασχοληθεί ο εργαζόμενος στον ίδιο εργοδότη μέχρι δεκατρείς (13) ώρες, λαμβάνοντας μάλιστα για την απασχόληση κατά τη 13η ώρα την προσαυξημένη αμοιβή της υπερωρίας (40%). Κατ’ αποτέλεσμα, δίνεται η δυνατότητα κατανομής των ετήσιων επιτρεπόμενων ωρών υπερωρίας από τρεις (3) σε έως και τέσσερις (4) ημερησίως, χωρίς να μεταβάλλεται το ετήσιο όριο των εκατόν πενήντα (150) υπερωριών. Δεδομένου ότι οι έντεκα (11) ώρες ημερήσιας συνεχούς ανάπαυσης θα πρέπει απαραιτήτως να τηρούνται, προκύπτει ότι, η δυνατότητα απασχόλησης για 4η ημερήσια υπερωριακή ώρα απασχόλησης δεν ισχύει σε περίπτωση που η εργασία παρουσιάζει διακοπές (π.χ. διάλειμμα εκτός ωραρίου). Κατά τα λοιπά, οι προϋποθέσεις για τη νόμιμη πραγματοποίηση υπερωρίας παραμένουν αμετάβλητες (συναίνεση του εργαζομένου, καταβολή προσαυξημένης αμοιβής, δήλωση στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, τήρηση των χρονικών ορίων ανάπαυσης και μέγιστου ορίου εβδομαδιαίων ωρών εργασίας).

Παράλληλα, προβλέπεται ειδικώς το δικαίωμα του εργαζόμενου να αρνηθεί την παροχή της υπερωριακής αυτής εργασίας. Αυτή η άρνηση του εργαζομένου να παράσχει την επιπλέον εργασία δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του, ούτε μπορεί να οδηγήσει σε οποιαδήποτε βλαπτική μεταβολή ή δυσμενή διάκριση σε βάρος του εργαζομένου από τον εργοδότη.

Υποχρέωση ενημέρωσης και ελάχιστη προβλεψιμότητα όταν το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας είναι ως επί το πλείστον μη προβλέψιμο

Ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιεί στον εργαζόμενο συγκεκριμένους ουσιώδεις όρους της εργασιακής σχέσης. Ειδικότερα:

α) Όταν το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας είναι πλήρως ή κατά κύριο λόγο προβλέψιμο, πρέπει να δηλώνονται η διάρκεια της συνήθους ημερήσιας ή εβδομαδιαίας απασχόλησης, οι ρυθμίσεις για υπερωρίες και η σχετική αμοιβή, καθώς και, κατά περίπτωση, οι ρυθμίσεις για αλλαγές στη βάρδια.

β) Όταν το πρόγραμμα είναι πλήρως ή κυρίως μη προβλέψιμο, πρέπει να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με:

• την αρχή ότι το ωράριο εργασίας είναι μεταβλητό, τον αριθμό των εγγυημένων αμειβόμενων ωρών και την αμοιβή για την εργασία που εκτελείται επιπροσθέτως των εγγυημένων αυτών ωρών,
• τις ώρες και ημέρες αναφοράς εντός των οποίων ο εργαζόμενος μπορεί να κληθεί να εργαστεί,
• την ελάχιστη περίοδο προειδοποίησης που πρέπει να λάβει ο εργαζόμενος πριν από την έναρξη μιας ανάθεσης εργασίας και, κατά περίπτωση, την προθεσμία για την ακύρωση. Πριν από την ενσωμάτωση της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, με τον ν. 5053/2023 (Α΄158), δεν προβλέπονταν ρητά συμβάσεις χωρίς συμφωνημένες ώρες εργασίας, και η διάρκεια τη ημερήσιας και εβδομαδιαίας απασχόλησης έπρεπε να περιλαμβάνεται στη σύμβαση.

Επιπλέον, δεν απαιτείται αναφορά σε «εγγυημένες ώρες εργασίας» καθώς και σε «αμοιβή που καταβάλλεται για την εργασία που πραγματοποιείται επιπροσθέτως ή πέραν των εγγυημένων αυτών ωρών», εφόσον το σύνολο των ωρών εργασίας συνιστά μέρος της σύμβασης εργασίας. Τυχόν, δε, πρόσθετη απασχόληση θα εμπίπτει στις αντίστοιχες διατάξεις αναλόγως, εάν πρόκειται για σύμβαση μερικής ή πλήρους απασχόλησης.

Δεν εφαρμόζεται αποκλειστικά στην κατά παραγγελία απασχόληση, αλλά και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι έχουν προκαθορισμένες ώρες εργασίας, ενώ το ωράριο είναι κυρίως απρόβλεπτο. Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν:

• περιπτώσεις μερικής απασχόλησης με κυρίως μη προβλέψιμο πρόγραμμα εργασίας, όπως στον κλάδο της εστίασης,
• περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης, όπου οι βάρδιες δεν προγραμματίζονται εγκαίρως ή γνωστοποιούνται με καθυστέρηση, όπως συμβαίνει συχνά στον τομέα του λιανικού εμπορίου ή στα σούπερ μάρκετ.

Επιπλέον, δεν απαιτείται ρύθμιση για ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών, ούτε η πρόβλεψη για αναλογική εφαρμογή διατάξεων, φαρμόζεται σε συμβάσεις πλήρους και μερικής απασχόλησης, στις οποίες οι συνολικές ώρες εργασίας αποτελούν συμβατικό όρο, και συνεπώς εφαρμόζεται πλήρως η εργατική νομοθεσία. Τυχόν πρόσθετη απασχόληση ρυθμίζεται από τις αντίστοιχες διατάξεις, αναλόγως αν πρόκειται για σύμβαση μερικής ή πλήρους απασχόλησης.

Παροχή πληροφοριών στους εργαζομένους μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής «MyErgani»

Η υποχρέωση ενημέρωσης που βαρύνει τον εργοδότη σχετικά με τη γνωστοποίηση των ουσιωδών όρων εργασίας, να δύναται να εκπληρώνεται και μέσω του «ΜyErgani» με τη γνωστοποίηση της Ψηφιακής Αναγγελίας Έναρξης Εργασίας και της Ψηφιακής Δήλωσης Μεταβολής Στοιχείων Εργασιακής Σχέσης. Μέσω του πληροφοριακού συστήματος «MyErgani» ο εργαζόμενος έχει πρόσβαση και μπορεί να επεξεργάζεται όλες τις πληροφορίες της εργασιακής του σχέσης, και παράλληλα διατηρεί τη δυνατότητα να γνωστοποιεί τους όρους εργασίας του, με έντυπο ή άλλη ηλεκτρονική μορφή.

Μερική και εκ περιτροπής απασχόληση

Καταργείται η υποχρέωση γνωστοποίησης στην Επιθεώρηση Εργασίας των έγγραφων συμβάσεων μερικής/εκ περιτροπής απασχόλησης και της συνακόλουθης ανάρτησής τους στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Διατηρούνται ο υποχρεωτικός έγγραφος τύπος των συμβάσεων μερικής/εκ περιτροπής απασχόλησης, ελλείψει του οποίου τεκμαίρεται η πλήρης απασχόληση του εργαζόμενου, καθώς και η υποχρέωση του εργοδότη να γνωστοποιήσει στην Επιθεώρηση Εργασίας την απόφασή του για μονομερή επιβολή συστήματος εκ περιτροπής εργασίας, δεδομένης της βαρύνουσας σημασίας για τον εργαζόμενο των μονομερώς επιβαλλόμενων μεταβολών των όρων εργασίας του. Ακόμη, καταργείται ο ρητός χρονικός προσδιορισμός της ατομικής σύμβασης (ημερήσια ή εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη ή μηνιαία), καθώς η διάρκεια της σύμβασης μερικής απασχόλησης μπορεί να είναι οποιαδήποτε συμφωνήσουν τα συμβαλλόμενα μέρη.

Προστίθεται ρητή πρόβλεψη για τη δυνατότητα παροχής υπερωρίας στην εκ περιτροπής απασχόληση. Με την αξιολογούμενη ρύθμιση, επιτυγχάνονται, αφενός, η αύξηση του εισοδήματος αυτής της ειδικής κατηγορίας εργαζομένων, και, αφετέρου, η διευκόλυνση της λειτουργίας επιχειρήσεων που παρουσιάζουν έντονη αυξομείωση στον φόρτο εργασίας εντός της εβδομάδας. Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση της εκ περιτροπής εργασίας δεν τίθεται θέμα πραγματοποίησης υπερεργασίας, αφού η υπερεργασιακή απασχόληση σχετίζεται αποκλειστικά με την υπέρβαση του συμβατικού εβδομαδιαίου ωραρίου των 40 ωρών.

Επομένως, η απασχόληση του εκ περιτροπής εργαζομένου κατά την 9η ώρα, καθώς και οι επόμενες (10η ώρα κ.λπ.), θεωρούνται ως υπερωρίες και αμείβονται με προσαύξηση 40%. Τέλος, επισημαίνεται ότι συνεχίζουν να ισχύουν όλες οι λοιπές διατάξεις για τα χρονικά όρια εργασίας και ανάπαυσης.

Διευθέτηση χρόνου εργασίας

Επιτρέπεται να συμφωνείται περίοδος αναφοράς διάρκειας μίας (1) εβδομάδας (αλλά όχι μικρότερη), ήτοι η ισοστάθμιση των πρόσθετων ωρών εργασίας μιας (1) ή περισσότερων ημερών (πάντοτε έως 2 ώρες ημερησίως κατά μέγιστο) με ανάλογα μειωμένες ώρες εργασίας άλλης ή άλλων ημερών της ίδιας εβδομάδας και ρυθμίζεται η δυνατότητα ισοστάθμισης των αυξημένων ωρών εργασίας, όχι μόνο με ανάλογα μειωμένες ώρες ή ημέρες ανάπαυσης, αλλά και με πρόσθετες ημέρες κανονικής άδειας μετ’ αποδοχών, και επιτρέπεται να συμφωνείται η εφαρμογή συστήματος 4ήμερης εβδομαδιαίας και 10ωρης ημερήσιας εργασίας και γενικώς συστήματος διευθέτησης, που θα ισχύει καθ’ όλο το έτος. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω ρυθμίσεων καθίσταται περιττή η πρόβλεψη των δύο συστημάτων και ως εκ τούτου καταργούνται οι εν λόγω ρυθμίσεις.

Διασφαλίζεται ότι το σύστημα διευθέτησης θα συμφωνείται μεταξύ εργοδότη και εκπροσώπων εργαζομένων ή, ελλείψει τέτοιων, με εργαζομένους, και δεν επιτρέπεται να επιβληθεί μονομερώς. Συγκεκριμένα, προβλέπεται, προς μεγαλύτερη προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων, ότι δεν αρκεί η έλλειψη συνδικαλιστικής οργάνωσης, αλλά πρέπει να μην υπάρχει ούτε συμβούλιο εργαζομένων, ούτε ένωση προσώπων, ή να μην έχει επιτευχθεί σχετική συμφωνία όπως ήδη ισχύει, προκειμένου το σύστημα διευθέτησης να μπορεί να συμφωνηθεί με ατομική συμφωνία εργοδότη – εργαζομένου.

Μετά τη λήξη της περιόδου αναφοράς, τα μέρη είναι ελεύθερα να συμφωνήσουν, εφόσον το επιθυμούν, εκ νέου το ίδιο ή διαφορετικό σύστημα διευθέτησης. Επισημαίνεται ότι με την προτεινόμενη ρύθμιση διατηρούνται πλήρως οι προστατευτικές διατάξεις που ισχύουν κατά τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, το ανώτατο όριο των δέκα ωρών εργασίας, η τήρηση των διατάξεων για την υποχρεωτική ημερήσια και εβδομαδιαία ανάπαυση, η προϋπόθεση έγγραφης συμφωνίας, η ρητή απαγόρευση απόλυσης εργαζομένου λόγω μη συναίνεσης στη διευθέτηση και η αποζημίωση του εργαζόμενου για τις υπερβάλλουσες ώρες εργασίας σε περίπτωση που λυθεί η σχέση εργασίας πριν από την ολοκλήρωση της διευθέτησης.

Καταχώριση της ετήσιας άδειας στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ»

Καταργείται η υποχρέωση για προδήλωση της άδειας, η οποία αντικαθίσταται από την υποχρέωση απογραφικής δήλωσης της χορήγησης της ετήσιας άδειας στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, εντός του επόμενου ημερολογιακού μήνα που ακολουθεί τον μήνα χορήγησής της, ώστε να συμβαδίζει με την προθεσμία των λοιπών απολογιστικών δηλώσεων. Στο πλαίσιο αυτό, για την κατοχύρωση του δικαιώματος σε ετήσια άδεια αναψυχής του εργαζόμενου και για τη διευκόλυνση του ελέγχου από την Επιθεώρηση Εργασίας, πρόκειται να επικαιροποιηθούν και τα σχετικά πεδία του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, ώστε να προκύπτουν όλα τα απαραίτητα για τον έλεγχο της λήψης της άδειας στοιχεία.

Χρονική κατάτμηση άδειας

Διατηρείται ο κανόνας του αδιαίρετου της αδείας, ήτοι η χορήγηση ολόκληρης της άδειας, σε αλλεπάλληλες ημέρες, και παράλληλα καταργούνται οι ανωτέρω περιορισμοί ως προς την κατάτμηση, το θεσμικό πλαίσιο εκσυγχρονίζεται με βάση τα σημερινά δεδομένα και προβλέπεται η ελευθερία του εργαζομένου να λάβει την άδειά του όπως επιθυμεί (π.χ. να λάβει την άδεια σε τέσσερα τμήματα της μίας εβδομάδας), με μόνο περιορισμό ότι ένα τμήμα θα πρέπει να περιλαμβάνει μία συνεχόμενη εργάσιμη εβδομάδα, ώστε να εξασφαλίζεται ελάχιστο όριο ανάπαυσης. Η ανωτέρω ρύθμιση εξυπηρετεί εργαζομένους που ενδεχομένως, πέρα από τη θερινή άδεια, επιθυμούν να λάβουν μέρος της άδειάς τους και κατά τις εορταστικές περιόδους (π.χ. Χριστούγεννα, Πάσχα) αλλά και μεμονωμένα κατά τη διάρκεια του έτους.

Οποιαδήποτε κατάτμηση άλλωστε συνεχίζει να απαιτεί έγγραφο αίτημα του εργαζομένου. Επιπλέον, καταργείται η δυνατότητα του εργοδότη να χορηγεί το τμήμα της άδειας των δύο εβδομάδων οποτεδήποτε εντός του ημερολογιακού έτους. Επισημαίνεται ότι, με τη νέα ρύθμιση ο χρόνος χορήγησης της άδειας παραμένει προϊόν συμφωνίας μεταξύ εργαζομένου και επιχείρησης, επομένως ούτε η επιχείρηση μπορεί να επιβάλλει στον εργαζόμενο τον χρόνο χορήγησης της άδειας, ούτε ο εργαζόμενος να απουσιάσει αυτοβούλως. Σε περίπτωση που προκύψει διαφωνία τους, ως προς τον χρόνο χορήγησης της αδείας, αρμόδια για την επίλυση είναι η Επιθεώρηση Εργασίας. Υπενθυμίζεται ότι η επιχείρηση υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια που ζητήθηκε το πολύ εντός διμήνου από τη διατύπωση της σχετικής αίτησης από τον εργαζόμενο.

Περαιτέρω, παραμένει αμετάβλητη η διάταξη περί θερινής αδείας, σύμφωνα με την οποία, το ήμισυ τουλάχιστον εκείνων που δικαιούνται άδεια σε κάθε επιχείρηση, πρέπει να ικανοποιούνται μέσα στο χρονικό διάστημα από την 1η Μαΐου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου ενώ αμετάβλητες παραμένουν και οι διατάξεις για την θερινή άδεια των ανηλίκων. Επιπλέον, προστίθεται η δυνατότητα να διατηρούνται οι αιτήσεις των εργαζομένων και σε ηλεκτρονική μορφή, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων πλέον χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά συστήματα για την υποβολή της αίτησης και την έγκριση των αδειών.

Ακατάσχετο, ανεκχώρητο και αφορολόγητο του επιδόματος γονικής άδειας

Το επίδομα γονικής άδειας, το οποίο χορηγείται από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) είναι αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης αντίθετης διάταξης, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη στη φορολογική διοίκηση, στο δημόσιο, στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, στα νομικά πρόσωπα των τελευταίων και στα ασφαλιστικά ταμεία ή στα πιστωτικά ιδρύματα για το δημόσιο και για τρίτους, και δεν προσμετράται στο συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό οικογενειακό εισόδημα. Η αφορολόγητη φύση τέτοιων επιδομάτων ισχύει και για τις λοιπές παροχές της Δ.ΥΠ.Α. για τη μητρότητα, ήτοι την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας και τη συμπληρωματική παροχή μητρότητας.

Επέκταση της άδειας μητρότητας στην αναδοχή

Κρίνεται σκόπιμη η επέκταση του μεταγενέθλιου τμήματος της άδειας μητρότητας (9 εβδομάδες) και στις ανάδοχες μητέρες τέκνου έως οκτώ (8) ετών. Δεδομένου ότι, η αναδοχή δύναται να οδηγήσει και σε υιοθεσία του τέκνου, διευκρινίζεται ότι αν η εργαζόμενη κάνει χρήση της άδειας μητρότητας κατά την αναδοχή δεν θα τη δικαιούται εκ νέου μετά την υιοθεσία. Αντίθετα, αν δεν κάνει χρήση, κατά το στάδιο της αναδοχής, διατηρεί το δικαίωμα να κάνει χρήση αυτής μετά την υιοθεσία.

Επέκταση προστασίας από απόλυση στις ανάδοχες μητέρες

Δεδομένου ότι οι ανάδοχοι γονείς οφείλουν να απολαύουν ίσης προστασίας με τους βιολογικούς και θετούς γονείς, κατοχυρώνεται ρητά ότι οι ανάδοχες μητέρες θα προστατεύονται από την απόλυση κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας. Επιπλέον, το όριο ηλικίας του τέκνου για την εφαρμογή της προστασίας, τόσο για τις θετές όσο και για τις ανάδοχες μητέρες, αυξάνεται από έξι (6) σε οκτώ (8), ώστε να συμβαδίζει με το όριο ηλικίας λήψης της άδειας μητρότητας καθότι δεν νοείται εργαζόμενη που δικαιούται την άδεια μητρότητας να μην απολαμβάνει και της αντίστοιχης προστασίας από την καταγγελία της σύμβασης εργασίας της.

Αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ»

Καταργείται η υποχρέωση συνυπογραφής από την επιχείρηση της αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης. Η υποχρέωση υπογραφής της αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης και από την επιχείρηση κρίνεται περιττή, καθώς κατά την αναγγελία έχει ήδη συνδεθεί και διαπιστευθεί με τους εξατομικευμένους κωδικούς ΕΡΓΑΝΗ στο σύστημα, ενώ, επιπλέον, η οικειοθελής αποχώρηση είναι μονομερής δικαιοπραξία εκ μέρους του εργαζομένου.

Μονομερής βλαπτική μεταβολή στην περίπτωση ένταξης στην ψηφιακή κάρτα εργασίας

Προσδιορίζεται νομοθετικά, ως μονομερής βλαπτική μεταβολή, η αδικαιολόγητη μείωση των πάσης φύσεως αποδοχών του εργαζόμενου, ιδίως, εξαιτίας της ένταξης του εργοδότη στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας ή της εφαρμογής του συστήματος της ψηφιακής κάρτας εργασίας.

Η «ένταξη» στην ψηφιακή κάρτα εργασίας, αναφέρεται στο χρονικό σημείο δημοσίευσης της υπουργικής απόφασης ένταξης του Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ) της επιχείρησης, στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας, ενώ η «εφαρμογή» αφορά την εν τοις πράγμασι εφαρμογή από την επιχείρηση του συστήματος. Όταν ο εργοδότης προβαίνει μονομερώς σε μείωση του συμφωνημένου μισθού, τότε η ενέργειά του αυτή συνιστά μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας και ο εργαζόμενος έχει όλα τα δικαιώματα που του παρέχει το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο σε κάθε περίπτωση μονομερούς βλαπτικής μεταβολής. Δεδομένου ότι η ψηφιακή κάρτα εργασίας συνιστά μέτρο προστασίας των εργαζομένων, η ανωτέρω περίπτωση προστίθεται ρητώς στον νόμο, ώστε να αποφευχθεί οποιοδήποτε ενδεχόμενο μετακύλισης του κόστους από την εφαρμογή της στους μισθούς των εργαζομένων.

Προστασία από την απόλυση λόγω άρνησης παροχής υπερωριακής εργασίας

Προστίθεται στις περιπτώσεις άκυρης καταγγελίας, η καταγγελία που ασκείται από τον εργοδότη, σε περίπτωση άρνησης από τον εργαζόμενο να παρέχει υπερωριακή απασχόληση, ενισχύοντας το υφιστάμενο προστατευτικό πλαίσιο του εργαζόμενου από την απόλυση. Η προτεινόμενη ρύθμιση προστατεύει τον εργαζόμενο, όταν αρνείται να παράσχει υπερωριακή απασχόληση που του ζητείται από τον εργοδότη.

Κατάργηση υποχρέωσης τήρησης εγγράφων στον χώρο εργασίας

Συγκεκριμένα δεν συνιστούν πλέον ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις:

• η μη ανάρτηση πίνακα προσωπικού και προγράμματος ωρών εργασίας, αφού πλέον τα σχετικά στοιχεία είναι προσβάσιμα στον ελεγκτή μέσω του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ,
• η μη επίδειξη βιβλίου αδειών, το οποίο καταργείται οριστικά με το παρόν,
• η μη επίδειξη εντύπων όρων ατομικών συμβάσεων εργασίας του προσωπικού, οι όροι αυτοί μπορούν να γνωστοποιηθούν στον εργαζόμενο και σε ηλεκτρονική μορφή και
• η μη επίδειξη εκκαθαριστικών σημειωμάτων των αποδοχών προσωπικού για το τελευταίο τουλάχιστον τρίμηνο, η καταβολή των μισθών γίνεται υποχρεωτικά μέσω τραπέζης και τα σχετικά στοιχεία είναι διαθέσιμα εφόσον ζητηθούν.

Υποβολή στοιχείων στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ»

Με σκοπό την κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ:

• της ατομικής σύμβασης εργασίας,
• των τροποποιήσεων της σύμβασης εργασίας και
• του ετήσιου πίνακα προσωπικού. Η προτεινόμενη ρύθμιση έχει ως σκοπό τη μείωση της ψηφιακής γραφειοκρατίας που βαρύνει τις επιχειρήσεις, αφού το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ θα παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, τόσο για την ατομική εργασιακή σχέση, όσο και για το σύνολο των απασχολούμενων της επιχείρησης, με αποτέλεσμα η περαιτέρω υποβολή των ανωτέρω εγγράφων να καθίσταται περιττή. Η ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας ενσωματώνει τα στοιχεία του πίνακα προσωπικού, ενώ εξυπηρετεί την καλύτερη εποπτεία της αγοράς εργασίας δεδομένου ότι τα στοιχεία που εμπεριέχονται στην ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας αποτυπώνουν σε πραγματικό χρόνο χρήσιμες πληροφορίες για το εργατικό δυναμικό της κάθε επιχείρησης.

Δημιουργία ηλεκτρονικής εφαρμογής «Ergani»

Δημιουργείται ηλεκτρονική εφαρμογή για κινητά για επιχειρήσεις με την ονομασία «Ergani» μέσω της οποίας η επιχείρηση έχει πρόσβαση στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Η επιχείρηση δύναται να συνδέεται στην εφαρμογή με τους εξατομικευμένους κωδικούς για το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και να αναρτά, να υποβάλλει και να τροποποιεί τις δηλώσεις και τα έντυπα που προβλέπονται στην υπό στοιχεία απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Μέσω της δημιουργίας της προτεινόμενης εφαρμογής διευκολύνονται κυρίως επιχειρήσεις μικρότερου μεγέθους χωρίς οργανωμένο λογιστήριο, επιχειρήσεις που λειτουργούν εκτός των τυπικών εργάσιμων ημερών και ωρών, αλλά και περιπτώσεις έκτακτων δηλώσεων (π.χ. δήλωση μεταβολής ωραρίου).

Παράλληλα, η πρόσβαση στην ιστοσελίδα του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, όπως ισχύει σήμερα, θα παραμείνει πλήρως σε εφαρμογή. Η εφαρμογή θα είναι προσβάσιμη στα άτομα με αναπηρία.

Αναγγελία έναρξης εργασίας στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ»

Καταργείται η υποχρέωση ανάρτησης στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ των βασικών όρων εργασίας καθώς και της έγγραφης ατομικής σύμβασης εργασίας κατά την πρόσληψη εργαζομένου. Διατηρείται μόνο η υποχρέωση υποβολής της, ήδη υπάρχουσας, «Ψηφιακής Αναγγελίας Έναρξης Εργασίας» η οποία πρέπει να έχει γίνει αποδεκτή από τον εργαζόμενο ώστε να αναγγελθεί η έναρξη εργασίας. Η αποδοχή του εργαζομένου μπορεί να γίνεται και μέσω της εφαρμογής “MyErgani”, ενώ διατηρείται η δυνατότητα αποδοχής με ηλεκτρονική ή ιδιόχειρη υπογραφή του εργαζομένου, ιδίως για τις περιπτώσεις εργαζομένων που δεν έχουν την τεχνολογική εξοικείωση για χρήση της ηλεκτρονικής εφαρμογής.

Η υποχρέωση συνυπογραφής από τον εργοδότη καταργείται, καθώς έχει ήδη αυθεντικοποιηθεί κατά την είσοδο στο σύστημα με τους εξατομικευμένους κωδικούς του.

Πρόσληψη για κάλυψη επειγουσών αναγκών

Δημιουργείται εφαρμογή για προσλήψεις για την κάλυψη επειγουσών αναγκών. Με γνώμονα τις αυξημένες ανάγκες που παρουσιάζουν επιχειρήσεις, ιδίως σε συγκεκριμένους κλάδους, ορισμένες ημέρες την εβδομάδα, η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν γρήγορα και απλά εργαζομένους για έως δύο (2) ημέρες την εβδομάδα.

Ειδικότερα, η επιχείρηση θα δηλώνει στην ειδική εφαρμογή που θα δημιουργηθεί τους ουσιώδεις όρους της εργασίας του άρθρου 73 του Κώδικα Εργατικού Δικαίου και ο εργαζόμενος θα τους λαμβάνει σε μορφή ειδοποίησης που μπορεί να αποδεχτεί, μέσω της εφαρμογής MyErgani.

Η ίδια διαδικασία θα εφαρμόζεται και σε περίπτωση τροποποίησης κάποιου από τους ουσιώδεις όρους.

Ευέλικτη προσέλευση – Χρόνος προετοιμασίας

Προβλέπεται η δυνατότητα ευέλικτης προσέλευσης μέχρι χρονικό διάστημα εκατόν είκοσι (120) λεπτών, ημερησίως, κατόπιν συμφωνίας μεταξύ του εργοδότη και εργαζόμενου. Η ευέλικτη προσέλευση αφορά το διάστημα από τη δηλωθείσα στην ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας έναρξη του ωραρίου και εντεύθεν.