Ο τίτλος του "Δικαίου των Εθνών" του κέντρου Yad Vashem απονεμήθηκε σε χριστιανική οικογένεια της κατοχής, τους αείμνηστους Σταύρο και τη Βασιλική Οικονομάκου, που για δύο χρόνια έκρυβαν με κίνδυνο της ζωής τους από τις ναζιστικές κατοχικές αρχές και μεγάλωναν, σαν να είναι δικό τους παιδί, τη δίχρονη τότε Βικτώρια Μονίνα - Μπενουζίλιο, κόρη επιζήσασας του ολοκαυτώματος.
Τη διάκριση παρέλαβε συγκινημένη η ανιψιά του ζεύγους Οικονομάκου, Κωνσταντίνα Οικονομάκου, πλαισιωμένη από την 73χρονη, σήμερα, Βικτώρια Μονίνα – Μπενουζίλιο
και από τους δύο γιους της Βικτώριας, Σάμμυ και Λεβί, παρουσία της πρέσβειρας του Ισραήλ στην Ελλάδα, Irit Ben- Abba, του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, του προέδρου και μελών του δημοτικού συμβουλίου, επισήμων, μελών της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και προξένων ξένων χωρών.
“Δύο Έλληνες ήρωες” χαρακτήρισε η πρέσβειρα του Ισραήλ στην Ελλάδα, Irit Ben- Abba, τον Σταύρο και τη Βασιλική Οικονομάκου,
υπογραμμίζοντας την αυτοθυσία και την παρρησία που επέδειξαν κι άλλοι χριστιανοί, μεταξύ των οποίων, περισσότεροι από τριακόσιοι, οι οποίοι έλαβαν τον τίτλο του “Δικαίου των Εθνών” για τη βοήθειά τους προς διωκόμενους Εβραίους της κατοχής, όπως ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, ο τότε αρχηγός της αστυνομίας ‘Αγγελος Έβερτ, οι πρώην μητροπολίτες Ζακύνθου Χρυσόστομος και Δημητριάδος Ιωακείμ, ο πρώην δήμαρχος Ζακύνθου Λουκάς Καρρέρ κ.α. Επεσήμανε την κοινή ιστορική εμπειρία και τις καλές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί, μεταξύ άλλων, στην “αναζωπύρωση του αντισημιτισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη” και πρόσθεσε:
“Στην Ελλάδα, ο αντισημιτισμός έχει εκφραστεί μέσω εμπρησμών και βεβηλώσεων εβραϊκών χώρων και αντιεβραϊκών θεωριών συνωμοσίας από μέρους των ΜΜΕ και του διαδικτύου. Επίσης, είμαστε μάρτυρες της ανόδου του νεοναζιστικού κόμματος της Χρυσής Αυγής. Πολλά από τα προεξάρχοντα μέλη του πρόκειται να δικαστούν για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης. Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι η δικαιοσύνη θα αποδοθεί όταν η αναβληθείσα δίκη τους θα ξεκινήσει και πάλι. Παρόλα αυτά ο αντισημιτισμός και ο νεοναζισμός δεν μπορούν να καταπολεμηθούν μόνο με δικαστικά μέσα. Η ιδεολογία της εμπάθειας θα πρέπει να αποδομηθεί”.
Από τους συγγενείς της Βικτώριας που μεταφέρθηκαν στο ‘Αουσβιτς – Μπιρκενάου επέζησε μόνο η μητέρα της, η Στερίνα Μονίνα, η οποία επέστρεψε μετά την κατοχή,
ενώ η Βικτώρια γλύτωσε το θάνατο χάρη στην ανθρωπιά της οικογένειας Οικονομάκου, που δεν είχε δικά της παιδιά και της πρόσφερε στέγη, προστασία, καταφύγιο και θαλπωρή, στο σπίτι της στο Μετς.
Η Βικτώρια είχε σαν νονούς της το ζευγάρι, καθώς πριν από την κατοχή, οι δικοί της διατηρούσαν στενές οικογενειακές σχέσεις με τον Σταύρο και την Βασιλική Οικονομάκου.
“Δεν αναγνώριζα τη μητέρα μου όταν επέστρεψε, ήμουν πολύ μικρή, δυσκολεύτηκα στην αρχή μέχρι να καταλάβω τι έγινε, ο Σταύρος και η Βασιλική με είχαν σαν δικό τους παιδί” δήλωσε συγκινημένη η Βικτώρια Μονίνα – Μπενουζίλιο
και αναφερόμενη στα όσα έζησε η ίδια και οι δικοί της στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής πρόσθεσε: “Εύχομαι, ποτέ ξανά, να μην ξανασυμβεί ποτέ αυτό που έγινε τότε, σε κανέναν άνθρωπο”.
Μετά την κατοχή, η Βικτώρια μετακόμισε με την νέα οικογένεια της μητέρας της Στερίνας στη Θεσσαλονίκη, η οποία ξαναπαντρεύτηκε με επιζήσαντα του ολοκαυτώματος, ενώ η μεγαλύτερη αδελφή της Βικτώριας, η Ρενίκα έφυγε για το Ισραήλ.
Ο άνθρωπος που μεσολάβησε για να βρεθούν οι δυο οικογένειες, ο πρόεδρος της επιτροπής απογόνων επιζησάντων του Ολοκαυτώματος, Μάριος Σούσης παραβρέθηκε στην εκδήλωση και διηγήθηκε με ποιόν τρόπο ήρθαν σε επαφή με τις δύο οικογένειες.
“Η Κωνσταντίνα Οικονομάκου μας μετέφερε ότι υπήρχε ένα κοριτσάκι, η Νίκη, που οι θείοι της, ο Σταύρος και η Βασιλική, είχαν πάρει κοντά τους στη διάρκεια της κατοχής. Έστειλα ένα μήνυμα σε χίλιες πεντακόσιες εβραϊκές οικογένειες για να ανακαλύψουμε ποιο ήταν αυτό το κορίτσι” λέει ο κ. Σούσης.
“Μόλις, πληροφορήθηκα ότι από την επιτροπή απογόνων επιζησάντων του ολοκαυτώματος αναζητούσαν τη «Νίκη» είπα ότι αυτή η ιστορία ταιριάζει στη μητέρα μου τη Βικτώρια και έτσι απάντησα στο μήνυμα και ήρθα σε επαφή και με την κ. Οικονομάκου” δήλωσε ο Λεβί Μπενουζίλιο.
Η Κωνσταντίνα Οικονομάκου θυμάται ότι σε πολύ μικρή ηλικία η ίδια είχε συναντήσει μόνο μια φορά τη Βικτώρια, τη δεκαετία του 1950, καθώς το ζεύγος Οικονομάκου εξακολούθησε να διατηρεί θερμές οικογενειακές σχέσεις με τη μητέρα της τη Στερίνα και την οικογένειά της και μετά την κατοχή, μέχρι που απεβίωσε.
“Είδα τη Νίκη (τη Βικτώρια) τη δεκαετία του 1950, ήμουν πέντε ετών στο σπίτι του θείου μου και αργότερα η μητέρα μου, μου διηγήθηκε την ιστορία. Όπως μου είπε η μητέρα μου, ο θείος μου ο Σταύρος χάρηκε πάρα πολύ που είχε γυρίσει η φυσική της μητέρα, αλλά δάκρυσε που αποχαιρετούσε τη Βικτώρια. Η Βικτωρία ζήτησε να τιμηθεί η μνήμη του θείου μου, ήταν μια ανθρώπινη πράξη απέναντι σε ένα κοριτσάκι δύο ετών” δήλωσε η κ. Οικονομάκου.
Ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης χαρακτήρισε την ημέρα με αφορμή τη βράβευση “μια πολύ ιδιαίτερη ημέρα για τη Θεσσαλονίκη”,
ενώ και ο πρόεδρος της ΙΚΘ Δαβίδ Σαλτιέλ εξέφρασε την ικανοποίησή του γιατί μέσα από αυτές τις εκδηλώσεις αναδεικνύονται ως παραδείγματα προς μίμηση, πράξεις ανθρωπισμού που εμπνέουν τη νέα γενιά.
Ακολούθησε δρώμενο από μαθητές του 28ου γενικού λυκείου Θεσσαλονίκης με θέμα τη συγκινητική ιστορία της Βικτώριας Μπενουζίλιο και η απονομή των τιμητικών διακρίσεων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ