Το καλοκαίρι οι αποφάσεις για τις φοροελαφρύνσεις και τον Σεπτέμβριο οι ανακοινώσεις

Δημοσιονομικό «αέρα» αναζητούν στην κυβέρνηση προκειμένου να μπορέσουν να προχωρήσουν σε νέα μείωση της φορολογίας, όπως έχει κατ’ επανάληψη δηλώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Μάλιστα, την περασμένη Δευτέρα, κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, όπου και είχε συνεργασία με τον νέο υπουργό Κυριάκο Πιερρακάκη και την πολιτική ηγεσία, ήταν περισσότερο σαφής δηλώνοντας πως τα οφέλη από τη μάχη κατά της φοροδιαφυγής θα γίνουν αντιληπτά σύντομα από τους πολίτες, κάτι που πυροδότησε τα σενάρια για τη λήψη αποφάσεων μέσα στο καλοκαίρι και ανακοινώσεις τον Σεπτέμβριο από το βήμα της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το πρώτο δίμηνο του 2025, η υπέρβαση στα φορολογικά έσοδα είναι πάνω από 0,5 δισ., κάτι που γεννά προσδοκίες ότι και εφέτος, τόσο από την προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής όσο και από την ανάπτυξη, η οικονομία μπορεί να δώσει μόνιμα και σταθερά επιπλέον έσοδα, κάτι που σημαίνει πως μπορεί η χώρα να προχωρήσει στη λήψη μόνιμων μέτρων ελάφρυνσης από τη φορολογία για τους πολίτες.

Καλύτερη εικόνα θα υπάρχει μέσα στο καλοκαίρι, όταν θα αρχίσουν να ενσωματώνονται και τα στοιχεία από την πορεία του τουρισμού. Η κυβέρνηση έχει ήδη αποφασίσει τη διάθεση του όποιου δημοσιονομικού χώρου προκύψει το 2025, με στόχο τη μείωση των άμεσων φόρων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μεσαία τάξη. Η προσαρμογή στη φορολογική κλίμακα θα αφορά κυρίως εισοδήματα έως και 40.000 ευρώ ετησίως, με έμφαση πρώτα στο κομμάτι μεταξύ 10.000 και 20.000 ευρώ και εν συνεχεία, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, και στο υπόλοιπο.

Ο πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι το 2025 θα είναι χρονιά με σημαντικές φορολογικές μειώσεις για τη μεσαία τάξη, ενώ οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένονται από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ τον προσεχή Σεπτέμβριο.

Στην ίδια κατεύθυνση έχει κινηθεί και ο νυν υπουργός Κ. Πιερρακάκης στις πρώτες του δηλώσεις, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «σύμμαχός μας στην προσπάθεια της περαιτέρω μείωσης της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής θα είναι η τεχνολογία. Θα χρησιμοποιήσουμε όλες τις δυνατότητές της, ώστε από τα νέα έσοδα να ωφεληθούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις».

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, εκείνο που αποτελεί το «ιερό δισκοπότηρο» της οικονομικής ηγεσίας είναι η δημοσιονομική σταθερότητα, η οποία επ’ ουδενί δεν πρόκειται να μπει σε κίνδυνο. Μάλιστα, ο Κ. Πιερρακάκης τόνισε χαρακτηριστικά: «Ποτέ ξανά».

Η διαδικασία των αλλαγών στη φορολογική κλίμακα αναμένεται να ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2025, μόλις υπάρξουν σαφείς εκτιμήσεις για τον δημοσιονομικό χώρο και τη δυνατότητα εφαρμογής φορολογικών ελαφρύνσεων. Ο υπολογισμός της φοροδιαφυγής το 2024, ο οποίος απέφερε επιπλέον έσοδα 2 δισ. ευρώ, καθώς και η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα κρίνουν τις τελικές αποφάσεις.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, οποιοδήποτε πλεόνασμα εσόδων θα πρέπει να εγκριθεί από την Κομισιόν πριν χρησιμοποιηθεί για φορολογικές μειώσεις.

Η κυβέρνηση επιδιώκει να στηρίξει τα μεσαία εισοδήματα, τα οποία πλήττονται από την αύξηση των φορολογικών βαρών χωρίς τις αντίστοιχες αυξήσεις όπως στα χαμηλότερα εισοδήματα, και παράλληλα να καταστήσει τη φορολογική κλίμακα πιο δίκαιη μέσω του τιμαριθμικού εκσυγχρονισμού της.

Ας δούμε τα βασικά σενάρια που εξετάζονται:

1. Μείωση του φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα από 10.001 έως 20.000 ευρώ: Προβλέπεται μείωση του συντελεστή από 22% που είναι σήμερα σε χαμηλότερα επίπεδα με επικρατέστερο το 15%, κάτι που θα οδηγήσει σε μείωση του φόρου κατά 700 ευρώ και σε αύξηση του μηνιαίου εισοδήματος κατά 50 ευρώ για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
2. Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας: Στόχος είναι η ελάφρυνση των φορολογουμένων με εισοδήματα από 20.000 έως 40.000 ευρώ, καθώς η απουσία τιμαριθμικής αναπροσαρμογής της κλίμακας είχε οδηγήσει σε αυξημένα φορολογικά βάρη λόγω του πληθωρισμού.
3. Αύξηση του ορίου για τον ανώτατο φορολογικό συντελεστή: Σήμερα, ο φορολογικός συντελεστής 44% επιβάλλεται σε εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ. Το σενάριο προβλέπει την αύξηση αυτού του ορίου για να μειωθούν οι φορολογικές πιέσεις σε υψηλότερα εισοδήματα.
4. Κούρεμα τεκμηρίων: Από το 2026, αναμένεται να εφαρμοστεί μείωση κατά 30% στα τεκμήρια διαβίωσης, με σταδιακή κατάργησή τους τα επόμενα χρόνια. Η αλλαγή αυτή στοχεύει στην αποκατάσταση των αδικιών και τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών, ιδίως για μισθωτούς και συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα.
5. Μείωση ασφαλιστικών εισφορών: Σχεδιάζεται νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5% το 2026, με την πιθανότητα εφαρμογής αυτής της αλλαγής και νωρίτερα, εφόσον τα φορολογικά έσοδα το επιτρέψουν.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όλα θα σταθμιστούν και θα ληφθούν οι αποφάσεις αφού υπάρξουν συγκεκριμένα στοιχεία από την πορεία των φορολογικών εσόδων, τουλάχιστον για τους πρώτους πέντε μήνες του έτους.