Παρά την προτροπή και την αναγνώριση από τα δύο μεγάλα κόμματα, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ – η ψήφος των οποίων είναι καθοριστική για τις αναθεωρητέες διατάξεις -, για την ανάγκη εξεύρεσης συναινετικών λύσεων ώστε να μην πάει χαμένη η ευκαιρία για ουσιαστικές συνταγματικές αλλαγές, δεν καταγράφηκε και πρακτικά της συζήτησης στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής.
Μόνο μία διάταξη πήρε στη σημερινή (10.10.2019) αναθεωρητική διαδικασία το “πράσινο φως” και ήταν η πρόταση της ΝΔ για το δικαίωμα της μειοψηφίας να ασκεί κοινοβουλευτικό έλεγχο, την οποία χαρακτήρισαν θετική και τα πέντε κόμματα της αντιπολίτευσης, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜεΡΑ 25.
Ωστόσο, οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για αποκλειστική βουλευτική ιδιότητα του πρωθυπουργού και εποικοδομητική πρόταση δυσπιστίας απορρίφθηκαν από τη ΝΔ, το ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ.
Το ΜεΡΑ25 και η Ελληνική Λύση τάχθηκαν υπέρ της υποχρεωτικής βουλευτικής ιδιότητας του πρωθυπουργού ωστόσο διαφώνησαν ως προς το σκεπτικό της εποικοδομητικής πρότασης δυσπιστίας. Παράλληλα, ζήτησαν βελτιωτικές αλλαγές και ως προς το δικαίωμα της μειοψηφίας για κοινοβουλευτικό έλεγχο.
Στο επίκεντρο της σημερινής αναθεωρητικής διαδικασίας ήταν:
Το άρθρο 37: Πρόεδρος της Δημοκρατίας, διερευνητικές εντολές .
Το άρθρο 38: Αδυναμία πρωθυπουργού να ασκήσει τα καθήκοντα του.
Το άρθρο 68: Δικαίωμα της μειοψηφίας για Εξεταστικές Επιτροπές.
Το άρθρο 84: Σχέσεις Βουλής και κυβέρνησης.
Ο εισηγητής της ΝΔ
Ο εισηγητής της ΝΔ Κώστας Τζαβάρας, απέρριψε και τις δύο προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, για υποχρεωτική κοινοβουλευτική ιδιότητα του πρωθυπουργού και για εποικοδομητική πρόταση δυσπιστίας, υποστηρίζοντας ότι «δεν προσφέρουν στη πολιτική ζωή του τόπου κάτι συγκεκριμένο, χρήσιμο και λειτουργικό».
Σημείωσε δε, ότι σε δύο πολύ κρίσιμες πολιτικές περιόδους της χώρας, ανέλαβαν τη πρωθυπουργία δύο μη πολιτικά πρόσωπα, ο Ξενοφών Ζολώτας τη περίοδο 1989-1990 και ο Παναγιώτης Πικραμένος 16 Μαΐου -20 Ιουνίου και άσκησαν με επιτυχία τα πρωθυπουργικά καθήκοντα τους.
Παράλληλα, υπεραμύνθηκε της πρότασης του κόμματος του για το δικαίωμα της μειοψηφίας να συγκροτεί δύο Εξεταστικές Επιτροπές ανά κοινοβουλευτική περίοδο εφόσον υπερψηφιστεί από τη πλειοψηφία των 2/5 της Βουλής, δηλαδή από 120 βουλευτές.
«Η πρόταση συνεισφέρει στην ομαλοποίηση και στην ουσιαστική λειτουργία των αντιπροσωπευτικών θεσμών της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Αναγνωρίζεται ουσιαστικά και αποτελεσματικά το δικαίωμα της μειοψηφίας να ασκεί κοινοβουλευτικό έλεγχο», υπογράμμισε.
Ο κ. Τζαβάρας, χαρακτήρισε «απολύτως θετική» τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ να υπερψηφίσει τη πρόταση της ΝΔ, τονίζοντας ταυτόχρονα την ανάγκη ευρύτερων συναινέσεων και συγκλίσεων για ουσιαστικές και λειτουργικές συνταγματικές τροποποιήσεις.
«Μπορούμε μέχρι τέλους της αναθεωρητικής διαδικασίας να έχουμε συζητήσεις, και σε πνεύμα συνεννόησης και συναίνεσης να βρούμε κοινό τόπο σε εκείνα τα σημεία που όλες οι πλευρές συγκλίνουν. Δεν πρέπει αυτή η αναθεώρηση να φύγει χωρίς να αξιοποιηθεί», ανέφερε ο κ. Τζαβάρας.
Ταυτόχρονα, απέρριψε τις αιτιάσεις του εισηγητή του ΚΙΝΑΛ Ανδρέα Λοβέρδου ότι αυτή η αναθεώρηση θα είναι μια χαμένη ευκαιρία.
ΣΥΡΙΖΑ
Από την πλευρά της, η ειδική εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, χαρακτήρισε, μεταξύ άλλων, ιδιαίτερα θετική τη πρόταση της ΝΔ για το δικαίωμα της μειοψηφίας να συγκροτεί Εξεταστικές Επιτροπές και ξεκαθάρισε ότι το κόμμα της θα την υπερψηφίσει.
Παράλληλα, έδωσε έμφαση στην αναγκαιότητα των συνταγματικών αλλαγών που προτείνει το κόμμα της, επισημαίνοντας ότι τα μνημόνια που εφαρμόστηκαν κατά τη περίοδο της οικονομικής κρίση της χώρας δημιούργησαν αποσταθεροποίηση και προβλήματα στους θεσμούς, στη κοινοβουλευτική λειτουργία αλλά και δυσπιστία στους πολίτες.
“Το Σύνταγμα δεν πρέπει να είναι δύσκαμπτο γιατί θα παρακαμφθεί και θα οδηγηθεί σε εκφυλισμό. Θα αναγκάσουν τις κυβερνήσεις να φύγουν από τις συνταγματικές προβλέψεις”, σημείωσε μεταξύ άλλων ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην υπουργός Επικρατείας, Δημήτρης Τζανακόπουλος.
ΚΙΝΑΛ
Ο εισηγητής του ΚΙΝΑΛ Ανδρέας Λοβέρδος – ανάμεσα σε άλλα – ξεκαθάρισε ότι υπερψηφίζει τη πρόταση της ΝΔ, ενώ επανέλαβε την άποψη του ότι θα πάει χαμένη η ευκαιρία για ουσιαστικές συνταγματικές αλλαγές, κάνοντας λόγο για την πιο απαξιωμένη αναθεωρητική διαδικασία.
«Επιβεβαιώνεται και από τη σημερινή συζήτηση, η άποψη μας ότι δεν θα αναθεωρηθούν σημαντικά άρθρα του συντάγματος όπως το 86 και το 16. Καλούμε τη ΝΔ να το ξανασκεφτεί γιατί θα χάσουμε άλλα 9 χρόνια με αυτή την αναθεώρηση για να τα αλλάξουμε. Η πρόταση της για το δικαίωμα της μειοψηφίας μπορεί να γίνει και με αλλαγή του κανονισμού», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Λοβέρδος και συμπλήρωσε:
«Είναι η πιο απαξιωμένη διαδικασία αναθεώρησης μετά το Σύνταγμα του 1975. Τώρα λειτουργούμε στο απόλυτο κενό επιλύοντας προβλήματα που έχει δημιουργήσει η πολιτική ελίτ. Θα είναι μια σημειακή αναθεώρηση, χωρίς πολιτικό και κοινωνικό ενδιαφέρον, για να λύσουμε προβλήματα που εμείς δημιουργούμε».
ΚΚΕ
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας, διευκρίνισε ότι το κόμμα του θα υπερψηφίσει μόνο τη πρόταση της ΝΔ για το δικαίωμα της μειοψηφίας απορρίπτοντας τις υπόλοιπες προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ.
Ταυτόχρονα, κατηγόρησε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ότι «βασικός τους στόχος είναι να εμπεδώσουν και να οριοθετήσουν μέσα από το Σύνταγμα τη κυβερνητική σταθερότητα εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη λειτουργία της Βουλής ώστε να θωρακιστεί το πολιτικό σύστημα απέναντι σε κοινωνικούς τριγμούς».
Τέλος, ανέφερε ότι το κόμμα του «καταψηφίζει τη συνταγματοποίηση της εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας, την καταγγέλλει και δηλώνει ότι διαφωνεί ριζικά στη προσπάθεια να εμπεδωθεί η κυβερνητική πολιτική σταθερότητα».
Ελληνική Λύση
Ο εισηγητής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Χήτας, τάχθηκε υπέρ της πρότασης της ΝΔ για το δικαίωμα της μειοψηφίας στην άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου. Συμφώνησε επίσης και στη πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για υποχρεωτική βουλευτική ιδιότητα του πρωθυπουργού, «τονίζοντας ότι ο λαός ψηφίζει με βάση τον αρχηγό ενός κόμματος και δεν μπορεί να αιφνιδιάζεται».
Διαφώνησε ωστόσο με τη πρόταση της εποικοδομητικής πρότασης δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ καταλογίζοντας σκοπιμότητα με στόχο να προκληθεί κομματικό εσωτερικό πρόβλημα.
ΜέΡΑ25
Η εισηγήτρια του ΜέΡΑ25 Αγγελική Αδαμοπούλου, τάχθηκε υπέρ της αλλαγής του άρθρου 37 για την βουλευτική ιδιότητα του πρωθυπουργού, καθώς όπως είπε, ενισχύει τη λαϊκή κυριαρχία. Ωστόσο, χαρακτήρισε εσφαλμένη την εποικοδομητική πρόταση δυσπιστίας και ξεκαθάρισε ότι το κόμμα της δεν θα την ψηφίσει.
Για το δικαίωμα της κοινοβουλευτικής μειοψηφίας για Εξεταστικές Επιτροπές, συντάχθηκε με τις τροποποιήσεις που ζητούν ΚΙΝΑΛ και ΚΚΕ, ώστε να υποβάλλεται η πρόταση από μικρότερο αριθμό βουλευτών και διαφώνησε στο περιορισμό που θέτει η ΝΔ να γίνονται ανά δύο στο διάστημα της κοινοβουλευτικής περιόδου, χαρακτηρίζοντας επιβεβλημένη την εξάλειψη του.