Η συντάκτης του BBC βρέθηκε στην Κρήτη και όπως γράφει, μετά τις περικοπές στις συντάξεις που θα φέρει το νέο ασφαλιστικό, οι ήδη χαμηλές συντάξεις εξαιτίας της κρίσης θα βρεθούν ακόμη χαμηλότερα και αυτό θα αναγκάσει τους Έλληνες συνταξιούχους να στραφούν στις… «άγριες πρασινάδες, γνωστές ως “χόρτα” που ήταν βάση της κρητικής διατροφής από τη Μινωϊκή εποχή».
«Με τη ραγδαία επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, η αναζήτηση τροφής μπορεί να γίνει ξανά τρόπος ζωής» γράφει. Η Heidi Fuller-Love βρέθηκε στην Κρήτη, καθώς τους τελευταίους μήνες τη συνδέει φιλία με έναν Έλληνα, τον 80χρονο Γιώργο, ο οποίος την κάλεσε να τον συνοδεύσει στην αναζήτηση τροφής.
«Tha pame na psaxnoume horta» γράφει σε… greeklish η δημοσιογράφος του BBC. «Ήταν παράτολμο εκ μέρους του να μοιραστεί τα μυστικά του σημεία. Το ξέρω γιατί μου έκανε την πρόταση στο δρόμο έξω από το σπίτι του και όχι στο kafeneion (έτσι το γράφει), στο χώρο κοινωνικής συνάντησης όπου κάθε γεγονός της ζωής στο χωριό συζητείται υπό τον ήχο του τικ τακ από το τάβλι και το κομπολόι. Αυτό σημαίνει ότι δεν ήθελε κανείς άλλος να ακούσει.
Συχνά οι άνθρωποι τείνουν να ξεχνούν ότι η Ελλάδα έχει γνωρίσει τον πλούτο μόνο τα τελευταία 30-40 χρόνια. (…) Πριν 70 χρόνια υπήρχε εκτεταμένη πείνα. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν που τα σημεία όπου μπορεί κανείς να βρει χόρτα, με τα οποία οι άνθρωποι επιβίωσαν όχι τόσο παλιά, φυλάσσονται τόσο προσεκτικά.
Όπως και για τους γείτονές του, η ζωή του Γιώργου ρυθμίζεται από αυτές της επιστολές για την αναζήτηση τροφής. Τον Φεβρουάριο μαζεύει ασκολίμπρους – που λέγεται πως είναι αφροδισιακό-, έχει γεύση αγκινάρας και σερβίρεται με χταπόδι και αρνί. Όταν βρέχει, βγαίνει τη νύχτα με φακό για να βρει σαλιγκάρια ή για να βρει άγρια βότανα για να φτιάξει καλτσούνια.
Απόδειξη πως η μεσογειακή διατροφή πραγματικά έχει αποτέλεσμα, ο 80χρονος οδηγός μου, το σώμα του σαν αρχαία ελιά, περπατά στην τραχιά πλαγιά μπροστά μου και θυμάται την εποχή του πολέμου στην Κρήτη: πως έβρεξε το παντελόνι του όταν ένας Γερμανός στρατιώτης τον έπιασε να κλέβει και τον έδειρε, πόσο οδυνηρό ήταν να πεινάς. “Η κοιλιά σου ζαρώνει σαν ασκαμαδούρα” λέει, αναφερόμενος στο κρητικό… ισοδύναμο της γκάιντας.
Μετά από μια ώρα περπάτημα στα βουνά του Λασιθίου, όπου κάποτε οι Μινωϊτες έθαβαν τους νεκρούς τους. Περάσαμε από ένα στενό πέρασμα ανάμεσα σε δυο κορυφές και βγήκαμε σε μια εύφορη κοιλάδα (…) ο Γιώργος έχει πιάσει ήδη δουλειά και γεμίζει την σακούλα του. Σταματώντας για να πάρει ανάσα, δείχνει τις φρεσκοσκαμμένες τρύπες στο χωράφι όπου σπάνιες ορχιδέες έχουν φυτευτεί.
“Ποτέ πριν δεν τις ενοχλήσαμε, τι να κάνουμε; Ο κόσμος τις ξεφυτεύει για να τις πουλήσει. Μπορείς να θρέψεις την οικογένειά σου για ένα μήνα απ’ αυτά που θα πάρεις”. Οι κλεμμένες ορχιδέες έχουν κάνει τον Γιώργο να οργιστεί. “Φταίει η Ευρώπη. Όταν μπήκαμε στην ΕΟΚ το 1981 υπήρχαν λεφτά παντού”, λέει. “Ο φίλος του γιού μου δούλευε στην τράπεζα. Μου τηλεφώνησε και μου είπε: “Γειά σου Γιώργο, θα ήθελες 20.000 ευρώ για να πάρεις καινούργιο αυτοκίνητο;” Φυσικά και ήθελα. Για μένα ήταν τσάμπα λεφτά. Δεν ήξερα καν τι ήταν το δάνειο τότε”.
Στο σπίτι του Γιώργου φτιάχνουμε τα χόρτα. Μένει σε ένα σπίτι δυο δωματίων με την τουαλέτα έξω. Η επί 20 χρόνια σύζυγός του είναι θύμα ιατρικού λάθους. Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες της να χορεύει σε εκδηλώσεις του χωριού, να ταϊζει τα παιδιά ή να μαζεύει ελιές είναι σε κάθε τοίχο. Ο ατμός από τα χόρτα που βράζουν ζεσταίνουν το δωμάτιο. Ο Γιώργος προετοιμάζει ρακόμελο. Είναι ακόμα θυμωμένος. Μου δείχνει έναν πρόσφατο λογαριασμό της ΔΕΗ: 180€ για φυσικό αέριο. Σαν συνταξιούχος αγρότης επιζεί με τη σύνταξη των 500€ το μήνα αλλά τώρα, καθώς η ελληνική κρίση βαθαίνει, η σύνταξή του θα μειωθεί στα 300€. Στραγγίζει τα χόρτα και τους βάζει λάδι και λεμόνι.
“Σύντομα τα χόρτα θα είναι ό,τι θα έχουμε να φάμε. Σύντομα θα πρέπει να γυρίσουμε στους τρόπους των προγόνων μας και θα είναι πολύ δύσκολο για μας” λέει και τσαλακώνει τον λογαριασμό».
Πηγή: BBC