Σε στιγμή μάλιστα που οι επιλογές είναι λιγότερες από κάθε άλλη φορά και επομένως οι δυνατότητες συγκλίσεων περισσότερες. Δυστυχώς, όμως, η νεότερη ιστορική εμπειρία δείχνει πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι πολύ απομακρυσμένο.
Δύο είναι οι δρόμοι πριν από το δημοψήφισμα και ανάλογα τα σενάρια των εξελίξεων και άλλοι τόσοι μετά το δημοψήφισμα.
Το πρώτο σενάριο έχει ως πυρήνα την αποτυχία των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους, οπότε οδηγούμαστε στο δημοψήφισμα με την κυβέρνηση να εμμένει στο όχι.
Οι τράπεζες παραμένουν κλειστές, οι πολίτες ταλαιπωρούνται στα ATMς και οι συνταξιούχοι στα γκισέ των καταστημάτων που ανοίγουν αποκλειστικά γι΄ αυτούς.
Η Μέρκελ, Ολάντ, Ρέντσι, Γιούνκερ και λοιποί αξιωματούχοι επιμένουν στη θέση πως το δημοψήφισμα σημαίνει ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο ευρώ με ανάλογες συνέπειες από τη Δευτέρα (τα σενάρια θα τα δούμε στη συνέχεια).
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παραμένει το μεγάλο όπλο όλων για τη δρομολόγηση εξελίξεων και τον ακόμα μεγαλύτερο επηρεασμό των πολιτών.
Εχει στα χέρια της τη δυνατότητα να οδηγήσει σε «κούρεμα» ή όχι των καταθέσεων είτε μέσω της υποβάθμισης των ενεχύρων που δίνουν οι ελληνικές τράπεζες, είτε μέσω της κατάργησης του ELA (στο σημείο αυτό να επισημάνουμε ότι το ¨κούρεμα¨ των καταθέσεων δεν μία καθόλου εύκολη υπόθεση αφού δεν αποκλείεται να δημιουργήσει πρόβλημα φυγής καταθέσεων από άλλες χώρες τις περιφέρειας που αντιμετωπίζουν προβλήματα).
Μέχρι τώρα έχουν δηλώσει αξιωματούχοι της Κεντρικής Τράπεζας ότι ο ELA θα διατηρηθεί ως την Κυριακή. Αν τηρηθεί αυτή η απόφαση από τη Δευτέρα θα συνεδριάσει για να αποφασίσει «τι μέλει γενέσθαι».
Όπως γίνεται αντιληπτό αν φανερά ή κρυφά αφήσει να εννοηθεί ότι στην περίπτωση απόφασης που δεν αρέσει θα περικοπεί ο ELA ή θα καταργηθεί και θα ζητήσει επιστροφή των χρημάτων αυτό σημαίνει και ¨κούρεμα¨ των καταθέσεων, αφού προηγηθεί η συνεισφορά των μετόχων και των ομολογιούχων. Κάποτε φαινόταν ως αφήγημα επιστημονικής φαντασίας, αλλά τώρα πλησίασε επικίνδυνα την πραγματικότητα και το χειρότερο είναι πως δεν εξαρτάται πλέον από την κυβέρνηση, τους πολίτες και γενικώς από εμάς, αλλά από τους άλλους.
Ο κάθε σκεπτόμενος πολίτης αντιλαμβάνεται τι πρόκειται να γίνει στο δημοψήφισμα αν η ΕΚΤ ή κάποιοι άλλοι θέσουν στο τραπέζι το δίλημμα ¨κούρεμα¨ καταθέσεων ή όχι.
Το δεύτερο σενάριο το οποίο περιλαμβάνει πολλές δόσεις αισιοδοξίας χωρίζεται σε δύο υποσενάρια.
Το πρώτο είναι η αποδοχή από τους εταίρους των προτάσεων που κάνει η ελληνική κυβέρνηση και έναρξη των διαδικασιών για νέο μνημόνιο. Τα μέτρα λογικά αναμένεται να είναι σκληρότερα, αφού χάθηκε περισσότερος χρόνος και η κατάσταση της οικονομίας χειροτέρεψε.
Η κυβέρνηση δεσμεύεται είτε να αποσύρει το δημοψήφισμα (εδώ πρέπει να δει πως θα αντιμετωπίσει το κλείσιμο της Βουλής από την πραξικοπηματική ενέργεια της Ζωής Κωνσταντοπούλου) ή να καλέσει και η ίδια τους πολίτες να ψηφίσουν ΝΑΙ. Δύσκολο και πολύ αισιόδοξο σενάριο από τη στιγμή που η Μέρκελ δήλωσε ότι θα συζητήσει για τρίτο πρόγραμμα μετά το δημοψήφισμα.
Σε αυτή την περίπτωση η ομαλοποίηση της λειτουργίας των τραπεζών θα είναι ταχύτατη.
Σύμφωνα με το δεύτερο υποσενάριο και πιο πιθανό, αφού υπηρετεί τις επιδιώξεις των δανειστών για «χτύπημα» του ΣΥΡΙΖΑ, οι διαπραγματεύσεις αποτυγχάνουν, δεν υπάρχει καμία συμφωνία και πάμε στο δημοψήφισμα με τη διάταξη των δυνάμεων ως έχει.
Στο σημείο αυτό να πούμε πως ακόμα και στην απίθανη περίπτωση ελιγμού του Τσίπρα να αποδεχθεί την πρόταση Γιούνκερ, μάλλον δεν αναμένεται να υπάρξει συμφωνία, αφού αυτή θα αποτελεί άνοιγμα μιας, έστω και μικρής, διεξόδου στην κυβέρνηση και το ΣΥΡΙΖΑ και οι Ευρωπαίοι δεν φαίνεται να επιθυμούν κάτι τέτοιο. Το αντίθετο μάλιστα.
Οπότε περνάμε στα δύο κεντρικά σενάρια μετά το δημοψήφισμα.
Στην περίπτωση που επικρατήσει το ΝΑΙ, τότε η κυβέρνηση παραιτείται. Εδώ τίθεται ένα ζήτημα αν θα πάμε σε εκλογές ή αν θα δοθεί η εντολή από τον Πρόεδρο στον αρχηγό του δεύτερου κόμματος, δηλαδή τον Αντώνη Σαμαρά να σχηματίσει κυβέρνηση.
Ενδεχόμενη πρόταση για κυβέρνηση τεχνοκρατών ή συνεργασίας όλων των δυνάμεων μάλλον θα προσκρούσει στην άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Βεβαίως, υπάρχει ένα τεράστιο δίλημμα. Τι θα γίνει με τις τράπεζες και την οικονομία μέχρι τις εκλογές. Το κρίσιμο, το καθοριστικό ερώτημα, το υπαρξιακό θα έλεγα είναι αν αυτό θα μπορέσει να προκαλέσει εξελίξεις πολιτικές και να οδηγήσει τις πολιτικές δυνάμεις σε μία μίνιμουμ συνεννόηση για κυβερνητικό σχήμα λίγων μηνών που θα αναλάβει να ολοκληρώσει τη συμφωνία που θα ψηφιστεί στο δημοψήφισμα, ώστε να αποκατασταθεί η τροφοδοσία των τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τη μερική εξυπηρέτηση της οικονομίας με τα αναγκαία κεφάλαια για να λειτουργήσει.
Η εξέλιξη αυτή θα εξαρτηθεί πάλι από το ΣΥΡΙΖΑ. Αν και κατά πόσο θα συναινέσει σε ένα τέτοιο μεταβατικό κυβερνητικό σχήμα και στη διενέργεια εκλογών ύστερα από τη σταθεροποίηση της οικονομίας θα εξαρτηθεί από το κλίμα των ημερών και τις ισορροπίες εντός του κόμματος.
Το δεύτερο σενάριο είναι να επικρατήσει το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα. Στην περίπτωση αυτή η ερμηνεία των εταίρων για το μήνυμα της ετυμηγορίας του εκλογικού σώματος θα καθορίσει αν και πότε θα επιτευχθεί συμφωνία ή θα πάμε σε εκλογές.
Από αυτή θα εξαρτηθεί αν η ΕΚΤ μας υποχρεώσει σε ¨κούρεμα¨ των καταθέσεων.
Αν οι Μέρκελ, Ολάντ, Ρέντσι και Σια επιμείνουν στην τοποθέτηση ότι το δίλημμα του δημοψηφίσματος ήταν ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο ευρώ, τα σενάρια πολλαπλασιάζονται και αρχίζουν από την κυκλοφορία παράλληλου νομίσματος, τη χρεοκοπία εντός του ευρώ ή ακόμα και το Grexit αν στο ΣΥΡΙΖΑ κυριαρχήσουν οι δυνάμεις που θέλουν την επιστροφή στη δραχμή.
Το κλίμα που θα δημιουργηθεί δεν αποκλείεται να υποχρεώσει την κυβέρνηση να προσφύγει σε εκλογές με την ελπίδα να τις κερδίσει.
Όμως, στο επίπεδο της οικονομίας οι συνέπειες είναι πλέον αδύνατο να υπολογιστούν. Οι εξελίξεις ενδέχεται να ξεπεράσουν και τα πλέον ευφάνταστα σενάρια, αν οι πολιτικοί όλων των πλευρών ανεξαιρέτως συνεχίσουν να συνδαυλίζουν το διχασμό.